Savdogarlar va so'fiylar ajoyib Samarqand va Buxoro shaharlaridan Hind vodiysi va undan boshqa joylarga safar qilib, hikmatli so'zlarni tarqatish, savdo yuritish bilan birga o'z g'oyalari, dunyoqarashlari bilan ham o'rtoqlashgan.
O'zA xabariga ko'ra, bir qancha so'fiy avliyolar ham butun mintaqada diniy bag'rikenglik, o'zaro hurmat va mehr oqibatni targ'ib etib, Islom dinining asl mohiyatini etkazgan holda, Janubiy Osiyo bo'ylab sayohat qilgan.
Tasavvuf markazi bo'lgan O'zbekiston hadis ilmini targ'ib etishga beqiyos hissa qo'shgan Imom Buxoriy kabi ko'plab Islom arboblarining vatani hisoblanadi. Bu hududda vujudga kelgan so'fiylik tariqatlari Islom dini va uning ta'limotlari bilan dunyoni yoritgan.
Pokistonda “Butun dunyoda nur osmondan, faqat Samarqand va Buxoroda erdan taraladi”, degan xalq maqoli bor. Bu maqolda shu zamin odamlarining ilmiy va boy madaniyati aks etgan.
Pokiston va O'zbekiston mustaqillikni qo'lga kiritganidan so'ng ikki xalq o'rtasidagi yaqin aloqalar qayta tiklandi. Ularning umumiy o'tmishi va kelajakka bir xil intilishlari xalqlarni taraqqiyot va farovonlik yo'lida birlashtirib turadi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bir g‘amgin kishi donishmandning huzuriga kelib: “Ayting-chi, meni qiynayotgan bu g‘am–tashvishlardan qutilishning biror chorasi bormi?" deya dardini doston qildi. Shunda donishmand: “Avval mening ikki savolimga javob ber”, dedi. Birinchidan: “Sen dunyoga kelgan vaqtingda seni qiynayotgan shu muammolar bor edimi?”. Haligi kishi: “Yo‘q”, deb javob berdi.
“Dunyodan ketar vaqtingda shu g‘am tashvishlarni o‘zing bilan olib ketasanmi?” deb ikkinchi savolni so‘radi donishmand. U yana: “Yo‘q”, dedi.
Ulamolarimiz: “Mo‘min ikki holatning orasida yashaydi. Biri yengillik, ikkinchisi qiyinchilik. Agar bilsa, ularning har ikkisi ham “ne’mat”dir. Chunki yengillikda shukr qilish ajru mukofotlarga sabab bo‘ladi: «Alloh shukr qiluvchilarni, albatta, mukofotlagay» (Oli Imron surasi, 144-oyat).
Qiyinchilikda esa sabr qilish imkoni bor. Alloh taolo sabr qiluvchilarga dunyoyu oxirat mukofotlarini beradi: «Albatta, sabr qiluvchilarga (oxiratda) mukofotlari behisob berilur» (Zumar surasi, 10-oyat).
Agar baxtli hayot kechirishni istasang, hamma narsani taftish qilaverma. Chunki qimmatbaho toshlar bilan shug‘ullanuvchilar olmosni hadeb tahlil qilavergach, uning asli ko‘mir ekanini aniqladilar.