Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Oktabr, 2025   |   16 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:09
Quyosh
06:27
Peshin
12:16
Asr
16:09
Shom
17:57
Xufton
19:09
Bismillah
08 Oktabr, 2025, 16 Rabi`us soni, 1447
Maqolalar

Solihlar Ramazon oyini qanday o'tkazardilar?

18.03.2024   6452   2 min.
Solihlar Ramazon oyini qanday o'tkazardilar?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Muallo ibn Fazl aytadilar: “Solih zotlar Ramazon oyi kirishidan olti oy oldin Alloh taolodan Ramazon oyiga etkazishini so'rab duo qilar edilar. Ramazondan keyingi besh oy mobaynida Ramazon oyida qilgan ibodatlari va solih amallarini qabul qilishini iltijo qilib so'rardilar”.

Sahobai kiromlar Ramazon oyi kirib kelishi bilan juda ham xursand bo'lar va o'zlaridagi shodu xurramlikni zohir qilishar edi.

Zubayd Yomiy roziyallohu anhu sahobai kiromlarni jamlab, Qur'on tilovat qilish va uni bir martabadan ko'p xatm qilish borasida musobaqalashar edilar.

Sufyoni Savriy rahmatullohi alayh Ramazon oyi kirishi bilan boshqa ishlarni quyib, Qur'on tilovati bilan mashg'ul bo'lar edilar.

Imom Molik rahimahulloh Ramazon oyi kirishi bilan hadis aytish va ilm majlisidan uzulib, mushafdan Qur'on tilovatiga kirishardilar.

Alloma Ibn Hajar Haytamiy rahmatullohi alayh aytadilar: “Imom Shofe'iy rahimahulloh Ramazon oyida namozdan tashqari oltmishta xatm qilardilar”.

Imom Zuhriy rahmatullohi alayh Ramazon oyi kirsa: “Albatta bu oy Qur'on tilovat qilish va miskinlarga taom ulashish oyidir”, deb aytardilar.

Muhammad ibn Ismoil Buxoriy rahmatullohi alayh Ramazon oyida har kuni kunduzi bitta xatm, Ramazondan so'ng esa har uch kunda xatm qilar edilar.

Imom Navaviy rahmatullohi alayh Ramazon oyi kelishi bilan o'zlariga vazifa qilib olgan virdlarini to'xtatib, Qur'on tilovat qilish bilan mashg'ul bo'lardilar.

Imom Zahabiy rahmatullohi alayh aytadi: “Hammod ibn Abu Sulaymon saxiy boy kishi edi. Ramazon oyida har kuni yuz kishiga iftorlik qilib berardi. Iyd namozi o'qib bo'lingandan so'ng ularning har biriga yuz dirhamdan ehson berardi”.

Alloh taolo bu muborak oyni barcha musulmonlar uchun manfaatli qilib, bu oydan ulkan ajr-savoblar bilan chiqishimizni muyassar aylasin.

Ramazon
Boshqa maqolalar

Musulmon bo‘lmagan aholini qatl etgan jannatga kirmaydi

08.10.2025   975   2 min.
Musulmon bo‘lmagan aholini qatl etgan jannatga kirmaydi

Musulmon mamlakatda istiqomat qilayotgan boshqa din vakili o‘sha yurtda yashayotgan musulmon aholi bilan bir xil huquq va erkinliklarga ega bo‘ladi.

Musulmon davlati eng avvalo boshqa din vakillari mamlakat ichida va tashqarisida tinch hayot kechirishlari uchun ularni ichki hujum va tashqi jabr-zulumdan muhofaza etmoqligi shart.

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: (Aybsiz) zimmiyni o‘ldirgan kishi jannatning hidini hidlamas. Jannatning hidi esa qirq yillik masofadan ham kelib turadi[1]”.

Ushbu hadisda kofir bo‘lsa ham, inson joni Islom nazdida qanchalik qadr-qiymatga ega ekani ko‘rinib turibdi.

Hadisi sharifda “g‘ayridinni o‘ldirish”ning oqibati qandoq bo‘lishi ajoyib o‘xshatish ila vasf qilingan. Mazkur jinoyatni qilgan odam jannatning hidini ham hidlamaydi.

Jannatga kirish, undagi xushbo‘y mushku anbarlardan hidlab, lazzat olish u yoqda tursin, jannatning umumiy hidini ham hidlay olmaydi. Yaqiniga yo‘lay olmaslik qay darajada bo‘ladi? Bundoq jinoyat qilgan odam jannatdan qirq yillik yo‘l yurish masofasidan ham uzoqroqda bo‘ladi. Chunki jannatning hidi qirq yillik masofadan kelib turadi.

Bas, shundoq ekan, har bir mo‘min musulmon o‘zi bilan tinch-totuvlikda yashamoqchi bo‘lgan har bir g‘ayridinning hurmatini joyiga qo‘yishi, unga zinhor yomonlik qilmasligi zarur.

Ushbu hadisni Anvar Shoh Kashmiriy o‘zining “Fayz al-Boriy” kitobida sharhlab, quyidagilarni keltirib o‘tadilar: “Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning yuqorida keltirib o‘tilgan hadislarining eng asosiy mazmuni shundan iboratki, musulmonni o‘ldirish – ulkan gunoh, bu jirkanch ishni sodir etish kufrga olib borishligi va do‘zahda abadiy azob bo‘lishligi yaxshi ma’lum. Huddi shuningdek boshqa din vakilini o‘ldirish ham yuqoridagi kabi ulkan azoblarga sabab bo‘ladi”[2].


“The Fatwa on Terrorism and Suicide Bombings” kitobidan
Davron NURMUHAMMAD tarjimasi


[1] Imom Buhoriy, Sahih: Kitab al-jizya, 3:1155 §2995; ibn Moja, Sunan: Kitab al-diyot, 2:896, §2686; al-Bazzor, Musnad, 6:368 §2383.                    

[2] Anvar Shoh Kashmiri, Fayz al-Bori ala Sahih al-Buhoriy, 4:288