Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
09 Август, 2025   |   15 Сафар, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:56
Қуёш
05:26
Пешин
12:34
Аср
17:26
Шом
19:34
Хуфтон
20:57
Bismillah
09 Август, 2025, 15 Сафар, 1447

Деггарон масжиди қайси даврга оид мажмуа эканлигини биласизми?

10.03.2021   6411   4 min.
Деггарон масжиди қайси даврга оид мажмуа эканлигини биласизми?

Кармана тумани марказининг 30 километр ғарбидаги Ҳазора қишлоғи ёнида Мовароуннаҳрдаги энг қадимги масжидлардан бири Деггарон масжиди жойлашган. Ушбу масжид Марказий Осиё ўрта асрлар меъморчилигида қадимий ва бетакрор меъморий конструкцияга эга бўлган ягона иншоот десак муболаға бўлмайди.

Маълумотларда келтирилишича, масжид Бухоро шаҳридаги Исмоил Сомоний мақбарасидан ҳам қадимийроқдир. Адабиётшунос Н.Маллаев ўз асарида “Қорахонийлар ва Хоразмшоҳлар ҳукмронлиги даврида қурилган бинолардан бирмунча кўпроқ ёдгорликлар сақланиб қолган. Булардан бири Ҳазора қишлоғидаги XI асрда қурилган масжиддир”, деб Деггарон масжидини XI аср обидаси сифатида қайд этган.

Ёдгорлик зардуштийлар даври меъморчилиги услубида қурилган. У ташқи кўриниши жиҳатидан унчалик маҳобатли эмас. Тўрт деворли иморат устида тўққизта гумбаз жойлашган. Қатор устунларга таянадиган тош ёйлар ичкари қисмини кичик хоналарга ажратади.

Масжид квадрат шаклида 17x17 метр ўлчамдаги бинодан иборат бўлиб, пахса ва ғиштдан қурилган. Масжиднинг ички қисмидаги хонақоҳ кубсимон, ўрта қисмида диаметри 1,28 метр келадиган тўртта пишиқ, ғиштин устун бўлиб, улар ораларига катта равоқлар, тепаларига иккитадан кичик равоқлар жойлаштирилган. Масжиднинг марказий гумбази тўртта устуннинг устидан ўн икки бурчакли безак ҳосил қиладиган равоқлар устидан кўтарилган. Хонақоҳнинг шимолий, жанубий ва ғарбий томонларида хушбичим ғиштин шарафлар мавжуд.

Мавлоно Ориф Деггароний мақбараси ёнида бугунги кунда музей ҳам ташкил қилинган. Илгари бу хонақоҳдан намозхона сифатида фойдаланилган бўлса, кейинчалик Деггарон масжиди қайта қурилгач, бу ер Деггарон мажмуасининг реставрация ишлари жараёнида топилган тарихий буюмларни сақлаш мақсадида музейга айлантирилган.

Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳига ҳар йили мингга яқин маҳаллий ҳамда Германия, Франция, Туркия, Австралия каби хорижий давлатлардан сайёҳлар ташриф буюрмоқда.

 

 

Сирож АСЛОНОВ, ЎзА

Фотолавҳалар
Бошқа мақолалар

Малаул аъло ва васийла салавоти

10.12.2024   10116   1 min.
Малаул аъло ва васийла салавоти

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ فِي الْأَوَّلِينَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ فِي الآَخرينَ وَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ في النَّبِيِّينَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ فِي الْمُرْسَلِينَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ فِي الْمَلَاءِ الْأَعْلَىٰ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ اَللّهُمَ أَعْطِ مُحَمَّدًا الوَسِيلَةَ وَالْفَضيلَةَ وَ الشَّرَفَ وَ الدَّرَجَةَ الْكَبِيرَةَ

Ўқилиши: Аллоҳумма солли ъала Муҳаммадин фил аввалийна ва солли ъала Муҳаммадин фил ахирийна ва солли ъала Муҳаммадин фин набиййийна ва солли ъала Муҳаммадин фил мурсалийна ва солли ъала Муҳаммадин фил малаил аъла ила явмиддийн. Аллоҳумма аъти Муҳаммаданил васийлата вал фазийлата вaш шapoфa вaд дapожатал кабийрота!

Маъноси: Аллоҳим! Аввалгилар орасида ҳазрати Муҳаммадга раҳмат ёғдир, кейингилар орасида ҳазрати Муҳаммадга раҳмат ёғдир, набий (пайғамбар)лар орасида ҳазрати Муҳаммадга раҳмат ёғдир, мурсал элчи расуллар орасида ҳазрати Муҳаммадга раҳмат ёғдир, малаул аълода энг олий, шарафли зотлар орасида то қиёмат кунигача ҳазрати Муҳаммадга раҳмат ёғдир! Аллоҳим! Ҳазрати Муҳаммадга васийла (жаннатдаги энг олий мақом), фазилат, шараф ва улуғ даража ато қил! («Ал-адъийатул-воридаҳ», 64-с).

Фақиҳ Абу Лайс Самарқандий айтадилар: «Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Васийла жаннатдаги энг юксак бир мақомдирки, унга фақат бир киши эришади. Умид қиламанки, ўша киши мен бўламан».

Севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўз амрларига мувофиқ ул зотга васийла тилангани учун бу салавот ҳам жуда савоблидир.

«Энг гўзал салавотлар» рисоласидан