Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Iyun, 2025   |   1 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
26 Iyun, 2025, 1 Muharram, 1447

Farishtalar haqida nimalarni bilamiz?

10.01.2022   5260   3 min.
Farishtalar haqida nimalarni bilamiz?

Odamlar orasida farishtalar haqida turli fikrlar, gap-so'zlar yuradi. Buning sababi esa ular haqida to'liq ma'lumotga ega emasligidir.

Yaqinda men o'qigan kitob (musannif Habibulloh Sadriddin qori o'g'li) ana shunday asossiz fikr

va qarashlardan yiroq bo'lish, shu bilan birga, farishtalarni yaqindan tanishga yordam beradi.

Eng asosiĭsi, kitobda farishtalar haqidagi ma'lumotlar tushunarli, ixcham tarzda berilgan bŭlib, uni ŭqigan kishi malakut olami vakillari haqida zarur bilimga ega bŭladi.

Kitobda farishtalarga imon keltirish, ularning kim ekanligi, nomlari va sifatlari, maqomlari, ibodat qilishlari, amallari hamda vazifalari haqida batafsil sŭz yuritilgan.

Shuningdek, farishtalar kirmaĭdigan xonadonlar, gunohkor kishilarga ularning munosabatlari ham ëritilgan.

Farishtalarga imon keltirish imon shartlaridan biridir. Hŭsh, farishtalarga imon keltirish deganda nima tushuniladi? Bu haqda kitobda bundaĭ deĭiladi: “Farishtalarning mavjud ekanliklari, ularning maqom-martabalari, ŭzlarining vazifalariga munosib bŭlgan xalqiĭ (yaratilishga oid) va xulqiĭ sifatlari borligi, Rabbimizning roziligi uchun doimiĭ ibodatda bŭlishlari, Alloh huzurida turli darajalarga ega ekanliklari kabi sifatlariga bekamu kŭst imon keltirish tushuniladi”.

Tabiat hodisalari ŭz-ŭzidan bŭlayëtgandek tuyuladi. Ammo biz bilmagan sir-sinoatlar borki, ularni anglaganing saĭin Allohning qudratiga qoĭil qolasan, kishi. Jumladan, kitobda farishtalarning bulutlarni haĭdashi va ëmg'ir ëg'dirishi haqidagi qaĭdlari har birimizni mulohazaga, tafakkurga chorlaĭdi.

“Albatta, biz doimo guvohi bŭlib turgan bulutlarning suzib yurishi va bir joĭdan boshqa joĭga

kŭchishi kabi ishlarni ba'zi insonlar ŭz-ŭzidan sodir bŭladi ëki tabiat ularni yurg'izib turadi, deb ŭĭlaĭdi. Holat aslida undaĭ emas. Bulutlarni Alloh azza va jalla yurg'izib qŭĭgan...”. 

Har bir inson dunëga kelar ekan, uning yaralishida farishtalarning ham ŭz vazifalari

bor. Bu haqda kitobda bundaĭdeĭiladi: «Rahmga va homilani tasvirlashga vakil qilingan farishtalar bŭlib, ular homilani inson suratiga keltirish, quloq, kŭz, teri,

gŭsht, suyaklar va jinsini yaratish hamda ruh puflash kabi ishlarni bajaradi.

Abu Zar G'iforiĭ roziĭ allohu anhudan rivoyat qilinadi: «Men Rasululloh sollallohu alaĭhi va sallamning “Agar nutfa tashlanganida qirq kecha ŭtsa, Alloh taolo unga bir farishtani yuboradi. Farishta uni suvratlab, uning qulog'i, kŭzi, terisi, gŭshti va suyaklarini yaratadi. Sŭngra: “Eĭ Rabbim, erkakmi ëki ayëlmi?”deb sŭraĭdi. Rabbing esa ŭzi xohlaganidek hukm qiladi va farishtalar uni ëzib qŭyadi”, deganlarini eshitganman”, dedilar» (ImomMuslimrivoyati).

“Farishtalar” kitobini ŭqir ekansiz, qiziqarli manbalarni kŭplab uchratasiz. Bu esa sizga asarni bir nafasda ŭqib chiqishga zamin yaratadi.

Bobur YO'LChI o'g'li

jurnalist

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

“Guruhbozlik qilmang!”

26.06.2025   994   1 min.
“Guruhbozlik qilmang!”

Sabrsizlik musulmonlar orasida turli ixtiloflar, urush-janjallar kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Alloh Taolo sabr qiluvchilar bilan bo‘ladi. Ularni turli yomonliklardan asraydi. Sabr qilmay, chidamsiz bo‘lganlar esa, ixtilof girdobiga duchor bo‘ladilar.

Oyati karimaning oxirida Alloh taolo: “Va sabr qiling. Albatta, Alloh sabr qiluvchilar bilandir”, deb marhamat qilgan.

Shuningdek, Alloh taolo “Rum” surasi 31-32 oyatlarda mo‘min-musulmonlarga quyidagi xitobni qiladi: “...Va mushriklardan bo‘lmang. Dinlarida tafriqaga tushgan, guruh-guruh bo‘lib olib, har bir jamoa o‘z oldidagi narsadan shod bo‘lganlardan bo‘lmang”.

Demak, dinda tafriqaga tushish mushriklarning ishi bo‘lib tanilgan ekan. Guruh-guruh bo‘lib olib, ixtilof chiqarish, talashib-tortishish ham mushriklarning ishi ekan. Har bir jamoa o‘z oldidagi narsadan shod bo‘lib, boshqalarni past sanashi ham mushriklarning ishi ekan.

Alloh taolo “An’om” surasi 109-oyatda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga xitob qilib: “Dinlarini tafriqa qilib, o‘zlari guruhbozlik qilganlar bilan hech bir aloqang yo‘q. Albatta, ularning ishi Allohning O‘ziga havola. So‘ngra qilgan ishlarining xabarini berur”, degan.

Ushbu oyati karimada Alloh taolo tafriqa va guruhbozlikka olib boradigan nizo hamda ixtiloflarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning yo‘llaridan boshqa, ul hidoyat yo‘liga teskari yo‘l hisoblamoqda. Alloh taolo bu oyatda tafriqa va guruhbozlik Payg‘ambarimizning ummatlariga munosib emasligini qattiq ta’kidlamoqda.

Alloh taolo “Oli Imron” surasida siz bilan biz musulmonlarga xitob qilib: “O‘zlariga ochiq bayonotlar kelganidan keyin bo‘linib, tafriqaga tushganlarga o‘xshash bo‘lmanglar! Ana o‘shalarga ulug‘ azob bordir”, degan.

Tafriqaga tushib bir-birimiz ila tortishish nizolar urchib, fayzu baraka ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi.

Yangiqo‘rg‘on tumani "Sayid bobo Termiziy" jome masjidi

imom-xatibi Abduvali Mahmudxonov

@SOFTALIMOTLAR

MAQOLA