Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyun, 2025   |   26 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
22 Iyun, 2025, 26 Zulhijja, 1446
Maqolalar

Ramazondan keyin-chi?

24.03.2025   5162   2 min.
Ramazondan keyin-chi?

Mana, muborak Ramazon oyi ham o‘z poyoniga yetdi. Ramazon kechalarini ibodat bilan o‘tkazganlarimiz, kunduzlari ro‘zador yurganlarimiz, tunu kun Qur’on o‘qiganlarimiz esingizdami?!

Namozlarimizni masjidlarda jamoat bilan o‘qishga qattiq harakat qilar edik. Masjidlar ham namozxonlarning ko‘pligidan to‘lib-toshib ketardi. Shu damlarni esingizdan chiqarmadingizmi?!

Xo‘sh, endi ayting-chi! Hozir ham Ramazondagi kabi hayot tarzidamizmi?! O‘sha kunlarda bo‘lgani kabi bir kecha Qur’on o‘qimay qolsak xijolat bo‘lamizmi?! Kunduzgi va tungi amallarimizni puxta bajarishga kirishganmizmi?! Tafakkur, xushu’, taammul va bo‘yinsunish ila Rabbimizdan qo‘rqyapmizmi?!

Odamlarning Ramazondagi va undan boshqa paytlardagi holatlarini solishtirgan kishi dangasalik, ibodatlarga loqaydlikni ko‘rib, hayratdan yoqa ushlaydi. Ularning holatlaridan “Tavba, ibodat faqatgina Ramazon oyiga tegish­limi?! Alloh taolo barcha oylarning ham Robbi-ku?!

Ramazon oyi boshqa oylarda ibodatlarga ixlos ila yondashish uchun zaxira to‘plab olinadigan oydir.

 Ulug‘lardan biri aytadi: “Kim bo‘shashish, dangasalik va rohat tomon og‘sa, hech ikkilanmay aytish mumkinki, u odam haqiqiy rohatdan quruq qolibdi”.

 Bir hikmat bor: “Charchamaslikni xohlasangiz, charchab (bo‘shashib) qolmaslik uchun  (ibodat bilan) charchang!”.

 Bu kabi tavsiyani Alloh taolo O‘z Nabiyyiga bergan: «Forig‘ bo‘lsang, (ibodatga) uringin»[1]. Chunki dangasalik orqali haqni yetkazib bo‘lmaydi, vojiblarni ado etish qiyin masala.

Ibodatga sho‘ng‘ish, tinmay mashg‘ul bo‘lish, yaqinlarining haqlaridan ularni mahrum qilish Payg‘ambar alayhissalomning sunnatlari emas. Aksincha, har ishda mo‘tadillik lozim. Yaxshi ishni oz-ozdan bo‘lsa ham doimiy qilib yurgan afzal. 

Tavbadan keyin qilingan bir gunoh undan avvalgi gunohdan anchayin yomonroqdir. Kasallikning qaytalanishi birinchisiga qaraganda anchayin qiyin kechadi. To dunyodan o‘tguningizga qadar toatlarda mahkam turish, astoydil bo‘lishni Alloh taolodan so‘rang. Qalblarning almashinuvidan esa panoh tilang. To‘qigan narsasini tayyor bo‘lganidan keyin qirqim qilib kesib, chuvalab tashlagan ayolga o‘xshamang.

Allohning toati yo‘lida sizga yordamchi bo‘ladigan kishini do‘st deb biling. Ramazon oyida duo qilishga haris bo‘lganingizdek, boshqa oylar ham duoda mahkam bo‘ling. Haftada bir marotaba bo‘lsa ham tahajjudga turing. Qur’on tilovatini unutmang. Ramazondan keyin ham Ramazondagi holatingizda davomli bo‘ling.

 


[1]  Sharh surasi, 7-oyat.

 

 

Ramazon
Boshqa maqolalar

Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!

20.06.2025   11971   3 min.
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.


Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).


Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).


Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.


Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).


Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.

Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.

Davron NURMUHAMMAD