Alloh taoloning biz bandalarga bergan ne’matlari juda ko‘p. Biz bu ne’matlarni sanab sanog‘iga, shukr qilib bu ne’matlar shukronasini adog‘iga yetkaza olmaymiz. Ana shunday ne’matlardan biri Alloh taolo bizni Muhammad sallollohu alayhi vasallamning ummatidan qilganidir. Buning ulug‘ sharafligiga siyrat kitoblarini o‘qish asnosida amin bo‘lamiz.
Rasululloh sallollohu alayhi vasallam ummatlari uchun juda qayg‘urardilar. Huddi, ona o‘z bolasiga qanday qayg‘ursa ana o‘shanday ummatlari ustida g‘am chekar edilar. Balki u zot sallollohu alayhi vasallam ummatlariga onadanda mehribonroq edilar. Hattoki asir tushgan mushriklarga ham rahm qilardilar. Birinchi ularni iymonga chaqirib ko‘rar, agar iymon keltirishmasa islomga qarshi gapirmaslik sharti bilan ularni ozod qilib, ularga rahm qilar edilar. Yana mehribonliklari timsoli sifatida Toif voqealarini misol qilib keltirishimiz mumkin. Toif safarida u zotni toshbo‘ron qilishdi. Vaholanki Rosululloh sallollohu alayhi vasallam Toif ahliga iymonga kelishni, Allohga hech narsani shirk keltirmaslikni taklif qilgandilar xolos. Shundan so‘ng Alloh taolo Toif ahlining halok bo‘lishi yoki omon qolishi ixtiyorini Rasululloh sollfllohu alayhi vasallamga topshirdi. Ammo u zot sollallohu alayhi vasallam Toif ahliga rahm qilib mehribonlik ko‘rsatdilar, ularga bir yomonlikni istash o‘rniga ularni duo qildilar. Endi o‘ylab ko‘ringa kofirlarga rahm qilgan zot qanday qilib o‘z ummatlariga mehribonlik qilmaydilar?
Rosululloh sallollohu alayhi vasallam duo qilib o‘zlarini oldilaridagi sahobiylarga, nafaqat sahobiylarga balki kelajakda keladigan ummatlari uchun ham ofiyatni, najotni so‘rar edilar. Quyidagi hadisda esa ummatlari uchun zahira qilib olib qo‘ygan eng katta duolari tasvirlangan.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Nabiy sallollohu alayhi vasallam: “Har bir Nabiyning qabulida shak yo‘q duosi bo‘ladi. Barcha Nabiylar o‘z duolarini (bu dunyoda) qilib bo‘ldilar. Men o‘z duoyimni qiyomat kuni ummatimga shafoat bo‘lishi uchun berkitib qo‘yganman. U mening ummatimdan Allohga hech narsani shirk qilmay o‘lganlarga, albatta, yetguvchidir”,-dedilar. Ikki shayx va Termiziy rivoyati.
Bu hadisdan Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Robbilari tomonidan qabul bo‘lishiga shak-shubha yo‘q bo‘lgan duo berilganini, Nabiy sallaollohu alayhi vasallam esa bu duolaridan o‘zlari uchun emas, ahli oilalari uchun emas balki ummatlarini shafoat qilish uchun foydalanganlarini anglaymiz. Bunday ummat g‘amini yana qayda ko‘rishimiz mumkin?
Alloh taolo Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Zuho surasining 5-oyatini nozil qildi:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيْكَ فَتَرْضَى
“Yaqinda Robbingiz Sizga (shunday ne’matlar) ato eturki, Siz (u Ilohiy marhamatlardan) rozi bo‘lursiz”.
Shunda u zot sallollohu alayhi va sallam: “Ummatimdan birortasi do‘zahda bo‘lsa rozi bo‘lmayman”, - dedilar. Subhanalloh!!! Bizning ahvollarimiz habibimizning bunday e’tiroflariga arzirmikan? Bunday hadislarni o‘qib insonning ko‘ziga yosh keladi, qalbi titraydi. Beixtiyor hozirgi kundagi u zotning sunnatlariga beetiborlik, u zotning ko‘rsatmalariga amal qilmaslik natijasida paydo bo‘lgan turli xil jamiyat illatlari ko‘z oldimizda gavdalanadi. Bunday paytda har birlarimiz “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uchun nima qilyapmiz?”, “U zotga salovat aytyapmizmi?”, “U zotning sunnatlariga amal qilyapmizmi?”, “U zotning siyratlarini o‘rganyapmizmi?” degan savollarni o‘zimizga bergan holimizda U zotga g‘oibdan qattiq muhabbat qo‘yishimiz kerak. Zeroki, u zotga muhabbat qo‘ymaguncha komil mo‘min bo‘la olmaymiz. Alloh taolo hammalarimizga Rosullulloh sallollohu alayhi vasallmga nisbatan sahobiy roziyallohu anhumlarnikidek muhabbat, harislik ato etsin!!!
"Ko‘kaldosh" o‘rta mahsus islom bilim yurtining 4-kurs talabasi
Xushvaqtov Abdulhay.
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi