Hozir Amerikada uch yuz ming nafarga yaqin o‘zbek yashaydi. Dastlab, o‘tgan asrning 60–70-yillari o‘n mingga yaqin o‘zbek oilalari bu o‘lkada qo‘nim topishdi. Bir necha ming nafar o‘zbeklar 80-yillarda Turkiya va Afg‘oniston orqali o‘tishgan. O‘zbekiston mustaqilligidan keyin har yili salkam ikki ming fuqaro AQSH hukumati taqdim etayotgan «Yashil chipta» sohibiga aylanyapti.
Ingliz tilini yaxshi o‘zlashtirgan va o‘qishni davom ettirish uchun kelgan yoshlar yuqori malakali mutaxassis bo‘lib, Vatanga qaytib, tanlagan sohalarida ishni davom ettirish uchun aniq maqsad sari intilishyapti.
Bugun ular faqat ishchi emas, balki tadbirkor, o‘qituvchi, professor, advokat, uchuvchi va hatto huquqshunos bo‘lib davlat tashkilotlarida ishlashyapti. Davlat mutaxassislari kuzatuvlariga ko‘ra, Amerikada turmush kechirayotgan millatlar orasida o‘zbeklar o‘zining qonunga itoatliligi, mehnatsevarligi, insonparvarligi va mehmondo‘stligi bilan alohida ajralib turarkan.
Vatandoshlarimiz nafaqat AQSH jamiyatining bir qismi, balki o‘zbek milliy madaniyati, qadriyatlari va urf-odatlarining muhim bo‘g‘ini sifatida ham mazmunli hayot kechirishmoqda. Bunda, albatta, millatimiz, xalqimiz ravnaqi, madaniyatimiz targ‘ibotiga bag‘ishlab o‘tkazilayotgan turli tadbirlarning ahamiyati katta. Har yili O‘zbekistonning Amerikadagi elchixonasi yurtimiz mustaqilligi, Navro‘z va hayit bayramlariga bag‘ishlab vatandoshlarni tadbirga taklif qiladi va shodiyonalar keng nishonlanadi.
Yurtdoshlarimiz tashkil etgan «Turkiston-Amerika» uyushmasi va «O‘zbek Amerika» jamiyati u yerdagi o‘zbeklarni birlashtirib turadi. Vatandoshlarimiz Pensilvaniya, Filadelfiya, Texas, Chikago va yanada uzoq shtatlarda umrguzaronlik qilmasinlar, ularning holidan xabar olib turishadi. Jamiyat milliy qadriyatlarimizni saqlab qolish va yoshlarni Vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash maqsadida turli anjumanlar o‘tkazadi. Ularga osh, halim va sumalak kabi milliy taomlar tortiq qilinadi. Bundan tashqari, uyushma o‘n yildan beri muntazam Ramazon oyida O‘zbekistondan murattab qorilarni taklif qilyapti. Qorilarimiz u yerdagi jome masjidlarida xatmga o‘tib, ma’ruzalar qilishadi va ularning savollariga javob berishadi.
Amerikada bir guruh o‘zbekistonlik tashabbuskor yoshlar yetakchi mutaxassislar bilan hamkorlikda ingliz tilida «The Uzbek Times» jurnali va o‘zbek tilida «Vatandosh» gazetasini chop etishyapti. Jurnal va gazeta, avvalo, buyuk ajdodlarimiz hayoti va ijodi, o‘zbek milliy an’analari, vatandoshlarimiz yutuq va muammolari, turmush tarzi haqida ma’lumot beradi. Gazeta oyda, jurnal esa har faslda bir marta chop etiladi.
Amerikalik o‘zbeklarning ham orzusi kindik qoni to‘kilgan ona yurtga qaytishdir. Albatta, ko‘chada millatdoshini ko‘rib, Vatanni eslaganida, ona zaminning muqaddas tuprog‘i qay darajada o‘ziga tortishini faqat hijronda yashayotgan odamgina his etishi mumkin.
Azizxon HAKIMOV
tayyorladi.
دثنا العباس الدوري نا يعقوب بن إبراهيم بن سعد نا أبي عن صالح عن ابن شهاب قال: حدثني عبد الحميد بن عبد الرحمن بن زيد أن محمد بن سعد بن أبي وقاص أخبره أن أباه سعد بن أبي وقاص أخبره قال: استأذن عمر على رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وعنده نساء من قريش يكلمنه ويستكثرنه عالية أصواتهن على صوته فلما استأذن قمن يبتدرن الحجاب فأذن له رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم ورسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم يضحك فقال عمر: أضحك الله سنك يا رسول الله قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: ”عجبت من هؤلاء اللاتي كن عندي ثم سمعن صوتك ابتدرن الحجاب“ قال: قلت: يا رسول الله كنت أحق أن يهبن ثم قال عمر: أي عدوات أنفسهن تهيبنني ولا تهبن رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم قلن: نعم أنت أغلظ وأفظ من رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: ”والذي نفسي بيده ما لقيك الشيطان قط سالكا فجا إلا سلك فجا غير فجك“.
Sa’d ibn Abu Vaqqos aytadi: “Umar Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamning huzurlariga izn so‘radi. Huzurlarida qurayshlik ayollar bo‘lib, u zotga ovozlarini ko‘tarib gapirayotgan va u zotdan ko‘p narsa talab qilayotgan edi. Umar izn so‘ragach, ular shoshilib to‘sinishga tushishdi.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam unga izn berar ekanlar, kuldilar. Umar: “Alloh sizni kuldiraversin, yo Allohning Rasuli!” dedi.
U zot: “Huzurimdagi manavilardan ajablandim, ovozingni eshitiboq to‘sinishga shoshib qolishdi”, dedilar.
Umar: “Yo Allohning Rasuli, hayiqishiga siz haqliroq edingiz-ku”, dedi. So‘ngra: “Ey o‘z joniga dushmanlar! Mendan hayiqasizlar-u, Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamdan hayiqmaysizlarmi?” dedi.
Ular: “Ha. Sen Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamga qaraganda qo‘pol va dag‘alsan-da”, deyishdi.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam: “Jonim “qo‘li”da bo‘lgan Zotga qasamki, shayton biror yo‘lda ketayotib, qachonki senga yo‘liqsa, sening yo‘lingdan boshqa yo‘lda yuradi”, dedilar.
Abu Said Haysam ibn Kulayb Shoshiyning
“Musnadi Shoshiy” asaridan
Davron NURMUHAMMAD tarjimasi