Kiyim insonni tabiatning turli hodisalaridan va tanaga zarar beradigan tashqi ta'sirlardan asrashga xizmat qiladi. Kiyim insonning xarakterini, uning ichki va tashqi dunyosini, axloqiy sifatlarini, aqliy salohiyatini, estetik didini namoyon qiladigan omillardan.
Biz insonnning kiyimiga qarab, uning oilasidagi muhitni va qanday insonligini bilib olishimiz mumkin. Zamon tezlashib, yoshlar orasida hayo mezoniga javob bermaydigan turli kiyimlarning ko'payishi va yoshlar tili bilan aytganda «moda»larning kun sayin ortib borishi kiyinish odobi va ma'naviy axloqning buzulishiga olib kelyapti.
Afsuski, bu modalarning ortishi yoshlarning kiyinishiga juda katta ta'sir o'tkazyapti. Ayrim yigit va qizlarning kiyinishida deyarli farq qolmadi. Qizlarning shim kiyishi esa hozir ko'tarilayotgan masala emas. Tor shim kiyib olib, shataloq otib ko'chalarda hayo pardasini yulib tashlagan qizlardan yoki Yevropaning turli kinofil'mlaridan «o'rnak» olayotganlar soni ortib boryapti. Bunday yoshlarning ma'naviy axloqi allaqachon buzulib bo'lgan. Bir savol qiynaydi: nahotki uydan shunday rasvo tarzda kiyinib chiqayotgan qizning ota yoki akasi «Hey, o'zingni yig'ishtirib ol», demaydi. Bunday kiyinish va bunday yashash tarzini targ'ib qilayotganlarning asl maqsadlari bor.
So'nggi ikki yil davomidagi jahon modalarini tomosha qilsangiz, u erdagi ilgari surilayotgan fikrlarni ko'rasiz. Erkaklar kiyimlari modasida qarasangiz, ularning kiyimlarida turli gul bezaklaridan foydalanilgan, ipak matolar va shunga o'xshash bir qaraganda ayollar kiyimini esga soluvchi unsurlardan foydalanilgan. Ayollar kiyimlari esa aksincha – jiddiy tusda bo'lib, bir qaraganda, erkaklar kiyimlarini eslatib yuboradi. Bu esa insonning jinsini o'zgartirishga harakat qilishning ruhiy birinchi zarbasi hisoblanadi. Bunday o'zi juda sodda bo'lib ko'rinadigan tuzoqlarning ommalashishiga yoshlarimiz bilib-bilmay o'z hissa qo'shishyapti.
Dunyo musulmonlari bunday jinsni o'zgartirish kabi tuban ishga qarshi g'oyalarni olib borayotgan bir paytda biz uning rivojlanishiga sababchi bo'lib qolmaylik. Ko'chalarda qizlarning turli yirtiq shimlar kiyishiga guvoh bo'lyapmiz. Qiz bola uchun bunday shimlar kiyish harom. Huddi shunday erkak kishilar uchun ham ayollar kiyimiga o'xshash kiyimlarni kiyish harom.
Kiyim nafaqat kishining yuzi, balki uning oilasi, agar chetga chiqadigan bo'lsa, millatning yuzidir. Rivojlangan texnologiyalar zamonida yasharkanmiz, qaysi bir yoshning qo'liga qaramang, so'nggi rusumdagi telefonlari bor. Turli g'oyalarni inson onggiga singdirish uchun o'rgimchak to'ri deb atalmish internetning o'zi etarli.
Bunday zamonda yashayotgan har bir ota-ona uchun o'z bolasining qo'l telefonini tekshirish vojibdir. Chunki ular butun ma'lumotning 90 foizini kitobdan emas, turli internet saytlaridan olishyapti. Kiyinishda ham internet saytlarida ko'rib qolgan qandaydir shaxslarga taqlid qilishyapti. E'tibor berib qaraydigan bo'lsak, ayollarning kiyimi kun sayin behayolashib boryapti. Agar chuqurroq kirib boradigan bo'lsak, bu ish ham ayni bir maqsadning amalga oshayotganidan dalolat beradi. Hozirda ayollarimiz orasida burqa (niqob) taqish urfga aylanmoqda. Yuz va qo'llarni yopib oladigan darajada kiyinish yurtimizda fitnaga sabab bo'lyapti. Shunday kiyinish kerakki, bu fitnaga sababchi bo'lmasin.
Bizning mazhabimizda va jumhur ulamolar mazhabida ham ayol kishining yuz va kaft qismi avrat hisoblanmaydi. Bu to'g'risida turli hadislar rivoyat qilingan.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Ey Asmo, ayol kishi voyaga etganida undan mana bu va mana bu (yuz va qo'llarini ko'rsatib) joylaridan boshqa a'zosi ko'rinishi mumkin emas» deb yuz va ikki kaftlariga ishora qildilar (Imom Abu Dovud rivoyati).
Islom mo''tadillikni yoqtiradi va yoqlaydi. Kiyinish tarzimizda ham bunga amal qilishimiz eng go'zal ishlardan biridir. Kiyim bilan fahshni targ'ib ham qilmaylik, kiyim bilan fitnaga ham sababchi bo'lib qolmaylik. Dinimiz belgilagan mezonlarda, kiyinish madaniyatiga amal qilib libos kiysak, buning ajr va mukofotini Alloh taolo, albatta, beradi.
Toshkent shahar bosh imom-xatibi
Sayyid Rahmatulloh Termiziy
#xabar #muftiy #anjuman
Rio-de-Janeyro shahrida bo‘lib o‘tgan xalqaro anjumanda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari dunyoda tinchlik-osoyishtalikni ta’minlash va musulmon ummati hamjihatligi yo‘lida ulamolar hamkorligi zarurligi to‘g‘risida nutq so‘zladilar.
Konferensiyada Xalqaro islom fiqhi akademiyasi Bosh kotibi Qutub Mustafo Sano, Rossiya Federatsiyasi musulmonlari diniy idorasi raisi, muftiy Shayx Ravil Gaynutdin, Misr Bosh muftiysi maslahatchisi Ibrohim Najm, Muhammad bin Zoid nomidagi gumanitar fanlar universiteti rektori Xalifa Muborak al-Dohariy va Braziliya musulmon uyushmalari federatsiyasi vitse-prezidenti Ali Husayn al-Zohbi kabi davlat va din arboblari, ulamolar o‘z ma’ruzalari bilan chiqish qildilar.
Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari butun dunyoda murakkab vaziyat hukm surayotgan, ayniqsa, insoniyat turli qiyinchilik va muammolarga duch kelayotgan bir pallada ziyolilar, din peshvolari va ulamolarning o‘zaro mushtarak maqsadlarda sa’y-harakat qilishi hamda dunyo xalqlarini tinchlik, birodarlik, ahillikka da’vat etishlari juda dolzarb ekaniga urg‘u qaratdilar.
Shuningdek, Muftiy hazratlari Islom ma’rifatini keng targ‘ib etish, millatlar o‘rtasidagi hamjihatlik va o‘zaro totuvlikni mustahkamlash hamda dinimiz ta’limotini ilmiy jihatdan chuqur o‘rganish borasidagi O‘zbekiston tajribasi va diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarning mazmun-mohiyatini ishtirokchilar e’tiboriga bayon etdilar.
Anjuman doirasidagi tadbirlar va uchrashuvlar 5 sentyabr kuni ham davom etadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati