O‘zbek va tojik xalqlarining azal birodarligi, quda-andayu qarindoshligi ham o‘zlarini o‘rab turgan ona tabiatdan ulgu olgandek go‘yo! Ulug‘ Hisor tizmalarida jimirlab erigan qorlar Pomir tog‘larining kiftidan yo‘lga tushgan oydin buloqlarga qo‘shilib Amudaryo degan shashtli daryoni bunyod etadi.
O‘zbek bilan tojik ikki tilda so‘zlashadigan bitta millatdir, degan naql ham bejiz paydo bo‘lmagan. Dini, qadriyatlari, eng kichik irimlaridan to‘yu marakalardagi marosimlarigacha bir-biriga uyg‘un bo‘lgan bu xalqlar Markaziy Osiyoning eng so‘lim manzillarida yaqin qo‘shni bo‘lib yashashlari ham bejiz emas.
Quyida o‘zbek adabiyotining ikki zabardast shoirining qalamiga mansub bo‘lgan she’rlar ham ana shu qadim muhabbatning mevasi o‘laroq tug‘ilgan bo‘lsa neajab.
O‘zA
Abdulla Oripov
O‘zbekiston xalq shoiri
O‘zbegim tojik bilan
Do‘stu qardoshdir azaldan
O‘zbegim tojik bilan,
Ikkisi bir bayt g‘azaldan
O‘zbegim tojik bilan.
Qay yo‘sin aylay qiyos men
Bul shirin do‘stlik so‘zin,
Totlidir boldan, asaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Baxtga yor doim Navoiy
To Jomiy bor ekan,
Biz ular qo‘ygan tamaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Fahm etib boqsang agarda,
Biz qo‘sha sayyoramiz,
Bu Ali so‘zlar Zuhaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Bir egatning boshi senu
Bir egatning boshi men
Yer ekib tinmas hamaldan
O‘zbegim tojik bilan.
Bul qadrdon ikki do‘stga
Hohishimdir to abad
Topsa bir ma’no masaldan,
O‘zbegim tojik bilan.
Erkin Vohidov
O‘zbekiston xalq shoiri
Tojik birodarimga
Biz ikki yondosh elga,
Qarindosh, qondosh elga,
Jondosh, imondosh elga,
Farzand bo‘lamiz, do‘stim.
Shajarada tomirmiz,
Tiyonshonmiz, Pomirmiz,
Nechun o‘zdan tonurmiz,
Baland bo‘lamiz, do‘stim.
Beruniy, Ibn Sinoga,
Jomiydek pok siymoga,
Navoiydek dahoga,
Dilband bo‘lamiz do‘stim.
Shiru shakar azaldan,
Totli bizga asaldan,
Bir bayt kabi g‘azaldan,
Payvand bo‘lamiz, do‘stim.
Qonlar olud yerimiz,
Yov ko‘ksida tiyrimiz,
Birimiz o‘q, birimiz—
Kamand bo‘lamiz, do‘stim.
O‘rtamizga ko‘p nifoq,
Solmoq bo‘ldilar biroq,
Asli biz et va tirnoq—
Monand bo‘lamiz, do‘stim.
Bir zaminda don ekib,
Bir Vatanda jon chekib,
Do‘st g‘amiga qad egib,
Dardmand bo‘lamiz, do‘stim.
Biz xush niyat me’morlar,
Qulab eski devorlar,
Yayrasa do‘stu yorlar,
Xursand bo‘lamiz, do‘stim.
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Asmo binti Yaziyd roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Allohning ismi a’zami ushbu ikki oyatdadir: «Va ilohingiz yagona Ilohdir. Undan o‘zga iloh yo‘q. U Rohman va Rohiymdir» va Oli Imronning avvalidagi «Alloh – Undan o‘zga iloh yo‘q. U Hayy va Qoyyumdir» oyatidadir», dedilar».
Imom Ahmad, Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilganlar.
Darhaqiqat, bu ikki oyatda zikr qilingan Alloh taoloning ismlari o‘zida katta ma’nolarni jamlagandir. Keling, ular bilan yaqindan tanishib chiqaylik:
«Va ilohingiz yagona Ilohdir. Undan o‘zga iloh yo‘q. U Rohman va Rohiymdir» (Baqara surasi, 163-oyat).
Ushbu oyatda Islom aqiydasining bosh masalasi – Allohning yagonaligi asosiy qoida sifatida ilgari surilmoqda. Allohning borligiga hech qachon shubha bo‘lmagan. Uning zoti va sifatlari haqida tortishuvlar doimo bo‘lib turardi. Uning maxluqotlar bilan aloqasi haqida ham tortishuvlar kechgan. Faqat dahriylargina ilohning yo‘qligi haqida safsata sotdilar. Allohning borligini inkor etdilar.
«Alif. Laam, Miym. Alloh – Undan o‘zga iloh yo‘q. U Hayy va Qoyyumdir» (Oli Imron surasi, 1-2-oyatlar).
Oyati Kursiyda kelganidek, ushbu oyati karima tavhidni, Allohning yagonaligini xolis bayon qiladi. Alloh taolodan o‘zga bandalarning ibodatiga sazovor hech bir ilohi ma’bud yo‘qdir. Alloh doim tirikdir, o‘lmaydi. U Qoyyum – bandalari ishlarining tadbirida doimo qoim turuvchidir. Boshqalarning turishi ham U Zot bilandir.
Bu ikki oyati karimada ham Alloh taoloning bir necha ismlari zikr qilingan. Ammo ulardan qaysi biri Ismi A’zam ekaniga aniq ishora yo‘q.
«Hadis va hayot» kitobining 35-juzi