ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...

*   *   *

Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари

*   *   *

МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ

*   *   *

ИЙМОН-ЭЪТИҚОД  КИТОБИ

*   *   *

НАЗМ

Мустафодур,  билингки,  умматқа,

Эшик очқай бурун шафоъатқа.

Яна ҳар кишиға Ҳақ берур дастур,

Кўнгли истарға шафиъ бўлур.

НАСРИЙ БАЁН

Шафоъат эшиги аввал ҳазрати Расулуллоҳ

соллаллоҳу алайҳи ва салламдан очилади,

яна ҳар кимга Аллоҳ таоло изн берса,

у ҳам шафоъат қилади

Билингки, энг аввал умматга шафоъат учун ҳазрати (Муҳаммад) Мустафо алайҳиссалом эшик очадилар (шафоъат қилишни бошлаб берадилар).

Яна  Аллоҳ  таъоло  ҳар  кимга  изн  берса,  у  кўнгли  истаган  кишига шафоъатчи – восита бўлади.

ШАРҲ. “Аҳли суннат вал-жамоат ақоиди” китобидан: “Уламо зотлар шафоъатнинг беш хил бўлишини баён этганлар:

Биринчи шафоъат. Бутун махлуқот (яралмиш жонлар) Аросатда узоқ муддат кутиб қолади, аммо ҳисоб-китоб ва мезонга – тарозуга чақирилмайди. Бу аҳволдан халқ беҳад музтариб бўлиб  – изтиробда қолиб, аввало Одам алайҳиссаломнинг шафоъатларини сўраб, мурожаат қиладилар. Аммо Одам алайҳиссалом узр баён қиладилар. Шу йўсин барча пайғамбарлар Одам алайҳиссаломдек узр баён қиладилар. Ва ниҳоят, ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга мурожаат этишади ва у кишининг шафоъатлари билан маҳшргоҳдаги қўрқувдан қутулиб, ҳисоб-китобга ва мезонга чақирилиб, ҳар ким жой-жойига кетади. Бу шафоъатни улуғ шафоъат  – умумий шафоъат  дейдилар. 

Иккинчи шафоъат  – суюкли кишиларнинг ҳисобга тортилмасдан, Жаннатга киришлари учун бўладиган шафоъат дир.

Учинчи шафоъат – Дўзахга киришга мустаҳиқ бўлган кишилардан баъзиларига шафоъат  бўлиб, Дўзахдан қутулишларидир.

Тўртинчи шафоъат – Дўзахга кирган муваҳҳидлар, яъни Аллоҳнинг ягоналигига ишонганлар, мўъминларнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шафоъат лари билан Дўзахдан қутулиб чиқишларидир.

Бешинчи шафоъат – Дўзах аҳли азобларини енгиллатиш учун бўладиган шафоъат дир”.

Фурқон сураси, 70-оят маъноси: “Фақат кимки тавба қилса, иймон келтирса ва солиҳ амал қилса, мустаснодир; бас, Аллоҳ ана ўшаларнинг ёмонликларини яхшиликларга алмаштириб қўюр. Аллоҳ беҳад мағфиратли, бениҳоят раҳмли Зотдир”.

“Жомиъ ул-мутун” китобидан: “Пайғамбарларнинг ва солиҳ кишиларнинг катта гуноҳ қилганларга шафоъат  қилиши ҳақдир”.

53-шарҳ: “Мўъминларнинг осийларига (гуноҳкорларига) Қиёмат кунида ҳазрати Пайғамбаримиз (с.а.в)нинг шафоъат и ҳақдир. Шафоъат  ҳақидаги ояти жалила ушбудир: «Шоядки, Раббингиз сизни  мақоми маҳмудда (Қиёмат кунида гуноҳкор умматларингизни шафоъат  қиладиган мақтовли мақомда) тирилтирур». (Исро сураси, 79-оят).

         Барча муфассирларнинг тафсирига кўра, бу ояти каримада зикр қилинган «Мақоми маҳмуд» шафоъат  мақомидир. Шунингдек, бошқа Пайғамбарларнинг, олимларнинг, сиддиқларнинг, шаҳидларнинг ва солиҳ кишиларнинг шафоъат лари ҳақдир. Бир ҳадиси шарифда бундай деб марҳамат қилинган: «Менинг умматим солиҳларининг шафоъат и даражаси Бани Исроил Пайғамбарларининг шафоъат и даражаси кабидир» (“Жомиъ ул-мутун”).

Насрий баён ва шарҳ муаллифи:

Мирзо КЕНЖАБЕК

Ўзбекистон Республикасининг Брюссель шаҳридаги элчихонаси мамлакатимиз Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси билан ҳамкорликда «Ўзбекистон: зиёрат туризм учун имкониятлар» мавзусида онлайн-анжуман ўтказди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА.
Тадбирда Бенилюкс мамлакатлари, Дания ва Ўзбекистондаги йигирмага яқин туризм компанияси вакиллари, тадбиркор ватандошлар қатнашди.
Анжуман аввалида 2019-2020 йилларда мамлакатимизга бораётган туристлар сонини кўпайтириш учун элчихона томонидан амалга оширилган ишлар ва статистик маълумотлар келтирилди. Хусусан, 2019 йилда ваколатхона томонидан Бенилюкс мамлакатлари ва Данияда элликдан ортиқ тадбир ўтказилган ва халқаро кўргазмаларда мамлакатимиз сайёҳлик салоҳияти намойиш этилган. Натижада, 2018 йилга нисбатан республикага консуллик округига кирувчи мамлакатлардан ташриф буюрган хорижий сайёҳлар сони 50 фоизга ошган.
Шунингдек, 2020 йил январь-февраль ойларида ҳам бу кўрсатгич 15 фоизга кўпайган бўлсада, коронавирус пандемия сабабли кейинги ойларда бу кўрсатгичлар 92 фоизга тушиб кетгани қайд этилди.
Тадбир давомида Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси вакиллари томонидан иштирокчилар учун Ўзбекистонда туризм соҳасида амалга оширилаётган ислоҳатлар, айнан зиёрат туризм йўналишидаги ўзгаришлар ҳамда республиканинг турли ҳудудларидаги мавжуд сайёҳлик имкониятлари тўғрисида маълумот берувчи онлайн-тақдимот намойиш этилди.
Шунингдек, хориждаги ватандош тадбиркорлар ҳамда улар иштирокидаги туризм компаниялари кўмагида хорижий давлатларда мамлакатимизнинг туризм салоҳиятини кенг намоён қилиш орқали юртимизга ташриф буюрувчи сайёҳлар сонини ошириш, бу борада қилиниш керак бўлган масалалар ва мавжуд муаммолар муҳокама қилинди.
Анжуман якунида хориждаги ва Ўзбекистондаги туризм компаниялари вакиллари келгусида доимий ҳамкорлик қилиш, Бенилюкс мамлакатлари ва Данияда пандемияга қарши чоралар юмшагач, қўшма тадбирлар ўтказишга келишиб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад

Мисрнинг Fly Egypt авиакомпанияси Ўзбекистонга доимий рейсларни амалга ошириш учун рухсатнома олди. Kun.uz билдиришича, бу ҳақда Ўзбекистон Транспорт вазирлиги ахборот хизмати хабар бермоқда.
Маълум қилинишича, Ўзбекистон ҳукумати ва Миср ҳукумати ўртасида тузилган Ҳаво қатнови тўғрисидаги битим асосида, 2021 йил 3 февралда “Ўзавиация” агентлиги томонидан Fly Egypt авиакомпаниясига Ўзбекистонга мунтазам равишда авиақатновларни амалга ошириш учун рухсатнома берилди.
Рухсатнома Қоҳира – Тошкент – Қоҳира ва Шарм ал-Шайх – Тошкент – Шарм ал-Шайх йўналишларида парвозлар учун берилди.
Авиакомпания рейсларни Boeing-737-700/800 ҳаво кемаларида амалга оширишини маълум қилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мамлакатимиз ҳудудида «Чашмаи Айюб» номи билан аталувчи учта мақбара бор. Булар Бухородаги «Чашмаи Айюб» хазираси. Мақбара масжид ва унинг ичидаги қудуқдан иборат бўлиб, булар XII -XVI асрларда қурилган. Иккинчиси Қарши шаҳридаги «Чашмаи Айюб» мақбараси XII-XV асрларга мансуб. Ушбу номдаги учинчи мақбара Вобкент туманидаги Харгуш ва Хайробод қишлоқлари кесишувида жойлашган. Маълумотларда ушбу обида ҳижрий 650 йил (1252-1253 йиллар)да қурилгани келтирилган.
«Дунё» АА хабарига кўра, ушбу ёдгорлик номининг келиб чиқиши ҳам ўзига хос. Яъни бу ерда шифобахш чашма муқаддаслаштирилиб, машҳур пайғамбар Айюб алайҳиссалом номи билан боғланган. Ривоятларга кўра, Айюб алайҳиссалом Бухорога келган. Маълумки, ул муборак зот ҳассаларини қаерга урсалар, шу ердан булоқ отилиб чиққан экан. Мазкур чашманинг номи ҳам юқоридаги ривоятга боғланади.
ХIV асрда Амир Темур топшириғига биноан хоразмлик усталар томонидан булоқ ва қудуқ устида бино барпо этилган.
Қудуқдаги баланд тортиш қурилмаси устидаги гумбазга Хоразм учун хос бўлган шакл берганлар. Бу масжидда тўртта унча баланд бўлмаган минора ҳамда гумбаз зангори рангда бўлиб, масжидга ўзгача қиёфа бағишлайди.
Шарқ меъморчилиги учун сунъий сув ҳавзалари бўлган ҳовузлардан нафақат амалий мақсадларда, балки шаҳарга безак сифатида ҳам фойдаланиш одатий тус олган.
«Чашмаи Айюб» мақбарасида милодий 1017 йилда вафот этган ҳадисшунос олим Абу Саъд ал-Харжуший дафн этилган. Тарихий маълумотларга кўра, ушбу мақбара масжид ва дарвешлар хонақоси вазифасини ўтаган.
Ёдгорликнинг қабристонда қурилганлиги унинг мақбара вазифасини бажарганини билдирса, савдо йўли устида жойлашганлиги ундан хонақоҳ сифатида фойдаланилганидан дарак беради.
Мақбара асрлар давомида қанчадан-қанча талон-тарож ва тўс-тўполонларни бошдан кечирган. Ўтган 800 йиллик тарихий давр «Чашмаи Айюб»нинг умумий ҳолатига таъсир кўрсатмасдан қолмади.
Ҳозирда ёдгорликнинг фақат портал қисми ҳамда унга туташ деворнинг бир бўлаги бизгача етиб келган, холос.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати