1. O'zining aka-ukasiga, opa-singlisiga zakot bersa bo'ladimi?
Bo'ladi. Zakotni faqat o'zining ota, ona, bobo, buvilariga va o'zining zurriyodi o'g'il-qiz, nabiralariga berib bo'lmaydi.
2. Ayol kishi o'zi taqib yurgan bitta yoki undan ko'proq tilla buyumlarga ham zakot beradimi?
Hanafiy mazhabida ayollarning taqinchoqlaridan, agar ulardagi tilla miqdori nisobga etsa, zakot chiqariladi. Bunda taqinchoqlarning soni emas, vazni e'tiborga olinadi. Taqinchoqlardagi tilla miqdori 85 grammga etsa, ulardan zakot beriladi. Ya'ni mazkur tilla miqdorining ikki yarim foizi qiymati zakot sifatida beriladi.
3. Ro'za tutgan ayol ovqatning tuzini torsa bo'ladimi?
Ayol kishi ba'zan ovqatning tuzini totib ko'rishiga to'g'ri keladi. Ba'zan, u-bu emish sotib olishda ham ta'mini totib ko'rmasa bo'lmaydi. Bunday hollarda, tomoqdan o'tmaslik sharti bilan emakning ta'mi yoki tuzini totib ko'rsa bo'ladi.
4. Hayz yoki nifosli ayollar ro'zani nima qiladi?
Hayz va nifos ko'rgan ayollar ro'za tutmaydilar. Ayollar Ramazonda hayzli yoki nifosli bo'lib qolsalar, poklanganlarida qazosini tutib beradilar. Bunday holatdagi ayollar iftordoshlariga ko'rsatmasdan eb-ichishlari islomiy odoblardandir.
5. Homilador va emizikli ayollar ro'za tutadimi?
Homilador va emizikli ayollar o'zlarini yo farzandlarining sog'liklariga zarar bo'lmasa, ro'za tutishlari mumkin. Ammo kasallanib qolishdan yoki bolaning salomatligiga ta'sir qilishidan xavotirlanishsa, ro'za tutishmaydi. Ko'zi yoriganidan keyin yoki emizish davri tugagach bir kuniga bir kun qazo tutib berishadi
Savol: Men tush ko‘rdim va uyg‘onib Ibni Sirinning "Tushlar ta’biri" kitobini ko‘rsam yomonroq chiqdi va siqilib qoldim. Tush ta’biri masalalariga musulmon inson qanday qarashi kerak?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Avvalo shuni aytishimiz kerakki, Ibn Siriyn rahimahullohga nisbat berilgan “Tushlar ta’biri” kitobi u zotga tegishli emas. Shuning uchun bu kitobni u zotga nisbat berib bo‘lmaydi. Dinimizga ko‘ra tushlar uch xil bo‘ladi:
– Alloh taolo tomonidan bo‘lgan, tahorat bilan yotilganda, tongga yaqin ko‘riladigan, solih tushlar.
– Shaytondan bo‘lgan, aniq esda qolmaydigan, kayfiyatni tushiradigan, alahsirashga o‘xshash yomon tushlar.
– Kasbiga yoki qiziqqan narsasiga taalluqli tushlar.
Dinimizda tush ko‘rganda nima qilish kerakligi borasida aniq tavsiyalar kelgan. Agar rost tushlar shariatga mos kelsa, amal qilish mumkin, agar zid kelsa, qat’iy amal qilinmaydi. Yomon tush ko‘rgan kishi tushini birovga aytmasligi va tushning yomonligidan Alloh taolodan panoh so‘rashi kerak. Bu haqida Abdulloh ibn Qatoda roziyallohu anhu otasidan rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Rost tush Allohdan, yomon tush shaytondan. Birortangiz qo‘rqinchli tush ko‘rsa, chap tomoniga tuflab qo‘ysin va tushning yomonligidan (Allohdan) panoh so‘rasin. Shunda yomon tush zarar qilmaydi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).
Ya’ni yomon tush ko‘rgan kishi chap tomonga yengilgina tuflab: “Robbim! Ko‘rgan tushimni yomonligidan panoh so‘rayman”, deb qo‘yadi.
Ba’zi ulamolar imkon bo‘lsa o‘rnidan turib, tahorat olib, ikki rakat nafl namoz o‘qigani hamda biroz sadaqa qilib qo‘ygani yana ham yaxshi, deyishgan.
Shuningdek, tush inson taqdirini belgilamaydi. Tushga ortiqcha baho berib, uni hayot mezoniga aylantirish to‘g‘ri emas. Biz dinimiz ko‘rsatmalariga og‘ishmay amal qilsak, ham moddiy, ham ruhiy tarafdan sog‘lom, irodamiz mustahkam bo‘ladi. Vallohu a’lam!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.