Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

Ramazon oyidagi eng afzal amallar

21.05.2019   40209   3 min.
Ramazon oyidagi eng afzal amallar

Tanlovga! 

Ramazon xayr-baraka oyidir. Chunki, bu oyda qilingan har bir nafl ibodat uchun farz amalining savobi, bitta farz amali uchun esa, boshqa oyda qilingan yetmishta farz amalining savobi beriladi. Shuning uchun Musulmonlar bu oyda Alloh taologa yoqadigan va uni rozi qiladigan amallarga shoshiladilar.

Quyida bu oyda qilinadigan eng afzal amallarni sanab o‘tamiz:

- Ro‘za tutishlik. Ro‘za tutishlik faqatgina yeb-ichishdan tiyilish emas, balki har qanday ma’siyatlar va yolg‘on, tuhmat va g‘iybat kabi Allohning g‘azabini keltiradigan amallardan ham uzoq bo‘lish lozim.

- Qur’on tilovat qilish. Bu oyda Qur’on tilovat qilish Alloh taologa eng mahbub ishlardandir.

- Namozlarni ko‘paytirish. Farz bo‘lgan 5 mahal namozdan tashqari, sunnat va nafl ibodatlarini ham ko‘paytirish lozim. Xususan,  jamoat bilan o‘qiladigan Taroveh namozlarni g‘animat bilish kerak.

- Silai-rahm qilish. Yaqinlar va qarindoshlarni ziyorat qilish. Chunki bunday amallar kishilar o‘rtasida o‘zaro muhabbat rishtalarini mustahkamlaydi.

- Xayr-ehson qilish. Bu oyda sadaqa qilish – eng afzal ishlardan bo‘lib, Alloh taolo bu amalni qiluvchini O‘zi mukofotlaydi. Shuningdek, Rosululloh sollallohu alayhi vasallam bu oyda boshqa oylardan ko‘ra saxiyroq bo‘lar edilar.

- Zikrlarni ko‘paytirish. Bu oyda qilinadigan zikr, tasbeh va istig‘for uchun ko‘p savob beriladi. Bundan tashqari, bunday amallar yomonlik eshiklarini yopib, mag‘firat eshiklarini ochadi va qalbni xotirjam qiladi. Hamda nafsni harom ishlardan uzoq qiladi.

- Zakot berish. Musulmonlar bu oyda zakotlarini faqir va miskinlarga beradilar.

- E’tikof o‘tirish. Bu oyda musulmonlar ko‘proq vaqtlarini masjidlarda namoz o‘qish, Qur’on tilovat qilish va Alloh taoloni zikr qilish bilan o‘tkazishga haris bo‘lishlari lozim. Asosan, Ramazonning oxirgi kunlarida. Chunki, Rosululloh sollallohu alayhi vasallam Ramazonning oxirgi o‘n kunligida e’tikof o‘tirar edilar.

- Laylatul qadr kechasini bedor o‘tkazish. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarini Laylatul qadrni topishga va uni bedor o‘tkazishga undar edilar. Chunki, Alloh taolo bu kunning qadrini boshqa kunlarning mingtasidan afzal qilgan.

- Quyosh chiqqunicha masjidda o‘tirish. Bomdod namozidan so‘ng to quyosh chiqquncha masjidda o‘tirish mustahab amal hisoblanadi. Chunki, Rosululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarni shunday qilishga chaqirar edilar.

- Ramazon kunlarida Umra ziyoratini qilish. Chunki, bu oyda qilingan Umra Haj ibodatiga tenglashtiriladi.

Alloh taolo barchamizni bu oyda shunday fazilatli amallarni bajarishga muvaffaq aylasin.

 

Toshkent Islom instituti talabasi

Muhammad Ali Muhyiddin

Ramazon-2019
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   1855   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.