Mana, muborak Ramazon oyi ham o‘z poyoniga yetdi. Ramazon kechalarini ibodat bilan o‘tkazganlarimiz, kunduzlari ro‘zador yurganlarimiz, tunu kun Qur’on o‘qiganlarimiz esingizdami?!
Namozlarimizni masjidlarda jamoat bilan o‘qishga qattiq harakat qilar edik. Masjidlar ham namozxonlarning ko‘pligidan to‘lib-toshib ketardi. Shu damlarni esingizdan chiqarmadingizmi?!
Xo‘sh, endi ayting-chi! Hozir ham Ramazondagi kabi hayot tarzidamizmi?! O‘sha kunlarda bo‘lgani kabi bir kecha Qur’on o‘qimay qolsak xijolat bo‘lamizmi?! Kunduzgi va tungi amallarimizni puxta bajarishga kirishganmizmi?! Tafakkur, xushu’, taammul va bo‘yinsunish ila Rabbimizdan qo‘rqyapmizmi?!
Odamlarning Ramazondagi va undan boshqa paytlardagi holatlarini solishtirgan kishi dangasalik, ibodatlarga loqaydlikni ko‘rib, hayratdan yoqa ushlaydi. Ularning holatlaridan “Tavba, ibodat faqatgina Ramazon oyiga tegishlimi?! Alloh taolo barcha oylarning ham Robbi-ku?!
Ramazon oyi boshqa oylarda ibodatlarga ixlos ila yondashish uchun zaxira to‘plab olinadigan oydir.
Ulug‘lardan biri aytadi: “Kim bo‘shashish, dangasalik va rohat tomon og‘sa, hech ikkilanmay aytish mumkinki, u odam haqiqiy rohatdan quruq qolibdi”.
Bir hikmat bor: “Charchamaslikni xohlasangiz, charchab (bo‘shashib) qolmaslik uchun (ibodat bilan) charchang!”.
Bu kabi tavsiyani Alloh taolo O‘z Nabiyyiga bergan: «Forig‘ bo‘lsang, (ibodatga) uringin»[1]. Chunki dangasalik orqali haqni yetkazib bo‘lmaydi, vojiblarni ado etish qiyin masala.
Ibodatga sho‘ng‘ish, tinmay mashg‘ul bo‘lish, yaqinlarining haqlaridan ularni mahrum qilish Payg‘ambar alayhissalomning sunnatlari emas. Aksincha, har ishda mo‘tadillik lozim. Yaxshi ishni oz-ozdan bo‘lsa ham doimiy qilib yurgan afzal.
Tavbadan keyin qilingan bir gunoh undan avvalgi gunohdan anchayin yomonroqdir. Kasallikning qaytalanishi birinchisiga qaraganda anchayin qiyin kechadi. To dunyodan o‘tguningizga qadar toatlarda mahkam turish, astoydil bo‘lishni Alloh taolodan so‘rang. Qalblarning almashinuvidan esa panoh tilang. To‘qigan narsasini tayyor bo‘lganidan keyin qirqim qilib kesib, chuvalab tashlagan ayolga o‘xshamang.
Allohning toati yo‘lida sizga yordamchi bo‘ladigan kishini do‘st deb biling. Ramazon oyida duo qilishga haris bo‘lganingizdek, boshqa oylar ham duoda mahkam bo‘ling. Haftada bir marotaba bo‘lsa ham tahajjudga turing. Qur’on tilovatini unutmang. Ramazondan keyin ham Ramazondagi holatingizda davomli bo‘ling.
[1] Sharh surasi, 7-oyat.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Sen biror narsani Allohdan taqvo qilib tark qilsang, Alloh taolo senga undan-da yaxshirog‘ini ato qiladi” [1], deganlar.
Kim “odamlar nima derkin”ni tashlab, yuzing-ko‘zing qilib o‘tirmasdan Alloh taolodan boshqadan umidini uzsa, Alloh taolo unga tark qilganlaridan ko‘ra yaxshirog‘ini beradi. Uni nafsning izzati, maxluqotdan behojat bo‘lish bilan rizqlantiradi. Bu borada Nabiy alayhissalom shunday deya marhamat qilganlar: “Kim iffatli bo‘lish harakatida bo‘lsa, Alloh uning iffatini saqlaydi. Kim odamlarga sarg‘ayib yurishdan qutulish harakatida bo‘lsa, Alloh taolo uni behojat qilib qo‘yadi. Kim sabrli bo‘lishga urinsa, Alloh taolo uni sabrli bandalardan qiladi”[2].
Kim Allohning qadariga e’tiroz qilishni tashlasa va hamma ishlarini Robbiga topshirsa, Alloh taolo u bandani rozi bo‘lish va kuchli iymon bilan siylaydi hamda uning ishini shu darajada go‘zal nihoyaga yetkazadiki, u bu holni yetti uxlab tushida ham ko‘rmaydi.
Kim folbin va sehrgarlardan yuz o‘girsa, Alloh taolo unga sabrni nasib etadi, tavakkul va tavhidning haqiqati bilan siylaydi.
Kim dunyo matohlariga qiyo boqmasa, Alloh uning ishlarini ilgari qiladi, qalbiga sokinlik beradi. O‘zi xohlamasa-da, dunyo unga eshiklarini ochadi.
Kim Allohgagina ibodat qilsa, faqat yagona Allohdan qo‘rqsa, vahimalardan qutuladi. Alloh taolo uni omonda saqlaydi. Qo‘rqinchli narsalar ham u uchun salomatlik, orombaxsh bo‘lib qoladi.
Kim yolg‘onni tark etib rostgo‘ylikni mahkam tutsa, Alloh uni yaxshilik tomon yo‘llab qo‘yadi va Allohning huzurida siddiqlar safida bo‘ladi, odamlar orasida rostgo‘ylik ila taniladi va shu orqali odamlar uning gaplariga quloq soladi, uning hurmatini qiladigan bo‘ladi.
Haq bo‘lsa-da, tortishuvni tark etgani evaziga Alloh taolo jannatda bir uy nasib qiladi. Dushmanning yomonligidan asraydi. Qalbi musaffo bo‘ladi. Uning ayblarini ochadiganlardan omonda saqlaydi.
Oldi-sotdida aldovni tark etganga nisbatan odamlarning ishonchi ortadi. Uning savdosida xaridorlari soni ko‘payib boradi.
Kim harom narsalarga qaramasa, Alloh qalbiga bir lazzatni ato etadi.
Baxillikdan saqlanib, saxovatpeshalikni ustun qo‘ygan kishini odamlar ham yaxshi ko‘radi. Allohga va jannatga yaqinlashadi. G‘am-tashvishlardan yengillaydi. Fazilat bobida martabasi ortib boradi. «...Kimki o‘z nafsining baxilligidan saqlana olsa, bas, ana o‘shalar najot topguvchidirlar»[3].
Kibrlanishni chetga surib, kamtarinlikni shior qilib olgan kishining qadri oshadi. Bu Rasululloh alayhissalomning so‘zlaridir: “Kim Alloh uchun tavozeli bo‘lar ekan, Alloh uning qadrini ko‘tarmay qo‘ymaydi” [4].
Kim ko‘p uyqu va uning lazzatidan voz kechib, vaqtini Allohning rizosi uchun namoz o‘qish bilan o‘tkazsa, Alloh taolo unga shodlik, tetiklikni ato etadi.
Ichish-chekishning barcha turlarining yaqiniga yo‘lamagan kishiga Alloh O‘zi madadkor bo‘ladi. Unga sihat-salomatlik, baxt-saodat nasib etadi. Bu baxt haqiqiy baxt bo‘ladi, kayf qilgandagi soxta baxt emas.
Kim qodir bo‘la turib, qasos va o‘ch olmasa, Alloh uning ko‘ksini keng qilib qo‘yadi. Qalbiga surur beradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo bir bandani afv qilishidan faqat va faqat uning izzati ortadi”[5], deganlar.
Yomonlar bilan hamtovoq bo‘lishdan saqlanganni Alloh taolo yaxshi kishilarga yo‘liqtiradi. Haloldan rizq topadi, dunyo va oxirat yaxshiliklarini qo‘lga kiritadi.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Ahmad rivoyati.
[2] Imom Buxoriy rivoyati.
[3] Hashr surasi, 9-oyat.
[4] Imom Muslim rivoyati.
[5] Imom Muslim rivoyati.