Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Avgust, 2025   |   22 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:06
Quyosh
05:33
Peshin
12:32
Asr
17:19
Shom
19:25
Xufton
20:45
Bismillah
16 Avgust, 2025, 22 Safar, 1447

Daraxtlar jannat ne’matlaridan nishonadir

18.04.2020   3767   3 min.
Daraxtlar jannat ne’matlaridan nishonadir

Alloh taolo mo‘minlar uchun abadiy mukofot bo‘lgan jannatni ta’riflaganda  judayam ko‘p o‘rinlarda daraxtzorlarni, bog‘u-rog‘larni, turli xil mevalarni zikr qilgan. Xususan,  Rohman, Voqe’a suralarida bog‘u bo‘stonlar, mevalar va daraxtlarning zikri judayam ko‘p takrorlanadi. Masalan, Rohman surasida quyidagicha oyatlar keladi:  “U (yer)da mevalar va guokosali xurmolar bor. Va somonli donlar hamda rayhonlar bor”. (11-12-oyatlar)   “U (jannat)lar shox novdalidirlar”. (48-oyat) “Ikkovlarida mevalar, xurmo va anorlar bordir” (68-oyat)

Voqea surasida esa jannat ahllarini ta’riflab shunday deydi: “Ular tikonsiz sidrzorlardadirlar. Sermeva bananzorlardadirlar. Va yoyilgan soyalardadirlar” (28-29-30-oyatlar)

Bunga o‘xshash daraxtlar, mevalar, yerdan unib chiqadigan don-dunlar va ekinlar haqidagi oyatlarni, ulkan daraxtlarning soyalari haqidagi zikrlarni jannat ta’rifi kelgan judayam ko‘p oyatlarda uchratishimiz mumkin.

Bundan tashqari, hadislarda ham bu kabi ta’riflar va bashoratlar judayam ko‘p uchraydi. hattoki Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilingan bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kimki: “Subhanallohi va bihamdihi”, desa, u uchun jannatda bir xurmo ekiladi”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Bu dunyoda savobli amalni qilgan kishi uchun jannatda bir daraxt ekilishi be’jiz emas albatta. Chunki, mevali daraxt ne’matlar ichida eng e’tiborli va qadri balandlaridan hisoblanadi.

Xulosa, qilib aytadigan bo‘lsak, turli xil mevali daraxtlar, inson uchun kerakli bo‘lgan ziro’atlar jannat ne’matlaridan bir nishona hisoblanadi. Alloh taolo bandalari jannat ne’matlarini his qilib yashashlari uchun ulardan ba’zilarini shu dunyoning o‘zida bizlarga berib qo‘ydi. Demak, musulmon kishi bu nishonalarning qadriga yetishi lozim. Ularni asrab avaylash bilan birgalikda, bu kabi ne’matlarni ko‘paytirishga hissa qo‘shmog‘i lozim.

Shuning uchun har bahor faslida kishi o‘z tomorqasiga turli xil ekinlar ekmog‘i, har xil mevali bog‘lar yaratmoqqa ishtiyoqmand bo‘lmog‘i savobli ishlardan hisoblanadi. Insonlarga halal bermaydigan joylar, ko‘cha va suv bo‘ylari, e’tibordan chetda qolgan qarovsiz yerlarga ham mehr berib, ulardan unumli foydalanmog‘i kerak. Bu eng avvalo, kishining halol rizq topishiga sabab bo‘ladi. Qolaversa, daraxtlarning mevasi va soyasidan bahra olgan insonlar va hayvonlar, ekin tikinlarning bir donasidan  tanovul qilgan qushlar, hattoki hashorotlar uchun ham kishi sadaqa berganning ajrini oladi. Sadaqai joriyaning bir turi bu aynan ekib ketilgan daraxdir. Chunki, bitta darax bir necha yillar va hattoki bir necha asrlar yashashini hisobga olsak, bu imkoniyat mo‘minlar uchun ayni muddaodir.

