Ro‘za - foydalari eng ko‘p ibodatdir. Unda ruhiy foydalar bilan birga boshqa foydalar ham bor. Quyida qisqacha tarzda u foydalar yoziladi:
Nafs ustidan aql g‘olib va nazoratchi bo‘ladi. U juda katta foydadir. Darhaqiqat butun Qur’on va Hadis ayni shu narsaga chorlaydiki, inson aqli pok bo‘lsin va nafs mag‘lub bo‘lsin. Ro‘zada bu narsa eng mukammal darajada topiladi. Chunki, ro‘za shahvat va g‘azab ustidan g‘olib keladi. U ikkisi ko‘p yeb-ichishlik va xurofotlardan paydo bo‘ladi.
Inson tabiatida yaxshilik va fazilat paydo bo‘ladi. Malakutiyat sifati ya’ni, farishtalarning sifatlari unda namoyon bo‘ladi. Alloh ta’ologa xos qurbat hosil bo‘ladi. Chunki, inson Allohning muhabbatida o‘zining yeb-ichishi va aslida joyiz bo‘lgan nafsoniy xohishlari yani, o‘zining ayoli ila jinsiy yaqinlikni ham tark qiladi. Avvaldan man’ qilingan va harom bo‘lgan xohishlarga esa yaqin ham kelmaydi.
Aql quvvatida ziyodalik bo‘ladi. Qachonki, shahvat va g‘azab quvvati mag‘lub bo‘lsa, aql quvvati ziyoda bo‘lishi aniq va aql o‘z ishini mukammal qiladi. Ya’ni, inson najoti unga bog‘liq bo‘lgan ishlar, namozga g‘ayrat, tarovehga g‘ayrat, tilovatga g‘ayrat, Allohning zikriga g‘ayrat, zakot va Allohning yo‘lida infoq qilishga g‘ayrat, o‘zgalarga xayrxohlik va hamdardlik qayg‘usi paydo bo‘ladi. Shuningdek, hadisi shariflarda ishora qilingan boshqa yaxshi xayollar uning tabiatida paydo bo‘ladi. Masalan, bu sabr oyidir, g‘amxo‘rlik oyidir. Ayni mana shu solih amallar va hasanotlar sababidan barakalar nozil bo‘ladi, zohiriy barakalar ham nozil bo‘ladi va botiniy barakalar ham. Mana shu, bu oyda mo‘minning rizqi ziyoda bo‘ladi deyilganidir.
"Sadoye haq"- jurnalidan. 2019-yil, aprel-may soni.
Abdulqayyum Komil tarjimasi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Hikoya qilishlaricha, Abu Yazid Bastomiy ilm talab qilish uchun Bog‘dodga bormoqchi bo‘ldilar. Onalari u kishiga qirq dinor berdilar. U pullar u zotga otalaridan meros qolgan edi. Onalari o‘g‘illariga: «Qo‘lingni qo‘lim ustiga qo‘y va menga rostgo‘ylikni lozim tutib, hech qachon yolg‘on gapirmaslikka so‘z ber!» dedilar. U kishi onalariga mazkur ishlar yuzasidan so‘z berdi. Bog‘dodga boradigan karvon bilan birga yo‘lga chiqdilar.
Yo‘lda borishar ekan, to‘satdan ro‘paralaridan yo‘lto‘sar qaroqchilar chiqib, karvondagi hamma narsani talay boshladi. Bastomiyning ustilardagi juldur kiyimni ko‘rib, u kishidan: «Senda ham biror narsa bormi?» deb so‘rashdi. U zot: «Ha, menda qirq dinor bor» deb javob berdilar. Qaroqchilar u kishining gaplarini eshitib, masxara qildilar, ahmoq deb o‘ylab, u zotni tark etdilar.
Keyin ular g‘orga, ya’ni o‘zlarining qarorgohlariga qaytdilar. U yerda ularning kattalari bor bo‘lib, karvondan talab olingan narsalarni kutib o‘tirgan edi. Ularni ko‘rgach: «Karvondagi hamma narsani oldinglarmi?» deb so‘radi. Ular: «Ha, oldik. Ammo bir yigit bundan mustasno. Biz undan nimasi borligini so‘radik. U: «Menda qirq dinor bor» dedi. Biz uning qilgan ishiga e’tibor bermay, uni tark etdik. Chunki, biz uni aqli zaif deb o‘yladik» deb javob berishdi.
Shunda boshliqlari: «Uni darhol huzurimga olib kelinglar!» deb buyurdi.
Bastomiy o‘g‘rilar boshlig‘ining oldiga kelgach, boshliq u zotdan: «Senda biror narsa bormi?» deb so‘radi. U kishi: «Ha, yonimda qirq dinor bor» deb javob berdilar. O‘g‘rilar boshlig‘i hayron bo‘lib: «Qayerda u?» dedi. Bastomiy yonlaridan pullarni chiqarib, o‘g‘rilar boshlig‘iga berdilar. Buni ko‘rgan boshliq: «Sen majnunmisan, ey yigit? Nega pullaring borligini aytib, ularni o‘z ixtiyoring bilan beryapsan?» deb so‘radi.
Shunda u zot: «Men o‘z shahrimdan chiqmoqchi bo‘lganimda, hech qachon yolg‘on gapirmaslikka onamga so‘z berganman, ahdlashganman. Shuning uchun onamga bergan ahdimni buzmayman» deb javob berdilar. Bu gaplarni eshitgan o‘g‘rilar boshlig‘i: «Laa havla va laa quvvata illa billah». Sen onangga bergan ahdingga xiyonat qilishdan qo‘rqyapsan-u, biz esa, Allohga bergan ahdimizga xiyonat qilishdan qo‘rqmaymizmi?» dedi.
Keyin qaroqchilar boshlig‘i karvondan olingan barcha mol-mulklarni qaytarib berishga amr qildi va: «Ey yigit, men sening oldingda, sen sababli tavba qilaman» dedi. Bu gapni eshitgan barcha o‘g‘rilar: «Siz bizni yo‘lto‘sarlikda boshlig‘imiz edingiz. Bugun esa, tavbada bizning boshlig‘imiz, kattamizsiz. Biz ham barchamiz Allohga tavba qildik» dedilar. Hammalari qilgan xatolari uchun tavba qildilar, tavbalari go‘zal bo‘ldi.