Sayt test holatida ishlamoqda!
29 Iyun, 2025   |   4 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:07
Quyosh
04:53
Peshin
12:27
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:46
Bismillah
29 Iyun, 2025, 4 Muharram, 1447

Din nomidan xunrezlik qiluvchilar – Allohga va oxirat kuniga ishonmaydiganlardir

03.04.2024   1962   5 min.
Din nomidan xunrezlik qiluvchilar – Allohga va oxirat kuniga ishonmaydiganlardir

Bugungi kunda ekstremizm va terrorizm nafaqat alohida mamlakatlarning milliy xavfsizligiga, balki jahon hamjamiyatiga jiddiy tahdid solayotgan omilga aylanib ulgurdi. Terrorizm millat yo din tanlamaydi, uni biror millat yoki dinga nisbat berish mutlaqo noto'g'ri. Zero, terrorizmni hech qaysi din, hech qaysi millat oqlamaydi. Bo'lib ham, nomining o'ziyoq tinchlik va omonlikni ifodalovchi Islom terrorni mutloq qoralab kelgan. Eksterizm va terrorizm islom va islom ummatiga yot hisoblanadi. Mo'min-musulmon qo'li bilan, tili bilan birovga ozor bermaydi. Eksterizm va terrorizm esa o'zgalarga zo'ravonlik qilish, o'zgalarga ozor berishdir. O'zgalarga ozor berish, o'zgalarga zo'ravonlik qilish esa zulmdan boshqa narsa emas.  

Afsuski, asrimizda ekstremizm va terrorizm xavfi ortmoqda. U siyosiy barqarorlikni, milliy, fuqarolararo va millatlararo totuvlikni buzishga, ko'p millatli va ko'p dinli davlatni obro'sizlantirishga zamin yaratmoqda. Kuni kecha Rossiya davlatida tinch aholiga qarata amalga oshirilgan terror harakati ham buning isbotidir.  

Biroq muqaddas dinimiz ta'limotlarining asl mohiyatini anglamagan musulmonlar, ayniqsa, musulmon yoshlarining terror ishtirokchisiga aylanib qolishi, din va musulmon nomidan turli xunrezliklarda qatnashishi achinarli hol, ummat uchun musibatdir.

Muqaddas islom dini zulm va zo'ravonlikning har qanday ko'rinishini qat'iy qoraydi. Alloh taolo shunday marhamat qiladi: “Albatta, Alloh adolatga, ezgu ishlarga va qarindoshga yaxshilik qilishga buyuradi hamda buzuqchilik, yovuz ishlar va zulmdan qaytaradi” (Nahl surasi, 91-oyat).

Islom bir insonga tajovuz qilishni butun insoniyatga tajovuz qilish yoki bir inson hayotini saqlab qolishni butun insoniyatni saqlab qolish, deya baholaydi: “Biror jonni o'ldirmagan yoki erda (buzg'unchilik va qaroqchilik kabi) fasod ishlarni qilmagan insonni o'ldirgan odam xuddi hamma odamlarni o'ldirgan kabidir. Unga hayot baxsh etgan (o'limdan qutqarib qolgan) odam esa, barcha odamlarni tiriltirgan kabidir”(Moida surasi, 32-oyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday ogohlantirdilar: “Musulmon musulmonning birodaridir, unga zulm qilmaydi, uni tahqirlamaydi, yordamsiz tashlab qo'ymaydi”. So'ng: “Taqvo mana bu erdadir”, deya ko'kslariga uch marta ishora qildilar va: “Musulmon birodarini haqorat qilishi kishining yomonligiga etarli dalildir”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).

Abdulloh ibn Mas'ud roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Musulmonni so'kish fosiqlik, o'ldirish esa kufrdir”, dedilar (Muttafaqun alayh).

Islom dini va terror bir-biriga butunlay qarama-qarshidir. Islom bir insonni o'ldirish u yoqda tursin, unga biroz ozor berishdan ham qaytaradi. Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalom: “Haqiqiy musulmon uning qo'lidan va tilidan boshqa musulmonga ozor etmaydigan kishidir”, deb ta'kidlaganlar.

Guvohi bo'lganingizdek, muqaddas dinimiz insonni nohaq qon to'kish u yoqda tursin, hatto qo'l yoki til bilan o'zgalarga ozor berishdan ogohlantirgandir. Biroq turli ekstremistik va terrorchi tashkilotlar o'zlarining g'arazli maqsadlaridan kelib chiqib, islom ta'limotining ayrim g'oya va tamoyillari mazmun-mohiyatini bir yoqlama, noto'g'ri talqin qilib, odamlarni hidoyat yo'lidan adashtirishga urinmoqda.

Aziz birodarlar, muhtaram yoshlar! Odamlarni Islom dinidan qo'rqitish bilan shug'ullanuvchilar – Allohga va oxirat kuniga ishonmaydigan yovuz kimsalardir. Modomiki, ular har qanday qabih ishdan qaytmas ekan, musulmonlarni yomonotliq qilish, bo'hton yog'dirish, ko'plab xunrezliklar sodir etishdan ham tap tortmaydi. Bunday qing'irliklarni qandaydir ko'rinmas kuchlar qo'lida qo'g'irchoq bo'layotgan islomni niqob qilgan to'dalar zimmasiga qo'yib, muborak Islom dini bilan bog'lashga harakat qiladilar. Bu yovuz kuchlar dinimizning ma'rifatparvar g'oyalari va hayotbaxsh o'gitlarini o'zlarining manfur maqsadlariga etishlarida to'siq deb biladilar va uni tanazzulga uchratish uchun jon-jahdlari bilan harakat qiladir hamda bu maqsad yo'lida har qanday yomonlikni qilishga tayyordirlar. Siz esa ularning bu kabi yolg'on va puch da'volariga uchmang!

Hulosa o'rnida aytamizki, terrorizm va eksterizmdan ogohva hushyor bo'lishimiz, undan o'zimizni va farzandlarimizni uzoq tutishimiz barchamizning burchimizdir.

Ubaydulloh ABDULLAYeV,
Farg'ona viloyati bosh imom-xatibi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas

27.06.2025   5071   3 min.
Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.

Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!» dedi u.

Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga bunday dedi:

— Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!

Xotin dedi:

— Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.

Er dedi:

Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘ida o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.

Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:

— Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi:

«Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyat).

Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas.

Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.


Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga davlat rahbari ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!

Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.

Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!

Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!


Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!

Yuqorida keltirilgan ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.

Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!

«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi