Hayotingiz davomida biror kishiga zulm qilmang!
Agar siz ota bo‘lsangiz, farzandlaringizga zulm qilmang!
Bordi-yu, siz rahbar bo‘lsangiz, qo‘l ostingizdagilarga zulm qilmang!
Katta bo‘lsangiz, kichiklarga zulm qilmang!
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mazlumning duosidan ogoh etib, bunday deganlar: “Mazlumning duosidan saqlaninglar, garchi u kofir bo‘lsa ham. Chunki uning duosi to‘siqsizdir”[1].
Yana boshqa bir hadisda aytadilar: “Musulmon musulmonga birodardir. Unga zulm ham qilmaydi va (zulm qarshisida uni ) tashlab ketmaydi ham”[2].
Umar ibn Abdulaziz bir vakiliga: “Agar qudrating inson zotiga zulm qilishga undasa, Alloh taoloning ustingda soya solib turgan qudratini yodga olgin”, deya maktub yozgan edilar.
Muoviya roziyallohu anhu aytadilar: “Allohdan o‘zga madadkori bo‘lmagan kishiga zulm qilishdan hayo qilaman”.
Najoshiy aytadi: “Saltanat kufr birla yashamog‘i mumkin, ammo uning zulm bilan boqiy qolishi amrimahol”.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Mazlumning badduosidan ehtiyot bo‘ling! Chunki uning duosi bulutlar uzra ko‘tariladi. Alloh taolo: “Izzatim va jalolim haqqi, birozdan keyin bo‘lsa-da, senga, albatta, nusrat beraman”[3], deydi».
Shoir aytadi:
Zulm etma, bo‘lsang-da olam aro zo‘r,
Razolat so‘ngida nadomat bisyor.
Sen uyqu bag‘rida yotganingda hur,
Mazluming qarg‘agay ko‘zlari bedor.
Abu Mas’ud Badriy roziyallohu anhu aytadi: «Men qulimni qamchi bilan urayotgan edim. Ortimdan kimningdir “Bilgin, ey Abu Mas’ud” degan ovozini eshitdim. Achchiqlanib turganim uchunmi, bu gapni yaxshi anglamadim. Menga yaqinlashgan paytda qarasam, u Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ekanlar. U zot bunday derdilar: “Bilgin, ey Abu Mas’ud, bilib qo‘y, ey Abu Mas’ud”. Men qo‘limdagi qamchini tashlab yubordim. U zot: “Bilginki, sening mana bu qulga bo‘lgan qudratingdan ko‘ra, Alloh taolo sening ustingda qudratliroqdir”. Men: “Endi hech qachon qullarimni urmayman”, dedim. Hadisning boshqa rivoyatida: “O‘girilib qarasam Rasululloh sollallohu alayhi vasallam turgan ekanlar. Men shu zahoti: “Ey Allohning Rasuli, u Allohning yo‘lida ozoddir”, dedim.
Shunda Nabiy alayhissalom: “Mabodo shunday qilmaganingda, seni do‘zax yondirardi”[4], dedilar.
Siz ham qo‘l ostingizdagilarni urishdan saqlaning va yaqinlaringizdan biror kishiga zulm qilishdan ehtiyot bo‘ling.
Shoir aytadi:
Kishiga og‘irdur xanjar tig‘idan,
Olgan jarohati eng yaqinidan.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati.
[2] Imom Buxoriy rivoyati.
[3] Ibn Abu Xaysama rivoyati.
[4] Imom Muslim rivoyati.
Ayni damda “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusidagi xalqaro anjuman qizg‘in davom etmoqda.
Tadbir avvalida Qur’on oyatlari tilovat qilindi.
Shundan so‘ng O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning xalqaro konferensiya ishtirokchilariga tabrigini Prezident maslahatchisi Ruslanbek Davletov o‘qib eshittirdi.
Tabrikda Prezidentimiz qatnashchilarni ulug‘ allomalar yurtiga tashrifi va nufuzli tadbirdagi ishtiroki bilan qutlab, buyuk vatandoshimiz asos solgan moturidiylik maktabi va ta’limoti e’tiqod borasida asrlar davomida bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat timsoli bo‘lib kelayotganini alohida qayd etgan.
Shuningdek, mamlakatimizda Islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Imom Termiziy kabi buyuk allomalarimiz nomlari bilan ataladigan xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi faoliyat ko‘rsatayotgani, jumladan, Imom Moturidiyning “Ta’vilot al-Qur’on” va “Kitob at-tavhid” kitoblari ilk marta o‘zbek tiliga tarjima qilinib, keng jamoatchilik e’tiboriga havola etilgani ta’kidlab o‘tilgan.
O‘z navbatida anjuman ishtirokchilariga o‘z hayotini ana shunday ezgu ishga bag‘ishlab kelayotgani, Imom Moturidiy va O‘zbekiston zaminidan yetishib chiqqan boshqa ulug‘ allomalarimizning boy ilmiy-diniy merosini o‘rganish yo‘lidagi mashaqqatli mehnati, izlanish va tadqiqotlari uchun samimiy minnatdorlik bildirib, ularga sihat-salomatlik, kelgusi faoliyatida yangi yutuqlar va konferensiya ishiga muvaffaqiyat tilagan.
Anjuman ishtirokchilari Prezidentimizning tabrigi va iliq tilaklaridan bag‘oyat mamnun bo‘lishdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati