Muborak va porloq yuzlari
(tanlovga)
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xuddi yuzlarida quyosh yurgandek chiroyli va porloq yuzli kishi edilar. (Quyosh o‘z falakida qanday yursa, go‘zallik ul zotning yuzlarida xuddi shunday jilvalanar edi).
Ali roziyallohu anhu aytadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mutohham (ya’ni o‘ta semiz) ham, mukalsam (ya’ni o‘ta yumaloq yuzli) ham bo‘lmaganlar. Balki yuzlarida birozgina yumaloqlik bor edi.
Oisha onamiz roziyallohu anho aytadilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xursand bo‘lsalar, yuzlari xuddi oyning bir parchasidek yashnab ketar edi».
Abu Bakr Siddiq va Ka’b ibn Molik aytadilar: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yuzlari xuddi oyning gardishiga o‘xshar edi».
Abu Tufayldan «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tavsiflab bering» deb so‘raganlarida u kishi shunday degan: «U zot sollallohu alayhi vasallam oq (tiniq) rangli, go‘zal yuzli edilar. Agar xursand bo‘lsalar, yuzlari xuddi oynadek chaqnab ketar va go‘yoki u zotning yuzlarida to‘lin oy ko‘rinib turgandek bo‘lar edi».
Jobir roziyallohu anhu aytadi: «Ul zotning yuzlari quyosh bilan oyga o‘xshardi. Yuzlari doira shaklida edi».
Guvohi bo‘lganingizdek, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ta’riflarini keltirgan sahobalar bir ovozdan muborak yuzlarining nurli, yorqin hamda porlab turganini va o‘zgacha tiniqlik kasb etganini ta’kidlamoqdalar.
Hasan ibn Ali tog‘asi Hola ibn Abu Holadan rivoyat qilgan hadisda shunday degan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘rkam, salobatli va viqorli zot edilar. Yuzlari xuddi tundagi to‘lin oydek charaqlab turar edi».
Jobir ibn Samura oy yorishgan kechada Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘rib, shunday degan: «Men bir u zotga, bir oyga qaray boshladim. Aniq ayta olamanki, u zot oydan ham go‘zal edilar».
Robi’ binti Mu’avvizdan «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni sifatlab bering» deb so‘rashganida: «Ey o‘g‘illarim, agar u zotni ko‘rganingizda edi, xuddi porlab chiqayotgan quyoshni ko‘rgandek bo‘lardingiz», deb javob bergan.
Ummu Ma’bad ham Nabiy alayhissalomning tavsiflarini shunday keltirgan ekan: «Men pokiza, go‘zal xulqli, chiroyli yuzli va xushro‘y kishini ko‘rdim».
Hamadonlik bir ayol: «Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga haj qilganman», degan edi, undan: «U zotni bizga vasflab bering», deb so‘rashdi. Ayol: «U zot xuddi to‘lin oy kechasi ko‘kda porlab turgan oyga o‘xshaydilar. Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan oldin ham, keyin ham u zotga o‘xshash insonni ko‘rmadim», dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sharafli yonoqlari tavsifiga kelsak, yonoqlari tekis edi (ya’ni do‘ppayib ham turmagan, ichiga ham botmagan).
Ul zot sollallohu alayhi vasallamning sharafli ko‘zlarini Alloh taolo shunday sifatlaydi:
«(Payg‘ambarning) ko‘zi (chetga) oqqani ham yo‘q, haddidan oshgani ham yo‘q» (Najm surasi, 17-oyat).
Sahih hadisda rivoyat qilinishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kunduz payti qanday ko‘rsalar, qorong‘i kechada ham shunday ko‘rardilar. Shuningdek, old tomonlarini qanday ko‘rsalar, orqa tomonlarini ham xuddi shunday ko‘rar edilar.
Ibn Abu Hola naql qilgan hadisda kelishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam orqa yoki yon tomonlariga qarasalar, tanalari bilan to‘liq burilib qarar edilar. Muborak nazarlari pastga qarar edi (ya’ni nigohlarini ko‘proq pastga qaratar edilar). Qarashlari o‘ychan va mulohazali edi.
Ali roziyallohu anhu aytadi: «Nabiy alayhissalom ko‘zlari katta-katta, uzun kiprikli hamda ko‘zlari qizilga moyilroq (ya’ni qizg‘ishroq) kishi edilar».
Boshqa bir rivoyatda: «Ko‘zlari tim qora edi», deyilgan.
Yana bir rivoyatda esa: «Ko‘zlarining oqida biroz qizillik bor edi», deyilgan.
Ko‘zning oq qismida qizillik bo‘lishi arablarda maqtalgan va mahbub ko‘rilgan edi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning peshonalari keng edi. Bu xususdagi hadislarning lafzlari turlicha bo‘lsa-da, barchasi bir ma’noda kelgan.
U zotning boshlari (o‘rtachadan) kattaroq edi. Ali roziyallohu anhuning bu borada rivoyat qilgan hadislari ham ushbu fikrni tasdiqlaydi.
