Bugun, O‘zbekiston musulmonlari idorasida “27 iyun – Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni” munosabati bilan bayram tadbiri bo‘lib o‘tdi. Unda ulamolar, imom-xatiblar va diniy-ma’rifiy yo‘nalishda ijod qilayotgan bir guruh ijodkorlar ishtirok etdi. O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari barcha ijod ahlini kasb bayrami bilan qutlab, quyidagi iliq so‘zlarni bayon qildilar.
بسم الله الرحمن الرحيم
الحَمْدُ للهِ الَّذِي نَوَّرَ قُلُوبَ العَارِفِينَ باِلمَعْرِفَةِ وَ رَفَعَ شَأْنَهُم بِتَعْلِيمِ الخِطَابِ وَ الكِتَابَةِ كَمَا قَالَ تَعَالَى: ﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ﴾. وأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنا وحَبِيبَنا محمَّدًا عَبْدُهُ ورَسُولُهُ الَّذِي قال: " إِنَّ مِنَ الشِّعْرِ لَحِكْمَةٌ". وصَلّى اللهُ عَلى سَيِّدِنا محمَّدٍ وعَلى آلِهِ وأصَحابهِ الطَّيِّبِينَ الطاهِرِين أما بعد:
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu!
Hurmatli mehmonlar va jonkuyar ijodkorlar!
Avvalo, barcha ijodkorlarni “27 iyun – Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni” bilan chin qalbimdan, samimiy muborakbod etib, o‘zimning cheksiz hurmatim va ezgu tilaklarimni bildiraman.
Haq taologa shukrki, pok dinimiz va musaffo e’tiqodimizni targ‘ib etish, diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan ishlarni to‘g‘ri tushuntirish, tinchlik va osoyishtalikni qadrlash, bir so‘z bilan aytganda, ziyo-ma’rifat ulashish ishida siz ijod ahlining munosib o‘rningiz bor, albatta.
Siz kabi ijodkorlar diniy idoramizning asosiy tayanchi va eng yaqin ko‘makchisiga aylandi. Keyingi paytlarda har bir ish yoki tadbirimiz ommaviy axborot vositalari vakillari ishtiroki bilan yanada chiroyli o‘tmoqda. Masalan, Ramazoni sharif bu yil har qachongidan ham fayzli o‘tdi. Mana shunday huzurbaxsh kunlarni ijodkorlarimiz kecha-yu kunduz, tinim bilmay butun dunyoga namoyish etishda jonbozlik ko‘rsatishganini alohida ta’kidlash kerak. Yurtimizdagi Ramazon shukuhini ko‘rgan xorijliklar “Mana shunday diyorni bir borib ko‘rsam edi”, deb o‘z hayratlarini yashirishmadi.
Bunday yuksak e’tiroflarga mo‘min-musulmonlar manfaati, din g‘ami va Vatan taqdirini yuragidan o‘tkazib ishlaydigan siz, ijod ahlining ta’sirchan so‘zi, ibratli faoliyati sababli erishildi. Bularning hammasini biz diniy idora rahbarlari ko‘rib, bilib turibmiz. Halol mehnatlaringizni vaqti-vaqti bilan taqdirlaymiz, eng oliy mukofot esa Parvardigori olam huzurida bo‘ladi, inshoalloh.
Ma’lumki, bugungi tezkor zamonda gazeta, jurnal va internet saytlarini hamma kuzatib bormoqda, xabar va maqolalarni mutolaa qilib, ulardagi pandu nasihatlarga amal qilishmoqda. Qur’oni azimush-sha’nda shunday marhamat qilinadi:
ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
«(Ey Muhammad,) Rabbingiz yo‘li (dini)ga hikmat va chiroyli nasihat bilan da’vat qiling! Ular bilan eng go‘zal uslubda munozara qiling! Albatta, Parvardigoringizning o‘zi Uning yo‘lidan chalg‘igan kimsalarni yaxshi biluvchi va hidoyat topganlarni ham U biluvchiroqdir» (Nahl, 125).
Shuning uchun ham siz ijod ahli ilm-ma’rifatni tarqatishda yanada sobitqadam bo‘lib, imkoniyatlardan to‘la foydalanish davri keldi.
Ertangi kundagi eng muhim vazifalar haqida gapirganda, endi hayot asta-sekin emas, juda shiddat bilan o‘zgarmoqda. Mana shuni hech qachon esdan chiqarmasdan, har bir voqea-hodisaga hozirjavoblik ila to‘g‘ri va haqqoniy munosabat bildirishni bugun zamonning o‘zi talab qilmoqda.
Shu o‘rinda Davlatimiz rahbarining quyidagi so‘zlarini keltirishni lozim deb topdim: – “Biz doimo ziyolilarni, ijodkorlarni qo‘llab-quvvatlashimiz kerak. Ular yaratgan ibratli asarlarni, she’rlarni yoshlarimiz qancha ko‘p o‘qisa, ma’naviyati, ma’rifati yuksaladi, demakki, vatanparvar bo‘ladi. Vatanparvarlar qancha ko‘p bo‘lsa, mamlakatimiz ham shuncha tez ravnaq topadi.”
Xalqimiz qadim-qadimdan qalam ahlini doimo e’zozlab kelgan. Temuriy hukmdor Husayn Boyqaro, “Xamsa” bitgan do‘sti Alisher Navoiyni o‘zining oq otiga mindirib, Hirot ko‘chalaridan o‘tishi ana shunday e’zoz namunasi o‘laroq tarixda iz qoldirgandir. Binobarin, ijodkorlarga munosib shart-sharoit berilsa, ular erkin ijod qiladi, ko‘zlagan maqsadlarga yetiladi.
