Salmoni Forsiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Kim juma kuni g'usl qilib, iloji boricha poklanib, o'z moyidan, xushbo'y narsalardan surtib, so'ngra chiqib, ikki kishining orasini yormay (joy topib) o'ziga bitilgan namozni o'qisa va imom gapirganda jim turib quloq solsa, albatta, uning o'tgan jumadan bungacha bo'lgan narsalari mag'firat qilinadi», dedilar».
Abu Hurayra:
«Uch kun ziyodasi bilan. Chunki har bir yaxshilik o'n mislga ko'paytirilur», dedi».
Ikki shayx rivoyat qilishgan.
Abu Dovudning lafzida:
«Kim juma kuni g'usl qilib, eng yaxshi liboslaridan kiysa, agar xushbo'y narsasi bo'lsa undan surtsa, so'ngra jumaga borib, odamlarning elkasiga turtmasa, keyin o'ziga bitilgan namozni o'qisa, imomi chiqsa, u namozidan forig' bo'lguncha quloq ossa, bu (juma) bilan undan oldingi juma orasidagi narsaga kafforat bo'ladi», deyilgan.
Sharh: Ochiq-oydin ko'rinib turibdiki, juma namozi har bir mo'min-musulmon banda uchun har haftada bir marta beriladigan qulay fursat. Bu fursatdan foydalana olish kerak. Bu haftalik qulay fursatni ba'zi rivoyatlarda Alloh musulmonlarga bayram qilib qo'ygan kun deyilgan. Ana o'sha kunda musulmon kishiga odatdagi kunlardan ko'ra ko'proq savob ishlab olish imkoni berilgan.
Qolaversa, tahorat va besh vaqt namoz kabi ibodatlar bilan ham yuvilmay qolgan haftalik kichik gunohlar yuvib yuboriladi.
Ana shu baxtga muyassar bo'lish uchun quyidagi ishlarni qilish kerak:
1. «G'usl qilish».
Bu haqda oldin batafsil aytdik.
2. «Iloji boricha poklanish».
Bunga qovuq va qo'ltiq ostidagi tuklarni tozalash, tirnoqlarni olib yurish va mo'ylabni tekislash kabi ishlar kiradi. Juma kuni shu ishlarni qilish zarur.
3. «Moy surtish».
Bunda sochni moylash ko'zda tutiladi. Ayniqsa, issiq o'lkalarda sochni yaxshilab tarab, unga xushbo'y moy surtish odat bo'lgan.
4. «Hushbo'y narsalar surtish».
Atir, mushk kabi noxush hidlarni ketkazadigan xushbo'y narsalarni sepib jumaga borilsa, jamoatda ajoyib bir yaxshi hid paydo bo'lishiga hissa qo'shiladi.
5. Jumaga ketayotib eng yaxshi kiyimlarni ki¬-yib olish. Chunki juma haftalik bayram, musulmonlarning to'planish kuni. Do'st-dushmanning oldida musulmonlar o'zini ko'rsatadigan kun. Bu kunda yarashadigan chiroyli kiyimlar bilan ko'rinish yaxshi.
6. Masjidga borganda o'zidan oldin kelib o'tirganlarni yorib oldinga o'tmaslik. Balki bo'sh joyni topib, hech kimga xalaqit bermay o'tirish juda ham matlubdir.
7. Jumaga borgan odam imom xutba qilmayotgan bo'lsa, darhol namoz o'qib olishi kerak.
8. Imom xutbaga chiqsa, jim turib quloq solish lozim.
Kim shu ishlarni qilsa o'tgan jumadan buyon qilgan kichik gunohlari mag'firat qilinadi.
Hadis va hayot
Mamlakatimizning bir guruh diniy-ma’rifiy soha vakillaridan iborat delegatsiya Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida amaliy tashrif bilan bo‘lib turibdi.
Delegatsiya tarkibida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov, Ta’lim va ilmiy-tadqiqot bo‘limi xodimi Muhammadamin Nasriyev, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor Zokirjon Ro‘ziyev va bir nechta soha mutaxassislari bor.
Dastlab Iordaniya Hoshimiylar Podshohligi Vaqf, islom ishlari va muqaddas qadamjolar vaziri o‘rinbosari Abdulloh A’qiyl hamda Podshoh Abdulloh II nomidagi Imomlar tayyorlash va malakasini oshirish markazi vakili Ismoil Habbat bilan muloqot o‘tkazildi. Samimiy muloqotda tomonlar o‘rtasida soha mutaxassislarini tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish, ilmiy tadqiqot hamda o‘quv-uslubiy, shuningdek, ekstremizm hamda radikalizmning oldini olish yo‘nalishida amaliy hamkorlikni yo‘lga qo‘yish muhokama qilindi. Shuningdek, Iordaniya oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talabalar uchun stipendiya, grant ajratish va yotoqxona bilan ta’minlash masalalari haqida so‘z yuritildi. Suhbat davomida ikki tomonlama hamkorlik aloqalarini rivojlantirish yuzasidan erishilgan kelishuvlarni amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar ishchi rejasini tasdiqlash kerakligi ta’kidlandi.
Tashrif davomida Iordaniya xalqaro islom fanlari universiteti rektori Ja’far al-Fanatseh bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda Ikki mamlakat oliy diniy ta’lim muassasalarida hamkorlik qilish mumkin bo‘lgan ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklarini aniqlash, o‘quv dasturlarini o‘rganish va bir-biriga muvofiqlashtirish haqida so‘z yuritildi. Pedagoglar, ilmiy tadqiqotchilar va mutaxassislarni o‘zaro jalb qilish, malaka oshirish va stajirovka, mahorat darslarini yo‘lga qo‘yish, hamkorlikda ilmiy tadqiqot ishlarini amalga oshirishga kelishib olindi. Suhbatda Iordaniya xalqaro islom fanlari universiteti, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, Toshkent islom instituti o‘rtasida Anglashuv memorandumlarini imzolash masalasi bo‘yicha so‘z yuritildi.
Iordaniya xalqaro islom fanlari universitetida tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talaba-yoshlar bilan ham uchrashuv tashkil etildi. Tadbirda “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasi”, “O‘zbekiston – bag‘rikeng diyor” mavzularida fikr almashildi. Mamlakatning mavjud qonunlari va universitet ichki tartib qoidalariga rioya etish tushuntirildi, Iordaniyada yurtimiz allomalari ilmiy merosi va turizm salohiyati targ‘ibotini amalga oshirish tavsiya qilindi.
Delegatsiya a’zolari mazkur universitetning Shariat va qonun fakulteti dekani, professor Shayx Saloh Abulhoj va hanafiy mazhabi mutaxassislari bilan uchrashdilar. Muloqot chog‘ida Shayx Saloh Abulhoj yurtimiz vakillarini Iordaniyada ko‘rib turganidan mamnunligini bildirdi. Uchrashuvda Samarqand shahrida o‘tkazilishi rejalashtirilgan UNESCO Bosh konferensiyasi 43-sessiyasining mazmun-mohiyati haqida ma’lumot berildi.
Bundan tashqari, vakillarimiz tomonidan O‘zbekistonning islom sivilizatsiyasida tutgan o‘rni, buyuk allomalarni yetishtirib chiqargan yurt ekani, o‘zbek xalqining bag‘rikeng va mehmondo‘stligi Iordaniyalik professor-o‘qituvchilarga tanishtirildi.
Manba: https://www.iiau.uz