O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Mahsudov bu borada quyidagicha fikr bildirdi:
– Bag‘rikenglik masalasi bugungi kunda dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Dunyodagi ayrim o‘ziga xos kelishmovchiliklar, nizoli, qon to‘kishli holatlarni afsuski, barchamiz ko‘rib turibmiz. Shunday vaziyatda tinchlik, bag‘rikenglik, xotirjamlikning nechog‘li muhim va dolzarb ekani ko‘rinib turibdi.
O‘zbekistonda qadimdan turli millat va diniy konfessiya vakillari inoqlikda istiqomat qilib kelgani tarixdan yaxshi ma’lum. Bu diyor o‘zining bag‘rikengligi, saxovati, mehmondo‘stligi bilan butun dunyoda nom qozongan.
Bugungi kunda O‘zbekistondagi barqaror, tinch va osoyishta muhit butun mintaqaga o‘zining ijobiy ta’sirini o‘tkazib kelayotgani ko‘p e’tirof etilayotgan mavzulardan biridir. Zero, mamlakatimizdagi tinchlik va xotirjamlik, osuda hayot aynan bag‘rikenglik tamoyillari bilan uzviy bog‘liqdir. Chunki inson boshqalarga hurmat va ehtirom bilan munosabatda bo‘lsa, kechirimlilik fazilatiga ega bo‘lsa, unda do‘stona yashash ko‘nikmasi shakllanganidan darak beradi. O‘zbek xalqining qonida shunday fazilatlarning borligi e’tiborga molikdir. Prezidentimizning bugungi olib borayotgan siyosati ham aynan bag‘rikenglik tamoyillariga asoslangani bilan ahamiyatga molikdir.
Davlatimiz rahbari BMTning 72-sessiyasida yuqori minbarlardan turib,“Ma’rifat va diniy bag‘rikenglik” to‘g‘risidagi rezolyutsiyasini qabul qilish bo‘yicha tashabbuslarni ilgari surdilarki, bu tashabbusni 200 ga yaqin davlat yakdillik bilan qabul qildi. Bu O‘zbekistondagi tinchlik, xotirjamlik, bag‘rikenglik masalalari bilan bevosita bog‘liqdir. Ushbu jihatlarni jahondagi barcha davlatlar yuksak e’tirof etayotganini ham albatta, ta’kidlash kerak bo‘ladi.
Mamlakatimizda ko‘plab diniy yo‘nalishdagi ta’lim maskanlari samarali faoliyat ko‘rsatmoqda. Jumladan, hamyurtlarimizning muborak Haj va Umra amallarini emin-erkin ado etishlari uchun davlatimiz rahbari tomonidan barcha sharoitlar to‘liq yaratilgan. Bu yilning o‘zida 15 ming nafardan ortiq fuqarolar Haj va Umra amallarini bajardi. Aslida bag‘rikenglik, o‘zgalarni hurmat qilish, qadrlash borasidagi ezgu ishlar, diniy konfessiyalararo bag‘rikenglikka doir sa’y-harakatlar amaldagi qonunchilikka rioya etilgan holda amalga oshirilmoqda.
Turli dinlarga e’tiqod qiluvchi odamlar O‘zbekistonga bemalol kelib, bu yerdagi tinchlik, osoyishtalik, millatlar va diniy konfessiyalar o‘rtasidagi ahillikni ko‘z qorachig‘idek asrab-avaylash borasidagi ezgu ishlarga juda yuqori baho bermoqdalar. Ayni paytda diniy-ma’rifiy adabiyotlarni chop etish bo‘yicha ham keng qamrovli ishlar olib borilmoqda.
Bag‘rikenglik, o‘zgalarni hurmat qilish va qadrlash borasidagi ezgu ishlar, barcha sa’y-harakatlar qonunchilik doirasida amalga oshirilayotgani e’tiborga molikdir.
Nazokat Usmonova,
O‘zA muxbiri
Bismillahir Rohmanir Rohiym
ismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida...
Oisha onamiz roziyallohu anho Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan Hijri Ismoil haqida so‘radilar:
- Ey Allohning Rasuli! U ham Ka’badanmi?
- Ha, u ham Ka’badan!
- Nima uchun uni Ka’baning ichiga kiritishmagan?
- Chunki o‘shanda qavmingning nafaqasi yetmay qolgan!
