Saudiya Arabistoni Podshohligida nashr etiladigan «Ukkoz» gazetasining 2016 yil 12 sentyabr sonida e’lon qilingan.
Maqolada Ka’bai muazzama to‘g‘risida ma’lumotlar berilgan.
1. Al-hajar al-asvad (qora tosh);
2. Bobul-ka’ba (Ka’ba eshigi);
3. Al-miyzabu, miyzabur-rahma (rahmat tarnovi);
4. Ash-shazuravon (qoziq);
5. Hajaru Ismoil (al-Hatim);
6. Al-multazam;
7. Maqom Ibrohim alayhissalom;
8. Ruknul-hajar al-asvad;
9. Ar-ruknul-yamoniy;
10. Ar-ruknush-shomiy;
11. Ar-ruknul-iroqiy;
12. Sitarul-ka’ba;
13. Jigar rang marmar chizig‘i.
Ka’bai muazzama kaliti
Uzunligi 25 sm
Ka’baning maxsus xizmatchisida saqlanadi.
Suvalgan joy
Ka’bai muazzamaning eshigi va rukni iroqiy o‘rtasi - sharqiy devoridagi kichkina chuqurcha uzungligi 2 m, eni 112 sm, chuqurligi 28 sm.
Bu Jabroil alayhissalom namoz o‘qigan joylari va Rasululloh sallollohu alayhi va sallamning Makka fathi kuni xonai Ka’badan chiqib, namoz o‘qigan joylari.
1377 h. yil ziyoratchilar beixtiyor qoqilishlarining oldini olish maqsadida chuqurcha to‘latilib, suvab qo‘yildi va atrofidagi oq marmardan ajralib turadigan chiroyli rangli to‘rtburchak marmar qoplandi.
Xonai Ka’ba ustunlari Tik daraxtidan (subtropik iqlimda o‘suvchi nihoyatda mustahkam daraxt, kemasozlikda ishlatiladi - tarjimon) ishlangan 3 ta ustun mavjud bo‘lib, har birining aylanasi 150 sm, diametri 44 sm.
Ka’ba poydevorlari
Ka’ba poydevorlarini Ibrohim alayhissalom bino qilganlar.
Saudiya Arabistoni muhandislari 1417 h. yil umumiy ta’mirlash jarayonida poydevor g‘ishtlari tuyaning bo‘yni shaklida (solkash qilib - tarjimon) bir-biriga biriktirib, mustahkam qurilganligi zamon ta’siridan – yemirilishdan va boshqa talofatlardan himoyalanganiga yana bir marta ishonch hosil qilishdi.
Tomi
Har qanday chirishdan himoyalangan mustahkam tik daraxti tanasidan tayyorlangan 23 ta taxta-to‘sin bilan yopilgan.
Devor qalinligi
Devor qalinligi 90 sm.
Tosh-g‘ishtlari
1614 ta g‘isht
Ulardan eng kattasi 190x50 sm;
Eng kichigi 50x40 sm.
Yangi kisva (ka’bapo‘sh)
Sof tabiiy shoyidan to‘qilgan;
Belbog‘ida Qur’oniy oyati karimalar bitilgan;
Ka’bapo‘shning rangi qora;
Qiymati 22 million riyol (qariyb 6 million dollar);
Ka’bai muazzama eshigi pardasining uzunligi 6,5 metr, eni 3 metr;
Ka’bapo‘sh balandligi 14 metr bo‘lib, besh qismdan tashkil topgan, ulardan to‘rttasi Ka’bai muazzamaning to‘rt tomonini qoplab turadi, beshinchisi Ka’ba eshigiga osilgan pardadan iborat.
Ka’bapo‘shning to‘rt tomonidagi belbog‘i uzunligi 47 metrdan iborat, eni 95 sm. Belbog‘ umumiy Ka’bapo‘shning uchdan bir qismi – yuqori qismini egallagan, 16 bo‘lak, oltin va kumush tolalar bilan ziynatlangan.
Nuriddinov Jaloliddin tarjima qildi.
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
AlQuranuz