– Qurbonlikka qanday hayvonlarni so'ysa bo'ladi?
– Qo'y, echki, sigir, tuya kabi tuyog'i yoriq hayvonlarni qurbonlikka so'yish durust.
– Tovuq, g'oz va otga o'xshash hayvonlardan qurbonlik qilsa bo'lmaydimi?
– Durust bo'lmaydi.
– Qo'y, echki necha kishi uchun qurbonlikka kifoya qiladi?
– Har biri bir kishi uchun kifoya qiladi.
– Sigir, tuya necha kishi uchun qurbonlikka kifoya qiladi?
– Bir kishidan to etti kishigacha.
– Yetti kishi jam bo'lib bir sigirni qurbonlik qilsalar, go'shtini qay tarzda bo'lib oladilar?
– Tarozi bilan o'lchab oladilar.
– Qurbonlikning terisi nima qilinadi?
– Faqirlarga beriladi yoki sotib puli sadaqa qilinadi.
– Terini masjid imomiga bersa bo'ladimi?
– Agar faqir bo'lsa, bersa bo'ladi.
– Qurbonlik qilgan kishi qurbonligining go'shtini nima qiladi?
– Faqirlarga ulashadi va ziyofat qiladi hamda o'zining oila a'zolariga ulashadi.
– Qurbonlikni kim bo'g'izlaydi?
– Qurbonlik qilgan kishi bo'g'izlashni yaxshi bilsa, o'zi bo'g'izlaydi, bilmasa, boshqa bir kishiga so'ydiradi, o'zi ustida duo qilib turadi.
– Qurbonlik qilinadigan qo'y yoki echki necha yoshli bo'lishi kerak?
– Bir yashar bo'lishi kerak.
– Olti oylik qo'yni qurbonlik qilsa, bo'ladimi?
– Agar o'sha qo'y semiz va jussasi bir yashar qo'yning jussasidek katta bo'lsa, durust bo'ladi.
– Qurbonlik bo'ladigan sigir va yo ho'kiz necha yashar bo'lmog'i kerak?
– Ikki yashar.
– Tuya necha yashar bo'lmog'i lozim?
– Besh yashar.
– Devona, qo'tir, qirchang'i, shoxsiz, axta qilingan hayvonlar qurbonlikka yaraydimi?
– Ha, yaraydi.
– Qanday hayvonlar qurbonlikka yaramaydi?
– Nihoyatda oriq, yurolmaydigan, oqsoq, qulog'ining yo dumining uchdan biridan ortiqrog'i kesik bo'lgan hayvonlar, bir yo ikki ko'zi ko'r, og'zida hech bir tishi qolmagan hayvonlar qurbonlikka yaramaydi.
– Qurbonlik uchun qaysi hayvonlar afzalroq?
– Oq yoki ko'k rangli katta shoxli, a'zosi salomat, semiz qo'chqor afzaldir.
«Ibodati islomiya» kitobidan
Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi axborot xizmati O‘zAga ma’lum qilishicha, qo‘mita O‘zbekistonning ushbu obyektni asrash bo‘yicha sa’y harakatlarini yuqori baholab, YUNЕSKO Butunjahon merosi markazi hamda IKOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor maskanlarni asrash bo‘yicha xalqaro kengash) bilan samarali hamkorlik muhimligini alohida qayd etdi.
Kelgusi bosqich sifatida O‘zbekistonga takroriy nominatsiyani tayyorlash uchun uch yil muddat berildi. Unda Shahrisabzning siyosiy, madaniy va diniy markaz sifatidagi betakror tarixiy rolini aks ettiruvchi temuriylar davri me’moriy merosiga alohida urg‘u qaratiladi.
Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi. Mazkur qaror xalqaro hamkorlik doirasida olib borilgan tizimli va ochiq muloqotlar natijasi bo‘ldi.
Anjumanda O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi raisi Gayane Umerova boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etib, YUNЕSKO, IKOMOS va barcha xalqaro hamkorlarga bildirilgan ishonch va ko‘rsatilgan qo‘llab-quvvatlov uchun minnatdorlik bildirgan.
Behruz XUDOYBЕRDIYEV,
O‘zA