- Nega Ka’baning eshigi baland qurilgan?
- Qavming o‘zi istaganiga Ka’baga kirishga ruxsat berib, istamaganiga ruxsat bermaslik uchun! So‘ngra Nabiy sollallohu alayhi vasallam yana dedilar:
Agar qavming yangi musulmon bo‘lmaganida va ularning qalbi inkor qilishidan qo‘rqmaganimda, Ka’bani buzishga amr qilar va undan chiqarilgan narsalarni yana uning ichiga kiritib, boshqatdan qurar edim. Uni yerga barobar etib, ikki eshik qilardim. Biri sharqiy tomonida, ikkinchisi g‘arbiy tomonida. Uni Ibrohim alayhissalomning poydevoriga yetkazardim!
Abdulloh ibn Zubayr roziyallohu anhumo Hijozda hukmronlikni qo‘lga kiritgach, xolasi Oisha onamiz unga yuqoridagi hadisni aytib berdilar. U Ka’bani buzib Ibrohim alayhissalomning davridagidek qilib qurdi. So‘ngra Hajjoj Abdulloh ibn Zubayrni qatl etgach, Ka’bani buzib, yana Quraysh mushriklari davridagidek qilib qurdi.
Abbosiylardan Abu Ja’far Mansur xalifa bo‘lgach, Ka’bani buzib, yana Ibrohim alayhissalom davridagidek qilib qurmoqchi bo‘ldi. Bu to‘g‘risida imom Molik rohimahulloh bilan maslahat qildi. Imom Molik rohimahulloh unga dedilar:
- Menimcha, uni hozirgi holida qoldirganing yaxshi. Yo‘qsa, Ka’ba podshohlar o‘rtasida o‘yinga aylanadi!
Bizga kerakli nuqta Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Qavming yangi musulmon bo‘lmaganida edi...» degan gaplaridir!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Oisha onamizga bugungi Ka’bani Ibrohim alayhissalom davridagi Ka’ba emasligini, uni buzishni, Ibrohim alayhissalom qanday qurgan bo‘lsalar, shunday qilib qayta qurishni istayotganlarini aytyaptilar. Ammo Fathdan so‘ng islomga yangi kirgan qurayshliklarning iymonidan xavfsirayaptilar. Bu u zotning chiroyli siyosatlarini, foyda bilan zararning rioyasini qilganlarini anglatadi!
Islomda zararni daf qilish foyda keltirishdan oldinda turadi. Masalan, bir to‘g‘ri ish bor. Ammo uni qilsangiz, ortidan zarar keladi. Yaxshisi, uni qilmasligingiz kerak. Ana shu narsa muhim bir hayot darsidir!
Gohida bir qizni boshqa bir munosib bo‘lmagan kishiga turmushga berib zulm qilib qo‘yamiz. U qizimiz turmush o‘rtog‘i bilan yashay olmaydi. Undan ajralishga harakat qiladi. Bu unga foydali bo‘lib ko‘rinadi. Ammo bu ajralishdan o‘rtadagi farzandlar uvol bo‘lishi mumkin. Ona farzandlarini o‘zi bilan olib keta olmaydi yoki ularni tashlab ham keta olmaydi. Ana shunaqa paytda savob umidida uni sabrga chaqiriladi, ajralishga undalmaydi. Chunki ajralishda bir kishiga manfaat, ammo bir necha kishiga zarar bor!
Hayotdagi barcha ishlarni shunga qiyos qiling. Hayotda hamma narsa bir xil emas. Bir narsa ziyoda bo‘ladi, yana bir narsa ikkita narsaga teng bo‘ladi. Bu hayot chigal. Bunda har qanday oqning ichida qora bor. Har qanday qoraning ichida esa oq bor. Oqil inson o‘zidagi ko‘p oqni saqlab qolish uchun ozgina qorani qabul qiladi.
Umar roziyallohu anhu ajoyib gap aytganlar: «Yomondan yaxshini ajratib olgan inson ziyrak emas, ikkita yomondan yaxshisini ajratib olgan inson ziyrakdir».
Hayot bizni gohida ikkita achchiq narsadan birini tanlashga majbur qiladi. Zakiy inson to‘g‘ri amalda bo‘lgan, yaqinlashib yurgan va foyda bilan zarar o‘rtasini solishtira oladigan kishidir. Haq deb hamma narsa aytilavermaydi!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi