— Halq orasida: “O'rgimchak (shu jumladan chayon) tushgan suvni agar u suv to'la idishga tushgan bo'lsa, butunlay hammasini to'kib tashlash kerak, it yalagan suvni ichib bo'lmaydi, kaltakesak odam terisiga tegsa, 40 marta yuvinish kerak, degan gaplar bor. Shular rostmi?
— Bu gapning qayerdan kelib chiqqani noma'lum. Jumhur ulamolar, shu jumladan hanafiylar ham o'rgimchak, ari, suvarak va kapalaklar singari qonsiz hasharotlar idishdagi suv yoki taomga tushsa, hatto taomning qaynoqligi sabab o'lsa ham, suv yoki taomni najosat qilmaydi, deyishgan. Shuningdek, bu kabi hasharotlar tushgan suvni ichish yoki tahorat va g'usl kabi ibodatlar uchun ishlatish ham joiz. Bunga Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisdagi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning quyidagi hadislari dalil bo'ladi: “Agar birontangizning ichimligiga pashsha tushgudek bo'lsa, pashshaning hammasini botirib, so'ng olib tashlasin. Zero, uning bir qanotida kasallik bo'lsa, bir qanotida davo bor” (Imom Buxoriy rivoyati).
Ulamolar bunday deydilar: “Ushbu hadis agar suvga yoki biron suyuqlikka pashsha tushib, o'lsa, uni najosat qilmasligiga nihoyatda ochiq dalildir. Bu aksar ulamolar, shu jumladan hanafiylarning ham fikridir. Alloma Ibn Nujaym: “Pashsha to'g'risidagi mazkur hukm asalari, o'rgimchak va shu kabi oqar qoni mavjud bo'lmagan hasharotlarga ham tegishli bo'ladi”, degan (Bahrur-roiq).
Ibn Qudoma shunday deydi: “Agar pashsha, chayon, qo'ng'iz va shunga o'xshash oqar qoni bo'lmagan hasharotlar ozgina suvga tushib, o'lsa, suvni najosat qilmaydi” (Al-mug'niy).
Lekin kishi o'z tabiatidan kelib chiqib, chayon yoki shunga o'xshash hasharot tushgan ichimlikni iste'mol qilish yoxud undan foydalanishni istamasa ixtiyori o'zida.
Muhammad Ayyub domla Homidov
Joriy yilning 19-noyabr kuni Qashqadaryo viloyatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining "EY BANDALARIM… Bir qudsiy hadis sharhi" kitobining taqdimoti o‘tkazildi. Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosarlari Zayniddin domla Eshonqulov va Obidjon Kadirov, Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i I.Zuxriddinov, Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i M.Kamolov, Huquqshunoslik bo‘limi boshlig‘i J.Xatamov, viloyat bosh imom-xatibi Rahmatillo domla Usmonov, diniy soha vakillari hamda ziyolilar ishtirok etdi.
Taqdimot davomida kitobning mazmun-mohiyati, unda keltirilgan qudsiy hadis sharhi va uning inson ma’naviyati, jamiyat axloqiy muhitidagi o‘rni haqida fikr-mulohazalar bildirildi. Muftiy o‘rinbosari asarning bugungi kun bilan hamohangligi va yosh avlodni tarbiyalashda katta ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi.
Taqdimot davomida kitobning mazmun-mohiyati, unda keltirilgan qudsiy hadis sharhi va uning inson ma’naviyati, jamiyat axloqiy muhitidagi o‘rni haqida fikr-mulohazalar bildirildi. Muftiy o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov kitobning bugungi kun bilan hamohangligi va yosh avlodni tarbiyalashda katta ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi.
Ulamolar kitobdagi hikmatlar insonni samimiyat, taqvo, yaxshilik va qalb pokligiga chorlashini qayd etib, ushbu asar keng kitobxonlar uchun muhim ma’naviy manba ekanligini urg‘uladilar.
Shuningdek, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining "Fiqh va aqidaga oid ixtilofli masalalar yechimi", "Yoshlarga nasihatim" nomli kitoblari haqida ham to‘xtalib, islomiy ilmlar sohasida yuzaga keladigan turli ixtiloflarni ilmiy, muvozanatli va dalillarga asoslangan tarzda yoritib berishi bilan alohida ahamiyatga ega ekanligi, asarda fiqh va aqidaning eng muhim masalalaridagi turlicha qarashlar sabablari, ularning manbalari hamda yechimlari keng va tushunarli uslubda bayon qilingani, “Yoshlarga nasihatim” kitobi esa yoshlar uchun ma’naviy rahbar, tarbiya manbai va jamiyatga foydali inson bo‘lish yo‘lidagi qo‘llanma ekani ta’kidlandi.
O‘MI Qashqadaryo viloyati vakilligi
Matbuot xizmati.