Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Dekabr, 2025   |   8 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:48
Peshin
12:30
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:24
Bismillah
28 Dekabr, 2025, 8 Rajab, 1447

Ramazon yaxshilik va silai rahm oyidir

13.05.2020   3752   4 min.
Ramazon yaxshilik va silai rahm oyidir

Ramazon oyida ro‘zadorning qalbi siniq va nafsi itoatkor, rahmati va shafqati esa yanada ziyoda bo‘ladi. Uning yaxshiliklariga eng haqdor kishilar uning yaqinlari va qarindoshlari hisoblanadi. Ramazon musulmon kishiga uning yaqinlari va qarindoshlari bor ekanini eslatadi. Shunda u ularni ziyorat qiladi va ularga yaxshilik qilishni boshlaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Ehtimol, (iymondan) yuz o‘girsangiz, yer yuzida fasod qilib, qardoshlik rishtalarini uzarsiz?! Ana o‘shalarni Alloh la’natladi, ularni kar qildi va ko‘zlarini ko‘r qildi” (Muhammad surasi, 22-23 – oyatlar).

Qarindoshchilik aloqalarini uzish eng katta gunoh va ulkan xatolardan, uni mustahkamlash esa eng go‘zal solih amallardandir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Rahm (qarindoshchilik)ni uzuvchi jannatga kirmaydi”.

Alloh uni bog‘lashga buyurgan aloqani uzgan kishi qanday qilib jannatga kirsin?!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Silai rahm qiluvchi berganga yarasha qaytargan emas. Lekin silai rahm qiluvchi o‘zining silai rahmi kesilganda uni bog‘lovchidir”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati).

Boshqa bir hadisda bir kishi u zot sollallohu alayhi vasallamga: “Yo Rasululloh, meni qarindoshlarim bor. Ular bilan aloqani tiklayman, ular uzishadi. Ularga yaxshilik qilaman, ular menga yomonlik qilishadi”, dedi. Shunda u zot bunday dedilar: “Agar sen aytganingdek bo‘lsang, ularga mal(non pishiriladigan issiq cho‘g‘)ni yedirayotgan ekansan va senga doimiy Allohdan bir yordam beruvchi bo‘lib turadi”.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qarindoshlari juda oz edi. Shunga qaramay u zotga eng ko‘p dushmanchilik qilishardi. U zotni vatanlaridan quvishdi, aziyatlar berishdi va urishgacha borishdi. Ammo Alloh u zotga g‘alabani berganda hali insonlar eshitmagan afvni e’lon qildilar.

Silai rahm umrni ziyoda qiladi, unga baraka olib kiradi va ajr-savoblarni ko‘paytiradi. U iymon mukammalligi, Allohdan qo‘rqish va Qur’onga bo‘ysunish belgisidir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Alloh menga men bian aloqani uzganlar bilan uni tiklashni, zulm qilganlarni afv qilishni va mahrum qilganlarga berishni buyurdi”.

Ibodatlarning va yaxshiliklarning eng kattasi ota-onaga qilingan yaxshilik hisoblanadi. Ularga yaxshilik qilish, mehribonchilik ko‘rsatish, haqlariga duo qilish va buyruqlariga itoat etish lozim. Ularga itoat etish Allohga itoat etish kabi bo‘ladi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Robbing faqat Uning O‘zigagina ibodat qilishingni va ota-onaga yaxshilik qilishnigni amr etdi. Agar huzuringda ularning birlari yoki ikkovlari ham keksalikka yetsalar, bas, ularga «uff» dema, ularga ozor berma va ularga yaxshi so‘z ayt! Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni paslat va «Robbim, alar meni kichiklikda tarbiya qilganlaridek, ularga rahm qilgin», deb ayt” (Isro surasi, 23-24 – oyatlar).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yonlariga bir kishi kelib: “Yo Rasululloh, chiroyli muomala qilishimga insonlarning eng haqdori kim?”, deb so‘radi. U zot alayhissalom: “Onang”. U: “So‘ngra kim?”, dedi. U zot sollallohu alayhi vasallam: “Onang”, dedilar. U: “So‘ngra kim?”, deb yana so‘radi. U zot yana: “Onang”, dedilar. U yana: “So‘ngra kim?”, dedi. U zot: “Otang”, dedilar.

Ro‘za silai rahm va yaxshilik madrasasidir. Chunki u go‘zal axloq tarbiyachisi va o‘zaro muhabbat rishtasini mustahkamlovchisidir. Ro‘za tutgan kishining ruhi eriydi, nafsi musaffolashadi va tabiati yumshaydi. Shoyad, biz ushbu oyda yaqinlarimizga qaytsak va ularni ziyoratimiz, sovg‘a va yaxshiliklarimiz bilan xursand qilsak. Alloh taolo yaxshilik qilgan bandasining ajrini hech qachon zoye qilmaydi.

Allohim, bizni diningni teran anglaydigan va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlarida sobit turadigan qilgin! Bizlarni to‘g‘ri yo‘lga hidoyat ayla!

 

Doktor Oiz Al-Qarniyning

“Ro‘zadorlar uchun 40 dars” kitobidan

Saidxon qori MAXSUM

tayyorladi.

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

27.12.2025   1304   3 min.
Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

Fazilatli shayx Muhammad Avvoma hafizahulloh aytadilar:
"Hindistonlik ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh haqida eshitgansizlar. Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh hind ulamolari orasida nihoyatda mashhur olim bo‘lgan. U zot rohimahulloh qirq yoshga yetmasdan, ya’ni o‘ttiz to‘qqiz yarim yoshda vafot etgan, qirqqa kirib ulgurmagan. Shunga qaramay, u juda ulkan ilmiy meros qoldirgan: uning yozgan asarlari 115 dan ortiq! Ularning ichida kichik risolalar ham, katta kitoblar ham bor. Ammo o‘sha kichik risolalarning o‘zi ham katta bir kitobning o‘rnini bosa oladigan darajada edi, chunki ularning har birida ma’lum bir ilmiy masala nihoyatda puxta va mukammal tarzda yoritib berilgan.

 Buning sababi quyidagicha: Bir kuni o‘sha paytdagi Laknav amiri shayxning ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, unga chuqur sho‘ng‘ib ketgani va aqlbovar qilmas iste’dodi haqida xabar topadi va uni o‘z huzuriga chaqirtiradi. Shayx amirning oldiga borgach, amir u zotga shunday deydi…
 Uning shayxga nima deganini aytishdan avval ushbu voqeani hikoya qilib bergan hind ulamosi menga aytgan yana bir gapni zikr qilib o‘tay: "Biz olti kishidan iborat oila edik: ota-onam va to‘rt nafar farzand - jami olti kishi. Oyiga to‘rt rupiy bizga kifoya qilar edi". Mazkur ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy vafotidan o‘ttiz yil o‘tib tug‘ilgan. Ya’ni, o‘sha davrda to‘rt rupiy hozirgidan ancha katta xarid quvvatiga ega bo‘lib, avvallari bu pulga bugungi kundan ko‘ra ko‘proq narsa sotib olish mumkin edi. Shunga qaramay, bu kishi: "Bizning oilamizga oyiga to‘rt rupiy yetardi", deyapti...
  
Endi avvalgi gapimizga qaytsak: Shunday qilib Laknav amiri Shayx Abdulhayni huzuriga chaqirtirib, u zotga: "Men sizga o‘z hisobimdan oyiga to‘rt yuz rupiy maosh tayinlayman. Siz ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, o‘zingizni ilmga bag‘ishlang!" deydi.

Shayx bu voqeadan keyin ilmga butkul berildi va ana shunday buyuk natijaga erishdi! Ey yoshlar, e’tibor bering, aytilgan raqamlarni mulohaza qiling! To‘rt yuz rupiy shayx uchun naqadar katta mablag‘ bo‘lgan. Nega? Ayni mana shu narsa uchun - men sizlarga aytmoqchi bo‘lgan narsa shu: Tolibi ilmni o‘z kafilligiga olish, ya’ni ilm talab qiluvchini moddiy jihatdan ta’minlash!

Bu uning ilmga bo‘lgan ta’siridir. Tarix bizga buni real voqelik misolida ko‘rsatib bermoqda. Shu bois ushbu ishni barcha musulmonlar orasida, jumladan, boy-zodagonlar va ulamolar o‘rtasida yana qayta tiriltirishimiz kerakki, ular o‘zaro hamkorlik asosida shar’iy ilmlar uchun vaqf qo‘llab-quvvatlovini qayta tiklasinlar".

Muhaddis Muhammad Avvoma suhbatlaridan

HIM talabasi
Nazirxonov Hasanxo‘ja tarjimasi

MAQOLA