Qoshlarining tavsifiga kelsak, ular uzun, yoysimon va ingichka, bir-biriga tutashmagan edi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qirra burunli kishi bo‘lganlar.
U zot sollallohu alayhi vasallamning og‘izlari o‘rtachadan keng va kattaroq edi. Tishlari oppoq, orasi ochiq edi. Ikki old tishlari, ya’ni kurak tishlarining orasi ham ochiq edi. Doimo og‘izlaridan xushbo‘y hid kelardi.
Muhammad Hasaniyning “Ikki olam sarvari” kitobidan “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti o‘qituvchsisi G‘iyosiddin Baratov tarjima qildi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nihoyat, Makka fath bo‘ldi. Bir paytlar g‘ordan vahiy dahshatidan titrab-qaltirab yolg‘iz tushib kelgan bir nafargina Inson butun bir ummatga aylandi.
Tun zulmatida Quraysh o‘ldirishga qasd qilgan Inson Makkadan sodiq do‘sti bilan Madina tomon chiqib, bir necha yildan so‘ng Makkaning to‘rt darvozasidan kuppa-kunduz kuni g‘olib bo‘lib kirib keldi! Kuraysh esa, o‘sha kuni o‘zlaridan qasos olinishini kutib, u zotning oldida bosh egib o‘tirardi. Ularni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U kishini yolg‘onchiga chiqarganlarni, aziyat berganlarni, Ka’ba atrofida sajda qilayotganida ustiga tuyaning eshini (ya’ni, ko‘p kitoblarda " سَلَى جَزُور"ni tuyaning ichak-chavog‘i deb yozishadi. Ustoz Abdul Azim Ziyouddin domla «Nurul yaqiyn» kitoblarida yozgan izohda bunday tushuntirganlar: «Imom Buxoriy rivoyatida سَلَى جَزُور va Muslim rivoyatida سَلَى جَزُور, ya’ni «tuyaning qog‘onog‘ini» deyilgan. Qog‘onoq — homilani o‘rab turuvchi shilliq parda, yo‘ldosh.) ag‘darganlarni, Abu Tolib darasida qamal qilganlarni, u kishini yolg‘onchi, sehrgar, majnun deb ayblaganlarni, so‘ngra u kishini o‘ldirish uchun har bir qabiladan bittadan kishi tanlab, u kishining qoni barchaga tarqalishi uchun birgalikda o‘ldirmoqchi bo‘lganlarni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U zot sollallohu alayhi vasallam ulardan qasos olmadilar. Balki ularga: «Boraveringlar, sizlar ozodsizlar!» dedilar!
Abu Bakr roziyallohu anhu uyiga borib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qilishlari va islomga kirishi uchun qartayib qolgan, oyoqlarini ko‘tarishga ham majoli yo‘q otasi Abu Quhofani olib keldi. U hali-hamon iymon keltirmagan edi. Uni ko‘rgan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qariyani ovora qilibsan-ku, uni uyida qoldirsang bo‘lmasmidi, biz o‘zimiz uning oldiga borar edik», dedilar.
Abu Bakr roziyallohu anhu aytdi: «Yo Allohning Rasuli! Sizning borishingizdan ko‘ra otam kelishi to‘g‘riroqdir».
Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni o‘tirishga taklif qildilar. Uning ko‘ksini siladilar va: «Musulmon bo‘l», dedilar. Abu Quhofa iymon keltirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu yig‘ladi. Qo‘lida ko‘p sahobalar islomga kirgan, ko‘p buyuklar iymonga kirgan buyuk sahobaning otasi endi Islomga kirdi...
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblariga qarang! U kishi yoshi bir joyga borib qolgan qariyaning huzurlariga kelishini noo‘rin bildilar. O‘zlari uning oldiga borishga tayyor ekanliklarini aytdilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doimo yoshi kattalarga shafqatli edilar. Doimo: «Sochlari oqargan musulmonni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir!» der edilar.
Bir qariya Nabiy sollallohu alayhi vasallamni qidirib keldi. Sahobalar unga yo‘l berishmadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga: «Kichigimizga rahm qilmagan, kattamizni hurmat qilmaganlar bizdan emas!» dedilar.
Qariyalarga xuddi otamiz yoki bobomiz kabi muomalada bo‘lishimiz lozim. Onaxonlarga esa onamiz yoki buvimiz kabi muomalada bo‘lishimiz kerak. Inson qariganda o‘zining zaifligi, bemorligi va ojizligiga qarab qachonlardir yosh bo‘lganini, kuchli bo‘lgan paytlarini eslaydi, eziladi. Garchi boshqalarga ko‘rsatmasa-da, qalbida siniqlikni his qiladi. Bu siniqlikka faqatgina atrofdagilar beradigan e’tibor va hurmatgina davo bo‘la oladi! Ko‘ngil olish ibodatdir!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi