Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyul, 2025   |   21 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:24
Quyosh
05:04
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:58
Xufton
21:31
Bismillah
16 Iyul, 2025, 21 Muharram, 1447
Maqolalar

Qanday qilib o‘zingizga to‘g‘ri baho berishingiz mumkin?

17.12.2024   5378   2 min.
Qanday qilib o‘zingizga to‘g‘ri baho berishingiz mumkin?

Inson o‘ziga baho berishda to‘rtta jihatga alohida e’tibor berishi kerak:

• Moddiy baholash (qiz bolaning kiyim-kechaklari, taqinchoqlari va hokazo);
• Qobiliyatni baholash (muhim ishlarni qila olish. Masalan, darslarni o‘zlashtirish, ovqat pishirish, bozorlik qilish, oilani asrash va shunga o‘xshash hayotiy muvaffaqiyatlar);
• Ijtimoiy munosabatni baholash (oilaviy aloqalar, do‘stu birodarlar, hayotda muhim o‘rin tutadigan insonlar bilan aloqa);
• Allohga munosabatni baholash (ibodatlar, Allohga yetishishga tayyorgarlik).

Inson o‘ziga baho berishda mana shu jihatlarning hammasini e’tiborga olishi kerak. Birgina jihatini e’tiborga olib, o‘ziga baho berishi mutlaqo noto‘g‘ri. Masalan, bir qizning ijtimoiy aloqalari, hayotda tutgan o‘rni, mavqei – hammasi joyida, lekin tashqi ko‘rinishi unchalik jozibador emas. Bechora qiz «Hamma narsani tashqi ko‘rinish hal qiladi» deb biladi. Shuning uchun o‘ziga nihoyatda yomon baho beradi. Baxtga erishtiradigan juda ko‘p narsalarga ega bo‘lsa-da, o‘zini baxtsiz his qiladi.

Endi boshqa bir qizni olaylik. U nogiron, lekin o‘ziga yuqori baho beradi, chunki o‘zidagi afzalliklarning barchasini ko‘ra oladi. A’zolaridan yo‘qotganlarini ibodatlar bilan to‘ldiradi. Ruhiyatidagi kemtiklarni go‘zal ijtimoiy aloqalar bilan to‘yintiradi. Shuning o‘zi unga taqdirdan rozilik, baxt-saodat tuhfa qiladi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday dedilar: "Mo‘min mo‘minani yomon ko‘rmasin, chunki undagi bir xulqni yoqtirmasa, biridan [yoki "boshqasidan"] rozi bo‘ladi" (Imom Muslim rivoyati).

Bu hadis – baxtli oila qurish tamoyillaridan biridir. Bu hadis erkaklarga o‘z ayoliga odilona munosabatda bo‘lishni o‘rgatadi, ayollarga ham o‘z eriga qanday munosabatda bo‘lishni ko‘rsatib beradi. Har ikki tomon juftining yaxshi xislatlarini ko‘rishga harakat qilsin. Yoqtirmaydigan biror fe’li bo‘lsa, shu sababli juftidan nafratlanmasin, darhol uning yaxshi taraflarini ko‘z oldiga keltirsin. Shunda tinchlanib, qalbiga osoyishtalik kiradi, natijada bu oila saodat qasriga aylanadi.

Yuqorida aytib o‘tilganidek, qiz bola o‘ziga, hayotiga go‘zal uslubda yondashishi kerak. O‘zida biror yoqimsiz jihatni ko‘rsa, bundan boshqa, hayotini go‘zallikka to‘ldiradigan ko‘plab yaxshi taraflari borligini yodga olsin. Shunda albatta baxtli bo‘ladi.

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev 
tarjimasi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Maktub

14.07.2025   2225   3 min.
Maktub

Bir ota uzoq shaharga safar qildi. Ayoli va uch farzandi esa vatanda qolishdi. Bolalari uni juda yaxshi ko‘rishar va hurmat qilishar edi.

Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.

Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:

– Onang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.

Ota dedi:

– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q!

Ota yana so‘radi:

– Ukang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.

Ota hayratlanib dedi:

– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il javoban:

– Yo‘q, – dedi.

Ota dedi:

– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.

Ota darg‘azab bo‘lib dedi:

– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.

 

Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!

Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!

Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim. 

Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi
Ibratli hikoyalar