Unutmang! Qilingan har bir yaxshi amalga mukofot bor. Zarra miqdorida bo‘lsa ham qilingan sadaqa jahannamdan parda bo‘ladi. har bir ho‘l jigar uchun qilingan yaxshilikka Alloh taoloning roziligi bor.

Olmazor tumanidagi “Mevazor” masjidi imom noibi:      Islomov Yorbek

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Alloh bergan ne’matlari miqdoricha beramiz

15.08.2025   1652   3 min.
Alloh bergan ne’matlari miqdoricha beramiz

Bir ayol Lays ibn Sa’ddan ozroq asal berishini  iltimos qildi. Lays unga bir mesh asal olib kelishlarini buyurdi. Atrofidagilardan biri: “Nima uchun bu ayolga buncha asal beryapsiz? Axir u sizdan ozgina asal so‘radi, xolos”, dedi. Laysning javobi mana shunday bo‘ldi: “U bizdan o‘ziga keragini so‘radi, biz esa unga Alloh taolo bizga bergan ne’matlari miqdoricha beramiz”.

Lays ibn Sa’d har kuni uch yuz oltmish bechoraholga sadaqa ulashmasidan burun birov bilan gaplashmas ekan. Biz-chi, biz?! Har kuni yarimta xurmo bo‘lsa-da, sadaqa qilyap­mizmi?! Agar mol-dunyoingiz yetarli bo‘lsa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Mol-dunyo sadaqa sababli kamaymaydi”[1] degan gaplarini esingizdan chiqarmang!

Aliy roziyallohu anhu bir kuni yig‘ladilar. U kishidan: “Yig‘ingizning boisi ne?” – deb so‘rashganida, “Mening oldimga mana yetti kundirki mehmonning qadami yetmadi. Alloh meni xor qilyaptimikan deb xavfsirab qoldim”, degan ekanlar.

Birovga ehson berar ekansiz, chehrangiz ochiq bo‘lsin. Yaxshilik qilayotgan kishingizning qarshisida qovog‘ingizni uymang.

Shoir aytadi:

Faqir dargohiga har dam chehrang ochib bor,
O‘zingni past tutib, kibru havodan qochib bor. 

Bergan narsalaringizni minnat qilishdan saqlaning, yo‘qsa  amallaringiz chippakka chiqadi. Alloh taolo aytadi: «Yaxshi so‘z va kechirish  ortidan ozor keladigan sadaqadan ko‘ra yaxshiroqdir. Alloh behojat va halimdir»[2]. Yana Alloh taolo minnatchilikdan ogohlantirib, shunday deydi: «Ey iymon keltirganlar! Molini odamlar ko‘rsin deb  beradigan, Allohga va oxirat kuniga ishonmaydigan kimsaga o‘xshab, (bergan) sadaqalaringizni minnat va ozor bilan yo‘qqa chiqarmang!..”[3].

Bir kishi do‘stining oldiga keldi. Do‘sti unga: “Nima gap, tinchlikmi? Biror ishing bo‘lsa ayt”, dedi. U: “Mening to‘rt yuz dirham qarzim bor, beray desam bir dirham ham pulim yo‘q”, dedi. Do‘sti unga to‘rt yuz dirham berdi-da, ko‘zlarida yosh ila uyiga kirdi. Ayoli: “Axir yig‘lar ekansiz, nimaga  berdingiz?” – dedi. Shunda u: “Xudo haqqi, men bu uchun yig‘layotganim yo‘q. Meni yig‘latgan narsa, nahot yaqin do‘stimning bu holidan bexabar qoldim, axir do‘stim eshigimgacha kelibdi. Shuning xijolatidan yig‘layapman”, debdi.

Yaqinlarimiz, qarindosh-urug‘, do‘stlarimiz holidan xabar olayapmizmi?!

Ularga biror narsa bergudek bo‘lsak, ularning hojatlari miqdoricha berayapmizmi yoki bizga ato qilingan ne’matlar qadarmi?! 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy rivoyat qilgan.
[2]  Baqara surasi, 263-oyat.
[3]  Baqara surasi, 264-oyat.