Savda binti Zam’a roziyallohu anhoning otasining ismi: Zam’a ibn Qays ibn Abdu Vudd ibn Nasr ibn Molik Ibn Hisl ibn Omir ibn Luaydir.

Onasining ismi: Shammuus binti Qays ibn A’mr ibn Zayd ibn Labiddir.

Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bilan Savda binti Zam’a roziyallohu anhoning shajarasi Luay ibn G‘olib bobolarida birlashadi.

Bir kuni Savda binti Zam’a roziyallohu anhoning tushlarida Nabiy sollallohu alayhi vasallam yurib kelib, uning bo‘ynini bosib olganlarini ko‘radi. Buni eri Sakron ibn Amr roziyallohu anhuga aytadi. U bo‘lsa: “Agar tushing o‘ngidan kelsa, men ko‘pga qolmay vafot etib, sen Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga erga tegar ekansan”, deydi. Shunda Savda binti Zam’a roziyallohu anho “Bo‘lmagan gap, tag‘in birov eshitib qolmasin”, deydi.

Oradan bir qancha vaqt o‘tib Sakron ibn Amr roziyallohu anhu ayoli Savda binti Zam’a roziyallohu anho bilan Habashistonga hijrat qilib, bir muncha vaqtdan so‘ng qaytadilar. Sakron ibn Amr roziyallahu anhu Madinaga hijrat qilinishidan oldin bemor bo‘lib, vafot etadi.

Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning Savda roziyallohu anhoga uylanishlari uning Islom yo‘lidagi harakati, ixlosi va alamli musibati uchun eng ulkan mukofot bo‘lishi tabiiy edi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam shu boisdan unga uylanmoqqa qaror qildilar. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallamdan bo‘lgan bu iltifotni odamlar benihoya xursandlik ila qarshi olishdi.

Rasululloh sollallohu alayhi va sallam nubuvvatni o‘ninchi yili, Ramazon oyida ellik bir yoshlarida, Xadija roziyallohu anho vafotlaridan biroz vaqt o‘tganidan so‘ng Savda binti Zam’a roziyallohu anhoga to‘rt yuz dirham mahr berib uylandilar.

Savda binti Zam’a roziyallohu anho kezi kelganda Rasululloh sollallohu  alayhi vasallamni kuldirib turar edilar. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga u kishining bu sifatlari ma’qul kelar edi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam Savda binti Zam’a roziyallohu anhoning hazil-mutoyibalariga o‘ziga yarasha lutf ila muomala qilar edilar.

Savda binti Zam’a roziyallohu anhoning hazil mutoyibaga moyilliklari mashhur bo‘lsa ham kezi kelganda jiddiy bo‘lishni ham o‘rniga qo‘yar edilar.

Savda binti Zam’a roziyallohu anho Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan bir necha hadislar rivoyat qilganlar. Mashhur hadis kitoblarida u kishining hadislari keltirilganini ulomalarimiz zikr qilishgan.

Savda binti Zam’a roziyallohu anho hijratning ellik to‘rtinchi (melodiy olti yuz yetmish to‘rtinchi) yili Shavval oyida Madinai munavvarada vafot etadilar. Alloh taolo U zotdan rozi bo‘lsin va rozi qilsin!

Manbalar asosida

Tojiddinov Abdussomad

Abdulbosit o‘g‘li tayyorladi