Sayt test holatida ishlamoqda!
27 Noyabr, 2025   |   6 Jumadul soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:01
Quyosh
07:25
Peshin
12:16
Asr
15:15
Shom
17:00
Xufton
18:17
Bismillah
27 Noyabr, 2025, 6 Jumadul soni, 1447

Shariatda doru-l-harb va doru-l- islom

09.08.2022   1061   2 min.
Shariatda doru-l-harb va doru-l- islom

Hozirgi zamon ulamolari ilgari surayotgan fikrga ko'ra barcha davlatlar BMTga a'zo bo'lib, mazkur tashkilot xartiyasini imzolagandan so'ng musulmon davlatlar uchun birorta davlat doru-l-harb hisoblanmaydi, balki, hatto musulmonlar yurti bo'lmagan diyorlar ham doru-l-ahd (o'rtada tinchlik va sulh ahdi bo'lgan diyor) hisoblanadi, binobarin, u yurtlarga hujum qilish yoki o'sha yurtga borganda ularning qonunlarini buzish shar'an harom bo'ladi.

Shuningdek, fuqaholardan bir toifasi hozirgi kunda aholisining aksariyati musulmon bo'lgan har qanday mamlakatni doru-l-islom hisoblanishini ilgari suradilar.
Zamonamiz ulamolaridan Yusuf Qarazoviyga ko'ra bugungi kunda er yuzida birorta ham doru-l-harb yo'q. Balki, musulmonlar uchun dunyoning barcha mamlakati, jumladan aholisining aksariyati musulmon bo'lmagan diyorlar ham doru-d-da'va (ya'ni da'vatni etkazish diyori) hisoblanadi.

Hulosa qilib aytadigan bo'lsak, bugungi kunga kelib «dorul harb» yoki «dorul kufr» kabi tushunchalar o'z ahamiyatini yo'qotgan. Chunki, ular ma'lum marhala va davrga xos bo'lgan tushunchalar edi.

Boz ustiga qaysidir davlat dorul harb yoxud dorul kufr deb e'tibor qilinishi uchun avval boshqa bir davlat dorul islom deb e'tibor qilinishi kerak bo'ladi. Chunki, mazkur tushunchalar bir-biriga qarama-qarshi tushunchalar sifatida vujudga kelgan bo'lib, biri bo'lmasa boshqasi ham bo'lmasligi kerak.

Vaholanki, bugun hammayoqni dorul harb yoki dorul kufr deb da'vo qilayotganlar birorta davlatni dorul islom deb atamaydilar. Demakki, ular uchun dunyoda dorul islom deyishga loyiq bir davlatning o'zi yo'q. Agar shu mantikdan kelib chiksak, dunyoda dorul harb yoki dorul kufr ham bo'lmasligi kerak. Zero, bu tushunchalar «dorul Islom» atamasiga qarama-qarshi yu narsalar sifatida muomalaga kiritilgan.

Yuqoridagilardan biz uchun eng kamida shu narsa oydinlashadiki, O'zbekiston kabi aholisining aksariyati musulmon bo'lgan, fuqarolari bemalol o'z dinlariga amal qilib yurgan, yiliga yangi yangi jome' masjidlar qurilayotgan joylarni aslo doru-l-harb yoki doru-l-kufr deb atash mumkin emas. Balki, bunday yurtlar Islom diyori hisoblanadi.

Binobarin, bunday mamlakatlarga hujum uyushtirish, turli terrorchilik harakatlarini sodir qilish aslo joiz emas (holbuki, Islom diyori bo'lmagan mamlakatlarga nisbatan ham mazkur jinoyatlarni amalga oshirish shar'an aslo mumkin emas), va unday joydan hech qayerga hijrat qilish ham farz emas.

Muhibulloh Hudoyberdiyev To'raqo'rg'on tumani bosh imom xatibi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

«Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi

26.11.2025   3353   3 min.
«Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada  Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi

Rossiya musulmonlari Markaziy diniy idorasining taklifiga asosan Ufa shahrida o‘tkazilgan «Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili Ibrohimjon domla Inomov ishtirok etdi.

Rossiya musulmonlari Markaziy diniy idorasi, Moskva shahridagi Islom madaniyati, fan va ta’limni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi va Boshqirdiston Respublikasi Rahbari huzuridagi davlat-din munosabatlari kengashi tomonlaridan tashkil etilgan anjumanda 600 dan ziyod mehmonlar qatnashdilar.

