Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi

30.04.2025   2977   1 min.
Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi

Samarqand shahridagi xalqaro konferensiya doirasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Qirg‘iz Respublikasi musulmonlari idorasi raisi, muftiy Abdulaziz Zakirovni qabul qildilar.

Uchrashuvda keyingi yillarda diniy idoralar o‘rtasida aloqalar rivojlanayotgani, qardosh ulamolar hamkorligi taraqqiy etayotgani, xalqaro anjumanlarda birgalikda ishtirok etishi, fatvo ishlab chiqish va muhim sanalarni belgilashdagi kengashlar yaxshi natija berayotgani qayd etildi. 
 
O‘tgan mart oyida Xo‘jand shahrida Tojikiston, O‘zbekiston va Qirg‘iz respublikalari rahbarlari davlat chegaralarining tutash nuqtasi to‘g‘risidagi shartnoma imzolagani tarixiy voqea bo‘lgani, ushbu hujjat bahs-nizolarni ortda qoldirib, abadiy do‘stlik va qardoshlik rishtalarini yanada mustahkamlagani ta’kidlandi.

Qirg‘iz muftiysi so‘nggi yillarda O‘zbekistonda Islom dini ma’rifatini keng yoyish, mo‘min-musulmonlar ehtiyojini ta’minlash, masjid-madrasalarni obod etish va ulug‘ allomalar merosiga ehtirom ko‘rsatish, mintaqada tinchlik-osoyishtalikni ta’minlash va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini shakllantirish yo‘lida olib borilayotgan ishlarni yuqori baholadi. 

Muftiy Abdulaziz Zakirov Markaziy Osiyo ijtimoiy hayotida diyorimiz ulamolarining o‘rni katta ekani, ular qardosh ahli ilmlarga ustoz sifatida qadrlanishi, har bir dolzarb mavzudagi diniy masalani kengashgan holda amalga oshirilishini bildirdi. Shuningdek, mintaqa uchun ahamiyatli masalalarda fatvolar e’lon qilish va muhim sanalarni belgilashda O‘zbekiston ulamolari yetakchiligini e’tirof etdi. Bundan tashqari xalqlar ittifoqchiligi ta’minlanishida Mir Arab madrasasida ta’lim olgan qardosh ulamolarning roli katta ekanini ta’kidladi.  

Imom Moturidiy merosiga bag‘ishlangan xalqaro konferensiya o‘zaro hamkorlikning uzviy davomi ekani, unda mo‘tabar ulamolar tomonidan muhim mavzular keng muhokama qilinib, bugungi kundagi dolzarb aqidaviy va ixtilofli masalalarga yechim topilishiga Qirg‘iz muftiysi ishonch bildirdi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi Anjuman ahamiyati yuqori baholanib, yurt ulamolari xizmati e’tirof etildi
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   6671   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.