Savdogarlar va so'fiylar ajoyib Samarqand va Buxoro shaharlaridan Hind vodiysi va undan boshqa joylarga safar qilib, hikmatli so'zlarni tarqatish, savdo yuritish bilan birga o'z g'oyalari, dunyoqarashlari bilan ham o'rtoqlashgan.
O'zA xabariga ko'ra, bir qancha so'fiy avliyolar ham butun mintaqada diniy bag'rikenglik, o'zaro hurmat va mehr oqibatni targ'ib etib, Islom dinining asl mohiyatini etkazgan holda, Janubiy Osiyo bo'ylab sayohat qilgan.
Tasavvuf markazi bo'lgan O'zbekiston hadis ilmini targ'ib etishga beqiyos hissa qo'shgan Imom Buxoriy kabi ko'plab Islom arboblarining vatani hisoblanadi. Bu hududda vujudga kelgan so'fiylik tariqatlari Islom dini va uning ta'limotlari bilan dunyoni yoritgan.
Pokistonda “Butun dunyoda nur osmondan, faqat Samarqand va Buxoroda erdan taraladi”, degan xalq maqoli bor. Bu maqolda shu zamin odamlarining ilmiy va boy madaniyati aks etgan.
Pokiston va O'zbekiston mustaqillikni qo'lga kiritganidan so'ng ikki xalq o'rtasidagi yaqin aloqalar qayta tiklandi. Ularning umumiy o'tmishi va kelajakka bir xil intilishlari xalqlarni taraqqiyot va farovonlik yo'lida birlashtirib turadi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Er-xotin havonot bog‘ida yurardi. Maymunlar yonidan o‘tayotganlarida ayoli urg‘ochi maymunga parvona bo‘layotgan erkak maymunni ko‘rib:
– Qarang, qanday g‘amxo‘r, mehribon ekan, – dedi.
Eri unga bir jilmayib indamay qo‘yaqoldi.
Keyin ular sherlar qafasi yonidan o‘tishdi. Erkak sher bir chetda beparvo yotar, urg‘ochisi undan uzoqda edi. Ayol eriga yana:
– Qarang, anavi sher ayolidan uzoqda, loqayd yotibdi. Oilasiga g‘amxo‘r emas, shekilli, – dedi.
Shunda er ayoliga:
– Qani, urg‘ochi sherga biror narsa uloqtirib ko‘r-chi? – dedi.
Ayol bir kichkina cho‘pni urg‘ochi sherga qarata uloqtirdi. Shunda erkak sher tezda o‘rnidan turib, vajohat bilan ayolini himoya qilish uchun ayolga tomon yugurib qoldi. Uning vajohatidan qo‘rqib ketgan ayol erining ortiga o‘tib oldi. Er ayolini yetaklab maymunlar tomon yurdi va unga:
– Endi maymunlarga ham biror narsa uloqtir-chi? – dedi. Ayol yana bir cho‘pni olib achomlashib o‘tirgan maymunlarga qarata otdi. Shunda erkak maymun o‘zini jonini saqlash maqsadida daraxt tepasiga qarab qochib qoldi.
Erkak ayoliga qarab bunday dedi:
– Ko‘rdingmi, xotin, hamma narsa ham ko‘ringani kabi bo‘lavermaydi.
Darhaqiqat, ko‘pchilikni ko‘p narsalarning zohiri aldab qo‘yadi. Ammo ba’zan biz ko‘zimiz bilan ko‘rgan narsalar aslidan boshqacha bo‘lib chiqishi ham mumkin. Yolg‘on ko‘ringan narsa esa ba’zida rost bo‘lib chiqishi mumkin. Shunday ekan, xulosa qilishga shoshilmaylik.
Akbarshoh Rasulov