Bahrayn, Misr, Iordaniya, Tunis, Turkiya, Iroq, Eron, Hindiston, Germaniya, Amerika Qo‘shma Shtatlari, Kanada, Saudiya Arabistoni Qirolligi, Marokash, Falastin, Mo‘g‘uliston, Qirg‘iziston, Qozog‘iston, Tojikiston, Ozarbayjon, Belarus, O‘zbekiston Respublikasi va bir qator xalqaro tashkilotlar vakillari tashrif buyurdilar.

Shuningdek davlat hokimiyati organlari vakillari, ilmiy va ekspert jamoatchiligi, ta’lim muassasalari, oliygoh o‘qituvchilari va talabalari, Rossiya Federatsiyasi subyektlaridan diniy va jamoat arboblari, an’anaviy konfessiyalar diniy peshvolari hamda Islom olami universitetlari federatsiyasi va Islom ta’lim, fan va madaniyat tashkiloti (ICESCO) vakillari ishtirok etdilar.

Boshqirdiston Respublikasi Davlat Assambleyasi – Qurultoy da o‘tkazilgan Konferensiyadan ko‘zlangan maqsad – ma’naviy-axloqiy qadriyatlarni mustahkamlash, dinlararo va millatlararo tinchlik va totuvlikni rivojlantirish, Rossiya va Yevroosiyo makonidagi musulmon ummati bunyodkorlik salohiyatini oshirishga qaratilgan taklif va tashabbuslarni ishlab chiqishdan iborat.

Xalqaro konferensiya doirasida Rossiya musulmonlari Markaziy diniy idorasi raisi, Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili Ibrohimjon domla Inomov bilan uchrashuv o‘tkazdi.

Muftiy hazrat suhbatni o‘zi boshlab, tashrif uchun minnatdorlik izhor etib, o‘zining eng katta va iliq samimiy salomlarini, eng yaxshi tilak va xayrli duolarini O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlariga albatta yetkazishni bir necha bor ta’kidlab o‘tdi.

Rossiya musulmonlari Markaziy diniy idorasi raisi, Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlarining O‘zbekistonga, Buxoroga, O‘zbekiston xalqiga mehri o‘zgacha baland ekanligi namoyon bo‘lib turadi.

 

Uchrashuv davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining ham salomlari Diniy idoramiz vakili tomonidan hurmat bilan yetkazildi.

XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya so‘ngida “Rossiya musulmonlari Markaziy diniy idorasi raisi, Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlarining din va Vatan yo‘lidagi 45 yillik ma’naviy xizmatiga bag‘ishlangan tantanali tadbirlar”da O‘zbekiston musulmonlari idorasi vakili Ibrohimjon domla Inomov so‘zga chiqib, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining Tabriknomalarini hurmat bilan yetkazdi.

Hamda Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlariga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining nomlaridan milliy qadriyatlarimiz bo‘yicha milliy zar chopon taqdim etildi.

O‘zbekiston delegatsiyasi tomonidan ko‘rsatilgan bunday yuqori ehtirom va hurmatdan juda qattiq mamnunligini Muftiy Talgat Safa Tadjuddin hazratlari ko‘z yoshlari ila dildan mehr bilan izhor etdi.

Xizmat safari davomida Xalqaro konferensiyaga tashrif buyurgan bir qator mehmonlar bilan bo‘lgan suhbatlarda delegatsiyamiz vakili tomonidan bugungi kundagi mamlakatimizdagi qilinayotgan ishlar to‘g‘risida to‘xtalib, davlatimiz va hukumatimiz tomonlaridan yurt tinchligi, xalq farovonligi va salomatligi, dinimiz obodligi uchun behisob darajada ishlar olib borilayotganligini yoritib, bugungi kundagi mamlakatimizdagi hamma sohalarda, ayniqsa diniy sohada juda ham katta islohotlar, misli ko‘rilmagan yangiliklar to‘g‘risida xabar berib o‘tildi.

 

 

«Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada  Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi «Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada  Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi «Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada  Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi «Islom ideallari va qadriyatlari: Bir Ummat – umumiy taqdir» nomli XVI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyada  Diniy idoramiz vakili ishtirok etdi
Yangiliklar