Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyun, 2025   |   26 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
22 Iyun, 2025, 26 Zulhijja, 1446

Jannat mevalarini bilasizmi?

25.08.2018   20879   4 min.
Jannat mevalarini bilasizmi?

Alloh taolo jannatda bandalari uchun shunday ne’matlarni tayyorlab qo‘yganki, u ne’matlarni ko‘z ko‘rmagan, quloq eshitmagan, insonning xayoliga kelmagandir. Jannatdagi ne’matlar orasida mevalar ham bor. Biz shu mevalar haqida so‘z yuritsak.

Dunyoda olma, anor, behi, anjir, uzum kabi mevalar bor. Xuddi shu nomdagi mevalar jannatda ham bor. Ammo ularning ta’mi dunyo mevalarinikidan tubdan farq qiladi.

Dunyoda meva yeyish uchun bozorga borish, mevani sotib olish, uyga kelib, uni yuvib, keyin yeyiladi. Agar oldimizdagi dasturxonda tayyor yuvilgan mevalar turgan bo‘lsa ham, baribir, ularga qo‘l cho‘zishimiz kerak. Jannat mevalari esa unday emas. Qo‘l cho‘zishga, intilishga, qiynalishga hojat yo‘q. Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:

وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ

“Ikki jannat mevalari yaqin bo‘lgan...” (Rohman surasi, 54-oyat).

 

Yana bir oyatda bunday degan:

قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ

“Uning mevalari yaqindir”  (Haaqqah surasi, 23-oyat).

 

Boshqa bir oyatda bunday deyilgan:

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلاً

“Va ustilariga u(jannat)ning soyalari yaqindir hamda uning mevalari juda ham oson qilingandir” (Inson surasi, 14-oyat).

Oyatlardan ko‘rinib turibdiki, jannat mevalari uni yeyuvchilarga yaqin va oson qilib qo‘yilgan. Ular hech bir qiyinchiliksiz, muammosiz ulardan yeydilar.

Dunyodagi mevalar yegan sari tugaydi. Bozorga borib meva sotib olsak ham bozordagi barcha mevalarni sotib olmaymiz, balki o‘zimizga kerakli miqdordagisini sotib olamiz. Mabodo bozordagi barcha mevalarni sotib olgan taqdirimizda ham ular baribir tugaydi. Ammo jannat mevalari hech qachon tugamaydi. Alloh taolo bu haqida shunday deb marhamat qilgan:

 

وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ

“Serob mevalardadir. Tugamaydigan va man qilinmaydiganlardadir” (Voqea surasi, 32-33-oyatlar).

Ya’ni jannat mevalarini shox ham, tikan ham, uzoqlik ham man qilmaydi. Ularni yeyishda hech qanday to‘siq va muammo bo‘lmaydi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bir hadisda shunday deganlar:

“Agar kishi (jannatda) bir mevani uzib yesa, (yeyilgan mevaning) o‘rniga boshqasi keladi” deganlar. Imom Hokim rivoyati.

Bozorda ba’zan biz istagan meva topilmay qolishi mumkin. Qish faslida yog‘ingarchilik kam bo‘lishi yoki sovuq qattiq kelishi sabab bo‘lib, mevalar nobud bo‘lishi mumkin. Natijada biz ko‘nlimiz tusagan, yaxshi ko‘rgan mevani topolmasligimiz hech gap emas. Jannatda esa bunday bo‘lmaydi. Alloh taolo bu haqida shunday deb marhamat qiladi:

 

 وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ

“Va ular xohlagan mevalar bilan” (Voqea surasi, 20-oyat).

Alloh taolo bu oyatda jannat ahli jannatda istagan, yegilari kelgan, ko‘ngillari tusagan mevalarni yeyishlari, jannatda xizmat qiladigan yigitlar ularga istagan mevalarini hozirlab turishlari haqida xabar beryapti.

Bu kabi bitmas-tuganmas, yeyuvchiga yaqin keladigan mevalardan istagancha yeyish uchun nima qilishimiz kerak? Bu haqida Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday bayon qilgan:

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئاً بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ

“Albatta taqvodorlar soyalar va buloqlardadir. Va o‘zlari xohlagan mevalardadir. Yenglar va ichinglar, osh bo‘lsin. Qilgan amallaringiz sababidandir. Albatta, Biz muhsinlarni shunday mukofotlarmiz” (Mursalot surasi, 41-44-oyatlar).

Oyatdan ko‘rinib turibdiki, jannatdagi go‘zal ne’matlar, mevalardan iste’mol qilishimiz, abadiy rohatga erishishimiz uchun taqvodor bo‘lishga, ya’ni Allohning buyurganini qilib, qaytarganidan qaytishga, muhsin bo‘lishga, ya’ni yaxshilik qilishga, ehson qilishga, Allohni ko‘rib turgandek ibodat qilishga harakat qilmog‘imiz lozim.

Alloh taolo barchamizni taqvodor, muhsin bandalaridan qilsin va jannat ne’matlari bilan rizqlanishimizni nasib aylasin!

  

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Qur'oni karim
Boshqa maqolalar

Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!

20.06.2025   12199   3 min.
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.


Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).


Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).


Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.


Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).


Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.

Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.

Davron NURMUHAMMAD