Futsatdan foydalanib, bir muhim masalani aytmoqchiman, ommaviy axborot vositalari, ayniqsa, internet tarmog‘ining keng xalq ommasiga bo‘lgan ta’sir kuchi kundan-kunga oshib bormoqda. Mana shu nuqtayi nazardan, siz azizlardan talabim ham, iltimosim ham shuki, islohotlarni, ijrootlarni va voqea-hodisalarni to‘g‘ri, haqqoniy va husni zon bilan yoritishingizni so‘rayman. Turli asossiz gap-so‘zlar va mish-mishlarni tarqatmaslikni talab qilaman. Buning o‘rniga yurtimizdagi mo‘min-musulmonlarga berilayotgan keng imkoniyatlar, tuhfalar va kengchiliklar haqida yozish kerak.
Bu haqda alloma Husain Voiz Koshifiy hazratlari shunday so‘zlarni keltirganlar: “To‘rt narsa saodat dalilidir: to‘g‘ri so‘z, tavoze’, halol kasbu hunardagi mehnat va sir saqlash”. Mana shu ajoyib hikmat sizlarning ish mezoningiz bo‘lishi kerak.
Ijod ahli mehnatining naqadar mashaqqatli va mas’uliyatli ekanini chuqur anglagan kishi sifatida kamina, sizlarning sa’y-harakatingiz va tashabbuslaringizni doimo qo‘llab-quvvatlashga tayyor ekanimni, sizlarni eng asosiy tayanchim va eng yaqin yordamchim deb bilishimni, sizlarni doimo yaxshi ko‘rib qolishimni izhor qilaman.
Diniy idora tizimidagi ijodiy xodimlarga bayram munosabati bilan mukofotlar taqdim etiladi. Biz bilan doimo hamkor bo‘lib kelayotgan saytlar, “Hidoyat sari” va “Ziyo” ko‘rsatuvlari xodimlariga ham hadyalarimiz ham bor.
Qalamingiz o‘tkir, so‘zlaringiz ravon, chiqishlaringiz ta’sirchan bo‘lib, doimo e’tibor va mo‘min-musulmonlarimiz ardog‘ida bo‘ling, barchangizga sihat-salomatlik, baxtu saodat, ijodiy yutuqlar tilayman.
Yana bir bor kasb bayramingiz muborak bo‘lsin.
Vassalomu alaykum va rahmatullohi va barokatuhu.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Islom dini biror shaxs, guruh, mol-dunyoga nisbatan va obro‘-e’tibor topish uchun qilinadigan har qanday mutaassiblik va firqalarga bo‘linishni qoralaydi, tarafkashlikni johiliyat holatiga o‘xshatadi.
Mutaassiblikning turli ko‘rinishlari bor bo‘lib, ular kishining o‘zi, mol-dunyosi, farzandlari, millatini boshqalardan afzal bilib, bu yo‘lda ashaddiy ravishda kurashishi demakdir. Mo‘tabar manbalarimizda ota-bobolari va o‘zining nasabi bilan faxrlanish tuyg‘usi kishini do‘zaxga tortadi deb ta’kidlangan.
Mutaassiblik turlaridan biri bu diniy mutaassiblikdir. Diniy mutaassiblik deganda, ma’lum bir dinda asos bo‘lgan, ushbu din vakillari amal qiladigan ta’limot va qoidalarga qarshi chiqish, diniy tushunchalarni shariat ko‘rsatmalariga zid ravishda o‘zicha talqin qilib, boshqalarni unga ergashishga chorlash nazarda tutiladi. Diniy mutaassiblikning eng katta xatarlaridan biri bu, dinlararo muloqotga rahna solishdir.
Dinda mutaassibona harakat, dinda chuqur ketish, haddan oshish, Qur’on va Sunnatda kelgan ta’limotlarga zid ravishda o‘z fikriga ergashishni qattiq qoralanadi. Dinda haddan oshish deganda shariat belgilab qo‘ygan chegaradan chiqib ketish tushuniladi. Bu ish aqidada bo‘lsin, so‘z yoki amalda bo‘lsin, baribir. Bu borada Alloh taolo Baqara surasida “Ushbular Allohning chegaralaridir. Bas, ulardan tajovuz qilmang. Va kim Allohning chegaralaridan tajovuz qilsa, bas, o‘shalar, ana o‘shalar, zolimlardir”, deb marhamat qiladi.
Payg‘ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam: “Dinda haddan oshishdan ehtiyot bo‘linglar. Chunki, sizlardan oldin o‘tganlarni dinda haddan oshishlik halok qilgandir” deb uqtirganlar.
Shunday ekan, bugungi kundagi ko‘plab muammolarning ildizi mutaassiblik va haddan oshish ekanligini hammamiz chuqur anglashimiz lozim. Xulosa o‘rnida, bu kabi muammolarning yechimi sifatida Faqih doktor Vahba Mustafo Zuhayliy janoblarining ushbu so‘zlarini keltirish bilan yakunlaymiz: “Islom mo‘tadil din bo‘lib haqiqatlardan birortasida chetga chiqishga yoki haddan oshishga yo‘l qo‘ymasligini anglatadi. Islomda va boshqa dinlarda dinda haddan oshish ham, e’tiqodda bir taraflama va g‘ayritabiiy bo‘lish ham, haddan tashqari qattiq olish ham, juda bo‘sh qo‘yib yuborish ham yo‘q…”.
Alloh ta’olo barchamizni haq yo‘ldan adashtirmasin.
Kosonsoy tumani "Sodod" jome masjidi imom-xatibi
Bahodir Mirfayziyev
Manba: @Softalimotlar