Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Dunyo ne'matdir. Uning eng yaxshi ne'mati soliha ayoldir”, deb marhamat qildilar (Imom Muslim rivoyati).
Qur'oni karimda: “Ey qavmim, bu dunyo hayoti vaqtinchalik bir matoh xolos. Albatta, oxirat, o'shaning o'zi barqarorlik diyoridir” (G'ofir surasi, 39-oyat), deb marhamat qilgan.
Dunyodagi mol-dunyo, farzand, er, xotin, mansab kabi narsalarning bari vaqtinchalik ne'matlardir. Ulardan birortasi doimiy emas. Oxirat diyori esa: “O'shaning o'zi barqarorlik diyoridir” (G'ofir surasi, 39-oyat). Ya'ni, insonlar oxirat diyorida qaror topishadi. U diyor abadiydir. Ammo dunyo o'tkinchi. Alloh insonga taqdir qilgan miqdorda undan foydalana oladi. So'ngra o'tadi. O'z holida qolmaydi.
Dunyo ne'matlari juda tez o'zgarishi bois, inson ular bilan g'ururlanmasligi zarur. Kun kelib kishi foydalanib turgan ne'mat uning qo'lidan ketadi, xuddi undan bir muddat ham foydalanmaganday bo'lib qoladi. Shu tufayli dunyodan rihlat qilishga har on tayyor turish lozim.
Dunyoning haqiqatini unutmaslik lozim. Qo'lga kiritilgan narsalar qanchalik ko'p bo'lmasin, bir kun ketadi. Aslo davomli bo'lmaydi. Shu sababli Alloh taolo nima bersa, uning qadriga etib, taqvo qilish kerak. Ularni Alloh taolo rozi bo'ladigan erlarga ishlatish lozim. Oyati karimada: “Alloh shunday zotdirki, sizlarni zaif narsadan (bir tomchi suvdan) yaratdi, so'ngra (sizlarga) zaiflikdan keyin (quvvat paydo) qildi. So'ngra quvvatdan keyin yana zaiflik va qarilikni (paydo) qildi. U O'zi xohlagan narsani yaratur. U Bilimdon va Qudratlidir” (Rum surasi, 54-oyat).
Nabiy alayhissalom dunyoning inson foydalanadigan, lazzatlanadigan narsalarining eng yaxshisini aytib: “Uning eng yaxshi ne'mati soliha ayoldir”, deydilar. “Eng yaxshisi”, ya'ni eng afzal ne'mati – soliha ayoldir.
Soliha qanday ayol? Uni Payg'ambarimiz alayhissalom bunday ta'riflaganlar: “Ayol to'rt narsa uchun nikohlanadi: moli, nasabi, jamoli va dini uchun. Sen dindorini tanlagin, qo'ling tuproqqa qorilgur” (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati). Dindorlik – ayol kishi sifatlangan eng yaxshi sifatdir. Shuning uchun eng yaxshi ne'mat soliha ayoldir.
Sahobalar Nabiy alayhissalomdan: «Yo Rasululloh, ayollarning qandog'i eng yaxshisidir, deb so'rashganda, u zot alayhissalom bunday javob berganlar: “Qachon nazar solsa, surur bag'ishlaydigani, qachon buyruq bersa, itoat qiladigani va eriga o'z jonida va molida u yoqtirmaydigan narsa ila xilof qilmaydigani» (Imom Termiziy va Imom Abu Dovud rivoyati).
Dunyo ne'matning eng afzali – soliha ayol. Shuningdek, dunyoning eng yaxshi ne'mati, ayolga nisbatan, solih erdir. Soliha ayol qanchalik erining haqini ado etsa, solih er ham ayolining haqiga rioya etadi. Shu bois Payg'ambarimiz alayhissalom: “Qachon sizga o'zingiz dinidan va xulqidan rozi bo'lgan kishi kelsa, unga (so'raganini) nikohlab bering. Yo'qsa, Yer yuzida fitna va katta fasod bo'ladi”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
“Riyozus solihin” asari asosida
Toshkent viloyati bosh imom-xatibining
xotin-qizlar masalalari bo'yicha yordamchisi
Nigora IMOMOVA tayyorladi.
manba: Fitrat.uz
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Sarmoyangiz umringizdir...
Alloma Ibn al-Javziy o‘zining «Mudahish» nomli kitobiga bunday yozadi:
Bir kishi bor edi, u bozorda muz sotardi. Ovozini chiqarib bunday derdi: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qilinglar!”.
Bu kishi odamlarning yuragini yumshatib, ulardan muz sotib olishlarini so‘rardi. Chunki u sotadigan muz — vaqt o‘tishi bilan erib ketardi. Agar u muzini tezda sotib ulgurmasa, butun sarmoyasi yo‘q bo‘lib ketadi. Shuning uchun u bor ovozi bilan: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling!”.
Muzlab qolgan suvning har bir tomchisi sizning tark etgan umr lahzangiz kabidir, u endi hech qachon qaytmaydi.
Hayotingizdagi sanoqli kunlardan foydalaning…
Solihlardan biri aytadi: «Men “Asr” surasini yigirma yil o‘qidim, lekin uning ma’nosini tushunmasdim. “Nima uchun Alloh inson tabiatan ziyonda deb aytyapti va buni qasam bilan ta’kidlayapti?” deb o‘ylardim.
Keyin esa Alloh ziyondan najot topganlarni to‘rtta sifat bilan istisno qiladi:
– iymon keltirganlar,
– solih amal qilganlar,
– haqqa da’vat etganlar,
– sabrni tavsiya qilganlar.
Shunda men “Asr” surasidagi qasamning ma’nosini angladim: “Dunyodagi eng katta sarmoya bu – umringiz. Umringizdan o‘tgan har bir lahza erib ketgan muz kabi qaytib kelmaydi. Shuning uchun sarmoyangizni ehtiyot qiling! U siz yashab turgan vaqtdir. Ajal yetishidan avval tiriklik fursatidan foydalaning».
Alloh umrimizni uzun va xotimamizni chiroyli qilsin.
Sarmoyangizni o‘g‘irlayotganlarga e’tibor bering!
Har birimiz sarmoyamiz ya’ni vaqtimizni kim yoki nimalar zoye qilayotganini yaxshi bilamiz.
Allohni zikr qilishdan yoki U Zotga va Rasuliga itoat qilishdan boshqa narsa bilan vaqtni zoye qilmang.
Unutmang, sarmoyangiz — umringiz!
Maqsudali domla QOSIMOV,
Xo‘jaobod tumani “Yetti chinor” jome masjid imom-xatibi.