Tabiatimiz qiziq: oldinlari yoshlar ko‘p gapirsa yoqtirmas edik, endi esa ularning gapirmasligidan ranjiymiz. Bugun ertalab ishga kelayotib ayrim yoshlarimizga, to‘g‘risi achindim ham.
Avtoulovda kelayotib bir yigitchaning telefon o‘ynayotganiga ko‘zim tushib qoldi. o‘yini ham qanaqa o‘yin deng: allaqanday noaniq shakllar orasida ilonga o‘xshagan narsa sudralib yuribdi. Unda na bir manzara bor, na aqlni charxlaydigan mashg‘ulot – faqat vaqtni o‘ldirishga mo‘ljallangan qup-quruq o‘yin.
Unga nima uchun rahmim keldi, bilasizmi?
Quyliqdan Chorsuga qarab kelayotib, avvalo, charog‘on quyosh shahrimizni yoritib, unga qanchalik chiroy baxsh etganini his qilmadi.
Shimoliy vokzal yonidagi ko‘prikning bir vaqtlar kesib tashlangan qismi qayta ulanishi nihoyasiga yetay deb qolibdi. Chorrahaga svetoforlar o‘rnatilibdi. Shuni ham ko‘rmay o‘tib ketdi.
Ha, darvoqe, o‘sha chorrahada bir “moskvich”, bir “matiz”ning orqasidan turtib olgan ekan, shunga boshini bir ko‘tarib beparvogina qarab qo‘ydi.
Yo‘lda davom etdik, atrofdagi yam-yashil daraxtlar, turfa rang gullarni tomosha qilish juda ham maroqli, ko‘ngilga yoqadi, ko‘zni ham ravshan qiladi. U bundan ham benasib qoldi.
Yo‘lning o‘ng tarafida, “Lokomotiv” bog‘i atrofida qandaydir qurilishi bo‘ladimi, o‘shanga joy taxlanayotganga o‘xshaydi. Odamlar javlon urib ishlab yotgan maydonga aqalli bir bora nazar tashlab ham qo‘ymadi.
U birinchi qatorda o‘tirib kelayotgan edi. Yonidagi yo‘lovchi “korzinka”kaga tushmoqchi bo‘lgandi u telefondan ko‘z uzmasdan mashinadan tushib turdi va undan ko‘z uzmagan holda joyiga qaytib chiqib o‘tirdi. “Korzinka”ning oldidagi mashinalar turadigan joyni o‘rash uchun qizil g‘ishtlar keltirib qo‘yilibdi. o‘sha g‘isht uyumlarning birining yoniga tushib chiqdi. Lekin g‘ishtlarni ko‘rgani yo‘q.
Yana u yonidagi odamlar bilan gaplashgani ham yo‘q. Boshqalar ham undan behroq: kimdir unga o‘xshab telefon o‘ynash bilan ovora, kimdir qulog‘iga naushnik (eshitish vositasimi, quloqchinmi, bilmadim, bu so‘z o‘zbekchaga qanday tarjima bo‘ladi) tiqib olib qo‘shiq eshitib kelyapti, kimdir boshqa birov bilan telefonida gaplashyapti yoki hiringlashyapti...
Ilgari odamlar mashinada, avtobusda bir-biri bilan gaplashardi, tanishib olardi, do‘stlashardi, yangiliklardan xabar topardi. Yana avtoulov oynasidan atrofni tomosha qilib xayol surib ketish qanday yoqimli ish. Shunday vaqtda odamning miyasiga ajoyib g‘oyalar keladi hamda tevarak-atrofda nimalar bo‘layotgani, hamshaharlarimiz qanday yangiliklarga qo‘l urayotganini o‘z ko‘zlari bilan ko‘radi.
Shu palakat telefon odamlarni ana shunday ne’matlardan mosuvo qilayotir.Qo‘l telefonlari qanchalik takomillashsa, odamlarni shunchalik begonalashtirib boraveradi. Bu ham yetmagandek, ularni behafsala, loqayd kimsalarga ham aylantirmoqda.
Modomiki, loqaydlik illati yoshlar orasida ildiz otsa, buni millatning fojiasi deb bemalol aytavering.
Demak, yoshlarni telefonga qaram bo‘lib qolishdan saqlashimiz lozim ekan.
Xo‘p, telefondagi turli-tuman o‘yinlarga, virtual olamga qaramlikning salbiy oqibatini ularga qanday tushuntiramiz?
Buning eng ibtidoiy usuli ularga “telefondagi quyruqdan oldidagi o‘pka” yaxshi ekanini isbotlab berishdir.
Qachonki, shu ishni uddalay olsak, hammasi yaxshi bo‘ladi, Siz nima deysiz, muhtaram vatandosh!
Damin JUMAQUL
Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.
Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.
Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.
Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.
Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.
Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.
Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.
Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:
Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:
- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;
- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;
- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;
- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;
- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.
Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;
Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.
Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.
Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.
Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.
Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.
Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati