Sayt test holatida ishlamoqda!
27 Noyabr, 2025   |   6 Jumadul soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:01
Quyosh
07:25
Peshin
12:16
Asr
15:15
Shom
17:00
Xufton
18:17
Bismillah
27 Noyabr, 2025, 6 Jumadul soni, 1447

Shariatda doru-l-harb va doru-l- islom

09.08.2022   1075   2 min.
Shariatda doru-l-harb va doru-l- islom

Hozirgi zamon ulamolari ilgari surayotgan fikrga ko'ra barcha davlatlar BMTga a'zo bo'lib, mazkur tashkilot xartiyasini imzolagandan so'ng musulmon davlatlar uchun birorta davlat doru-l-harb hisoblanmaydi, balki, hatto musulmonlar yurti bo'lmagan diyorlar ham doru-l-ahd (o'rtada tinchlik va sulh ahdi bo'lgan diyor) hisoblanadi, binobarin, u yurtlarga hujum qilish yoki o'sha yurtga borganda ularning qonunlarini buzish shar'an harom bo'ladi.

Shuningdek, fuqaholardan bir toifasi hozirgi kunda aholisining aksariyati musulmon bo'lgan har qanday mamlakatni doru-l-islom hisoblanishini ilgari suradilar.
Zamonamiz ulamolaridan Yusuf Qarazoviyga ko'ra bugungi kunda er yuzida birorta ham doru-l-harb yo'q. Balki, musulmonlar uchun dunyoning barcha mamlakati, jumladan aholisining aksariyati musulmon bo'lmagan diyorlar ham doru-d-da'va (ya'ni da'vatni etkazish diyori) hisoblanadi.

Hulosa qilib aytadigan bo'lsak, bugungi kunga kelib «dorul harb» yoki «dorul kufr» kabi tushunchalar o'z ahamiyatini yo'qotgan. Chunki, ular ma'lum marhala va davrga xos bo'lgan tushunchalar edi.

Boz ustiga qaysidir davlat dorul harb yoxud dorul kufr deb e'tibor qilinishi uchun avval boshqa bir davlat dorul islom deb e'tibor qilinishi kerak bo'ladi. Chunki, mazkur tushunchalar bir-biriga qarama-qarshi tushunchalar sifatida vujudga kelgan bo'lib, biri bo'lmasa boshqasi ham bo'lmasligi kerak.

Vaholanki, bugun hammayoqni dorul harb yoki dorul kufr deb da'vo qilayotganlar birorta davlatni dorul islom deb atamaydilar. Demakki, ular uchun dunyoda dorul islom deyishga loyiq bir davlatning o'zi yo'q. Agar shu mantikdan kelib chiksak, dunyoda dorul harb yoki dorul kufr ham bo'lmasligi kerak. Zero, bu tushunchalar «dorul Islom» atamasiga qarama-qarshi yu narsalar sifatida muomalaga kiritilgan.

Yuqoridagilardan biz uchun eng kamida shu narsa oydinlashadiki, O'zbekiston kabi aholisining aksariyati musulmon bo'lgan, fuqarolari bemalol o'z dinlariga amal qilib yurgan, yiliga yangi yangi jome' masjidlar qurilayotgan joylarni aslo doru-l-harb yoki doru-l-kufr deb atash mumkin emas. Balki, bunday yurtlar Islom diyori hisoblanadi.

Binobarin, bunday mamlakatlarga hujum uyushtirish, turli terrorchilik harakatlarini sodir qilish aslo joiz emas (holbuki, Islom diyori bo'lmagan mamlakatlarga nisbatan ham mazkur jinoyatlarni amalga oshirish shar'an aslo mumkin emas), va unday joydan hech qayerga hijrat qilish ham farz emas.

Muhibulloh Hudoyberdiyev To'raqo'rg'on tumani bosh imom xatibi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Eng chiroyli payg‘ambar kim bo‘lgan?

26.11.2025   1540   1 min.
Eng chiroyli payg‘ambar kim bo‘lgan?

Savol: Bilamizki, Yusuf alayhissalomga yarim chiroy berilgan. To‘liq chiroy Odam alayhissalomga berilgan. U zotni Alloh mukammal qilib yaratgan. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam ham payg‘ambar va insonlarning har taraflama eng yaxshisi bo‘lgan. Savolim shuki, eng chiroyli payg‘ambar Odam alayhissalommi yoki Muhammad sollallohu alayhi vasallam?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Eng go‘zal inson bu Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bo‘ladilar. U zot alayhissalom Yusuf alayhissalom borasida: “Yusufga yarim go‘zallik berilgan”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).

Ayrim ulamolar ushbu hadisdagi “yarim go‘zallik”dan murod “Yusuf alayhissalomga Payg‘ambarimizga berilgandan boshqa go‘zallikning yarmi” ekanini ta’kidlashgan.

Boshqa ulamolar esa: “Odam alayhissalom husnilarining yarmi nazarda tutilgan”, deyishadi.

Anas ibn Molik roziyallohu anhu bunday deganlar: “Alloh yuborgan har bir payg‘ambar go‘zal yuzli va chiroyli ovozli bo‘lgan. Sohibingiz (ya’ni Payg‘ambarimiz alayhissalom) ularning hammasidan chiroyli yuz va chiroyli ovozlidirlar” (Imom Termiziy rivoyati).

Bundan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning eng go‘zal yuzli va ovozli ekanliklarini anglamoq lozim. Vallohu a’lam.

 

“Fatvolar to‘plami”dan