1. Metabolizmni yaxshilash
Ro‘za tutish davomida organizm qondagi shakar va insulin darajasini nazorat qilishni o‘rganadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ro‘za tutish insulin sezgirligini oshirib, 2-xil diabet xavfini kamaytiradi.
2. Qon bosimini pasaytirish
Ro‘za tutish davomida organizmdagi natriy (tuz) mikdori kamayib, qon bosimi pasayishi mumkin. Bu yurak-qon tomir kasalliklari xavfini kamaytiradi.
3. Vaznni kamaytirish
Ro‘za tutish ortiqcha vaznni kamaytirish uchun samarali usuldir. Organizm sahar va iftor oralig‘ida yonchi moddalarni ishlatib, yog‘larni eritishni boshlaydi.
4. Qondagi xolesterinni kamaytirish
Ro‘za tutish davomida “yaxshi” xolesterin (HDL) ko‘payib, “yomon” xolesterin (LDL) kamayadi. Bu yurak-qon tomir tizimini yaxshilashga yordam beradi.
5. Ichki organlarni tozalash
Ro‘za tutish davomida organizm autofagiya (jisman hujayralarni tozalash) jarayonini boshlaydi. Bu jarayon ortiqcha toksinlardan xalos bo‘lish va ichki organlarning ish faoliyatini yaxshilashga yordam beradi.
6. Miya faoliyatini yaxshilash
Ro‘za tutish miyaning neyroplastik (o‘zgartirish) qobiliyatini oshiradi. Bu esa xotira, o‘rganish va fikrlash qobiliyatini yaxshilashga yordam beradi.
7. Immunitetni kuchlantirish
Ro‘za tutish davomida organizm yangi immun hujayralarni ishlab chiqaradi. Bu esa immunitet tizimini kuchlantirib, kasalliklarga qarshi kurashish qobiliyatini oshiradi.
8. Ruhiy tinchlik va stressni kamaytirish
Ro‘za tutish davomida organizmda endorfin (baxt gormoni) ko‘payib, stress va tashvishni kamaytiradi. Bu esa ruhiy tinchlik va xotirjamlikka olib keladi.
Ilmiy tadqiqotlarga asoslangan xulosa
Ramazon oyida ro‘za tutish nafaqat ibodat, balki sog‘lom turmush tarzini saqlash uchun xam ajoyib imkoniyatdir. Tibbiy jihatdan ro‘za tutish organizmni tozalash, metabolizmni yaxshilash va turli kasalliklarning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.
Ammo, ro‘za tutishda muvozanatni saqlash muhim. Sahar va iftorda sog‘lom va balandlangan ovqatlanish, suvni yetarli mikdorda ichish va tanani ortiqcha charchatmaslik kerak.
Ibrohim ibn Adham Basrada ekanliklarida u kishini odamlar qurshab olishib: “Nimaga biz duo qilsak ijobat bo‘lmayapti? Holbuki, Alloh taolo: «Parvardigoringiz: “Menga duo qilingiz, Men sizlar uchun (duolaringizni) ijobat qilay!” dedi...»[1], deyishdi.
Ibrohim ibn Adham javob berib aytdilar: “Ey Basra ahli, o‘n narsa sababli qalblaringiz o‘lib bo‘lgan bo‘lsa, qanday qilib duolaringiz ijobat bo‘lsin?!
1. Allohni tanib turib, Uning haqqini ado qilmaysiz.
2. Qur’onni o‘qib turib, unga amal qilmaysiz.
3. Rasulullohning muhabbatlariga da’vogar bo‘la turib, u zotning sunnatlarini tashlab qo‘yasiz.
4. Shaytonning dushmanligini aytasiz-u, o‘zinigiz unga itoat qilasiz.
5. Jannatga kirishga da’vogarsiz-u, buning uchun amal qilmaysiz.
6. Jahannamdan qutulish da’vosida bo‘la turib, o‘zingizni unga uloqtirasiz.
7. O‘lim haq deb turib, unga tayyorgarlik ko‘rmaysiz.
8. O‘zingizning kamchiliklaringiz qolib, boshqalarning ayblari bilan ovorasiz.
9. O‘liklarni ko‘masizlar-u, undan ibrat olmaysiz.
10. Allohning ne’matlarini yeb, shukr qilmaysiz”.
Duolarimiz ijobat bo‘lishini xohlasak, ushbu o‘n narsa borasida nafsimizni tergab, hisob-kitob qilishimiz darkor ekan.
Qalbingiz qalblarning qay bir toifasidan?!
Nabiy sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Qalblar to‘rt turlidir: (Birinchisi) Nur taratadigan chirog‘i bor sof qalb. (Ikkinchisi) G‘ilofli qulflangan qalb. (Uchinchisi) Teskari qalb. (To‘rtinchisi) Ikki tomonli qalb. Sof qalbga kelsak, u mo‘minning qalbi bo‘lib, uning chirog‘i nuridir. G‘ilofli qalb esa kofirning qalbidir. Teskari qalb munofiqning qalbi bo‘lib, u tanib, so‘ng inkor qilgan qalbdir. Ikki tomonli qalb esa o‘zida iymon va munofiqlikni jamlagan qalbdir. Undagi iymon pokiza suv bilan o‘sadigan o‘simlikka o‘xshaydi. Undagi munofiqlik esa qon va yiring bilan kattalashadigan yaraga o‘xshaydi. Qaysi biri ko‘p bo‘lsa, shunisi ustun keladi”[2].
Mustafo Sodiq Rofiiy rahmatullohi alayh: “Eng katta xato – atrofingni tartibga solib, qalbingni nazoratsiz tashlab qo‘yishingdir”, deganlar.
[1] G‘ofir surasi, 60-oyat.
[2] Ibn Kasir rivoyati, Isnodi jayyid hasan.