Bismillahir Rohmanir Rohiym
23-26 avgust kunlari Toshkent va Samarqandda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi hamda O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati (WOSCU) hamkorligida «Buyuk ajdodlar merosi – III Renessans poydevori» VIII xalqaro kongressining tantanali ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning anjuman qatnashchilariga tabrigini Prezident maslahatchisi X. Sultonov o‘qib eshittirdi. Prezidentimiz tabrigida O‘zbekiston madaniy merosini saqlash, o‘rganish va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati faoliyatiga ham alohida e’tibor qaratildi. Xususan, “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” loyihasi doirasida 70 jildlik kitob-albomlar nashr qilinib, yurtimiz va chet ellardagi eng mashhur kutubxonalar, oliygoh va muzeylar, nufuzli ilm-ma’rifat maskanlariga yetkazib berilganini ta’kidlandi.
Xalqaro tadbirda davlat va jamoat tashkilotlari rahbarlari, dunyoning 35 ta mamlakatidan 200 ga yaqin olimlar, muzey va kutubxona mutasaddilari, xalqaro va xorijiy tashkilotlar vakillari, Respublikamizning yuzdan ortiq fan doktori va proffessorlari hamda tadqiqotchilari qatorida O‘zbekiston musulmonlari idorasi rahbariyati hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Toshkent shahri va viloyat bosh imom-xatiblari ishtirok etmoqda.
Mazkur xalqaro madaniy anjumandan asosiy maqsad – Islom sivilizatsiyasi hamda Imom Buxoriy muzeylarining kutubxona va muzeylari fondini xalqaro andozalarga mos, bugungi kun talablaridan kelib chiqib boyitish, markaz faoliyatini yanada kengaytirishdan iboratdir.
Kuni kecha Kongress qatnashchilari Islom sivilizatsiyasi markazida bo‘lib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari va «O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi» loyihasi taqdimotida ishtirok etishdi. Loyihalar ko‘rgazmasi hamda markazning ko‘rgazma maketi bilan tanishishdi.
Tushdan so‘ng Samarqand shahriga yetib bordi va Prezident Shavkat Mirziyoyevning tashabbusi bilan islom olamining yirik mutafakkiri, hadis ilmining sultoni Imom Buxoriy majmuasida olib borilayotgan qurilish ishlarini ko‘zdan kechirishdi.
Mazkur tadbir yakunlangach, ekspertlar yettita sho‘baga bo‘linib, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi va Imom al-Buxoriy muzeylarining ekspozitsiyalari bo‘yicha taqdim qilingan loyihalarni muhokama qilishadi.
Kongress kun tartibidan Sharq renessanslarining buyuk olimlari va faoliyati asosida O‘zbekistonning boy madaniy va ilmiy merosini keng o‘rganish hamda ommalashtirish, O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muzeyi ekspozitsiyasini yangi mazmun bilan boyitish kabi masalalar ham o‘rin olgan. Shu bilan birga dunyoning nufuzli olim va mutaxassislari O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi konsepsiyasi, faoliyati hamda WOSCU tomonidan amalga oshirilayottan loyihalar muhokama qilinadi.
Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.
Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:
– Onang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.
Ota dedi:
– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q!
Ota yana so‘radi:
– Ukang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.
Ota hayratlanib dedi:
– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il javoban:
– Yo‘q, – dedi.
Ota dedi:
– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.
Ota darg‘azab bo‘lib dedi:
– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.
Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!
Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!
Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim.
Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi