Bismillahir Rohmanir Rohiym
|
Hijratdan avvalgi 45 yil, jumodul avval oyi (mil. 579 yil, aprel boshi) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sakkiz yoshu ikki oyu o‘n kunlik bo‘lganlarida bobolari Abdulmuttalib Makkada vafot etdi; – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tug‘ishgan amakilari Abu Tolib o‘z kafolatiga oldi. |
|
Hijriy 4 yil, jumodul avval oyi (yoki rabi’us soniy / mil. 625 yil sentyabr-oktyabr) |
– Najd g‘azoti bo‘ldi. |
|
Hijriy 6 yil, jumodul avval oyi (yoki rabi’ul avval / mil. 627 yil sentyabr-oktyabr yoki iyul-avgust) |
– Bani Lihyon g‘azoti bo‘ldi. |
|
Hijriy 6 yil, jumodul avval oyi (mil. 627 yil sentyabr-oktyabr) |
– Zayd ibn Horisa roziyallohu anhu sariyasi bo‘ldi; – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning katta kuyovlari Abul Os roziyallohu anhu (Zaynab roziyallohu anhoning eri) musulmon bo‘ldi. |
|
Hijriy 7 yil, 10 jumodul avval, seshanba kechasi (mil. 628 yil 13 sentyabr) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kecha Fors hukmdori Kisroning o‘g‘li Sheravayh o‘z otasini o‘ldirib, taxtini qo‘lga kiritganini vahiy orqali bilib, ertasiga bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni maktub yuborganlari uchun Kisroning huzuriga olib borish vazifasi bilan Madinaga kelgan Yaman hokimi Bozonning ikki elchisiga aytdilar. |
|
Hijriy 8 yil, jumodul avval oyi (mil. 629 yil avgust-sentyabr) |
– Mu’ta jangi bo‘ldi. – ushbu jangdan keyin shu paytgacha musulmonlarga qarshi xuruj qilishda davom etib kelayotgan Bani Sulaym, Bani Ashja’, Bani G‘atafon, Bani Zubyon, Bani Fazora va boshqa arab qabilalari musulmon bo‘lishdi. |
|
Hijriy 9 yil, jumodul avval oyi (mil. 630 yil avgust-sentyabr) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ishtirok etgan oxirgi g‘azot – Tabuk g‘azoti bo‘ldi; – Ayla hokimi, Jarbo, Azruh va Miyno ahllari Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan sulhga erishishdi va jizya to‘lashdi (Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga omonlik xati yozdirib berdilar); – Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Xolid ibn Valid roziyallohu anhuni 420 otliq bilan Duvmatul Jandal hokimi Ukaydir huzuriga yubordilar. So‘ng u bilan sulh tuzib, unga ham omonlik xati yozdirib berdilar; – Tabuk g‘azotidan qaytayotganlarida munofiqlardan o‘n ikkitasi bir tor dara ichida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga suiqasd uyushtirishdi. |
|
Hijriy 13 yil, jumodul avval oyi (mil. 634 yil iyul) |
– Hazrat Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu oltmish uch yoshida vafot etgan. |
|
Hijriy 193 yil, jumodul avval oyi (mil. 809 yil fevral-mart) |
– imom Osim rahmatullohi alayhning eng mashhur roviysi Qur’oni karimni o‘n sakkiz ming marta xatm qilgan Abu Bakr Shu’ba ibn Ayyosh rahmatullohi alayh vafot etgan... |
Abdul Azim Ziyouddin tayyorladi
Manba: http://siyrat.uz/maqola/1849
Shifokorlardan biri aytadi: “Bir kuni mening qabulimga yoshi oltmishlardan o‘tgan kishi o‘zining taxminan yoshi o‘ttizlarda bo‘lgan o‘g‘li bilan kirdi. Yigit otasining qo‘lidan ushlab olgan, unga nihoyatda g‘amxo‘r edi. Uning u yoq-buyoqlarini tuzatib qo‘yar, unga behad e’tiborli edi. Uning otasi bemor ekan. Ularning muammosini so‘rash va tahlillarga ko‘z tashlash asnosida otasining harakatlari g‘ayritabiiy ekanligini sezdim. O‘g‘li otasining aqli zaif ekanligini aytdi. Men otasiga kim qarashi haqida so‘rasam o‘g‘li “men” dedi. Men: “Nega endi biror-bir xizmatkor olmaysiz?”, deb so‘radim.
O‘g‘li dedi: “Chunki otam yosh bolaga o‘xshab qolganlar. Hech shikoyat qilmaydilar. Xizmatkor u kishiga aziyat berib qo‘yishi yoki xizmatda nuqsonga yo‘l qo‘yishi mumkinmi deb qo‘rqaman”. Men o‘g‘ilning otasiga bo‘lgan e’tiboridan hayratda qoldim. Undan uylanganmisiz, deya so‘radim. U: “Ha, farzandlarim ham bor. Xotinim otamning xizmatlarini jon-dildan bajaradi. U kishiga ovqatlarini pishirib taqdim qiladi. Ammo men xotirjam bo‘lishim uchun otam bilan birga ovqatlanaman. Otamning qon bosimlari ham baland. Ustiga- ustak qand kasalliklari ham bor”.
Men u yigitdan yanada ajablandim. Ko‘z yoshlarimni yashirdim. Yashirincha otaning tirnoqlariga nazar soldim. Uning tirnoqlari olingan, toza edi. Shunda ota o‘g‘liga qarab: “Qachon menga chips olib berasan?”, dedi. O‘g‘li: “Otajon, hozir do‘konga borib chips sotib olamiz”, dedi. Otasi bundan xursand bo‘ldi. Shunda o‘g‘li menga qarab: “Otam xursand bo‘lsalar men ham xursand bo‘laman. U kishi mening kichik o‘g‘limdek bo‘lib qolganlar!”, dedi. Men undan: “Bemorlik vaqtingizda otangiz sizga qaraganini, siz uchun g‘am chekkanini eslay olasizmi, siz xursand bo‘lganingizda xursand, xafa bo‘lganingizda xafa bo‘lganlari yodingizda bormi?”, deb so‘radim. O‘g‘li: “Doktor! Otam bir bechora inson. Men o‘n yoshimdan beri u kishining xizmatlarini qilaman. Yoshligimdan beri men u kishiga qarayman, g‘amxo‘rlik qilaman!”.
Men unga kerakli muolaja ro‘yxatini yozib berdim. Dorilarni tushuntirdim. O‘g‘il otasining qo‘llaridan tutib men bilan xayrlashdi-da otasiga: “Ketdik otajon, do‘konga!”, dedi. Ular chiqib ketishi bilan ushlab turgan ko‘z yoshimni qo‘yib yubordim. Bu bola otasiga yaxshilik qiladigan haqiqiy farzand ekan. Vaholanki, otasi unga tarbiya bermagan, g‘amxo‘rlik qilmagan, kechalari o‘g‘li uchun bedor bo‘lmagan, uning dardi bilan alam chekmagan, u yig‘laganda yig‘lamagan ekan. Shunday bo‘lsada o‘g‘il otasiga bunaqa xizmatlarni taqdim qilayapti. Biz sog‘lom ota-onalarimiz uchun bu yigit o‘zining aqli zaif otasiga qilgan xizmatlarini qila olayapmizmi?!
Doktor Samir Muhammad Ayyub