«Bevaqt o'ldi! Yosh ketdi, sho'rlik!» kabi achinishlar aslida juda noo'rin. Yaqinlarimizni bizdan ayiradigan narsani ba'zan falokat, ba'zan halokat, ba'zan baxtsiz tasodif, ba'zida kasallik hisoblaymiz. Albatta, inson tadbirli bo'lishi kerak. Biroq tadbir qilayotganimizda ajal vaqti adashmasligini ham unutmaylik.
Yaqinidan ayrilganlar marhumning bevaqt emas, ayni vaqtida ketganini anglab, dod-voy emas, ortidan duo qilsalar yaxshi. Farzand dog'i ona uchun, albatta, juda og'ir. Faqat, farzandini yaratgan Zotning o'zi qaytarib olganini bilishi kerak. Yaratgan ba'zan berib, ba'zida olib, imtihon qiladi. Berganida shukrimizni, olganida sabrimizni o'lchaydi. Alloh taolo bandalarini xohlagan yo'sinda imtihon qilish huquqiga ega. Allox taolo bizni faqirlik bilan ham imtihon qilishga haqli, boylik bilan ham. Faqir qilib sabrimizni, boy kilib shukrimizni o'lchaydi Yaratgan. Yo Robbiy, umrning ham, o'limning ham xayrlisini nasib et! Yo Robbiy! Yelkamizga ko'tarolmaydiganimiz yukni yuklama! Allohim! Imtihonimizni iymonimizdan og'ir qilma!..
Bir necha yil oldin bir marsiya eshitgandim. O'zimcha xirgoyi qilib yurardim. O'sha marsiyadagi so'zlar bilan by maqolani tugatmoqchiman:
Ajal kelganda senga
Bosh og'rig'i bahona.
Qabr toshimga yozsinlar:
«Bugun menga, erta senga!»
«Iymon va huzun» kitobidan.
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.